Giành giật sự sống với ung thư - Bài 2: Đột phá trong điều trị ung thư

 Hy vọng vào kỹ thuật mới 

Hiện nay không chỉ có Bệnh viện (BV) K, BV Ung bướu TPHCM mà nhiều BV đa khoa có khoa ung bướu cũng đang đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ cao trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư. Đơn cử như BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ. Đây là cơ sở y tế đầu tiên trong cả nước triển khai ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ điều trị ung thư IBM Watson for Oncology. Hệ thống này có nền tảng bao gồm hơn 300 tạp chí, hơn 200 đầu sách y khoa trên thế giới được cập nhật liên tục, cùng hàng chục triệu hồ sơ bệnh án. Với công nghệ này, BV có thể tóm tắt được đặc điểm tình trạng bệnh của bệnh nhân, cung cấp thông tin cho bác sĩ, sắp xếp lựa chọn phác đồ điều trị mới nhất, phù hợp nhất cho từng người bệnh. BS Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Trung tâm Ung bướu, Trưởng đơn vị Phẫu thuật ung bướu - Hóa trị BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ cho biết việc ứng dụng IBM Watson for Oncology giúp bác sĩ tự tin hơn, nhanh chóng hơn trong việc đưa ra quyết định về phác đồ điều trị thay vì tự tìm hiểu rất mất thời gian, công sức như trước kia.

Trong khi đó, sau hơn nửa năm thử nghiệm IBM Watson for Oncology, BV K có khoảng 200 bệnh nhân ung thư vú, phổi, đại trực tràng và dạ dày được hỗ trợ điều trị với kết quả rất khả quan. PGS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc BV, cho biết BV K mới đây cũng đã đưa vào sử dụng hệ thống gia tốc xạ phẫu của hãng Elekta có bộ chuẩn trực 160 lá. Đây là hệ thống xạ trị hiện đại nhất thế giới hiện nay và Việt Nam là một trong những nước đầu tiên của khu vực sở hữu hệ thống này. Hệ thống gia tốc xạ phẫu giúp các bác sĩ có thể triển khai các kỹ thuật xạ trị hướng dẫn hình ảnh, xạ phẫu khối u não, xạ trị cố định toàn thân khối u di động. Hệ thống cũng có phần mềm tính toán chính xác liều lượng, vị trí cần xạ trị, giảm thời gian xạ trị xuống còn 1 - 2 phút, giúp bệnh nhân hạn chế tối đa sự ảnh hưởng của tia xạ tới các mô lành.

Đầu tháng 4-2018, Chính phủ Áo đã tài trợ trang thiết bị hiện đại cho BV Chợ Rẫy TPHCM trong việc chữa trị bệnh ung thư ở miền Nam. Theo PGS-TS Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc BV Chợ Rẫy, hệ thống máy VERSA HD được viện trợ từ dự án nhằm xây dựng Trung tâm Ung bướu Chợ Rẫy thành trung tâm điều trị ung thư hàng đầu của cả nước. Trang thiết bị này đa số được ứng dụng cho các bệnh lý về ung thư được chỉ định xạ trị như ung thư gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng, vú… “Hệ thống máy VERSA HD được triển khai đánh dấu bước ngoặt về kỹ thuật xạ phẫu, xạ trị mới chưa từng được triển khai tại Việt Nam, mang đến cho người bệnh ung thư cơ hội được chữa bệnh tốt nhất với kỹ thuật xạ trị hàng đầu trên thế giới, giảm tác dụng phụ thường có của xạ trị và góp phần nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. Đặc biệt, bệnh nhân thực hiện xạ trị bằng hệ thống trên sẽ được bảo hiểm y tế chi trả một phần”, PGS-TS Nguyễn Trường Sơn cho hay.

Biết sớm, trị lành

Theo GS-BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, từ năm 2010, nghiên cứu của Hiệp hội Quốc tế chống ung thư (UICC) đã chỉ ra rằng 40% số người mắc ung thư có thể phòng ngừa được. Theo đó, mọi người nên có nếp sống lành mạnh, tránh xa khói thuốc lá, tránh dùng rượu bia quá đà, phòng tránh bệnh truyền nhiễm, tập thể dục đều đặn, ăn đúng ăn lành, giữ cân vừa phải. “Ngừa bệnh có hiệu quả nhất và lâu dài trong cuộc chiến phòng chống ung thư là phòng chống bằng cách tiêm phòng vaccine, quan hệ tình dục an toàn, bảo quản thức ăn đúng, bỏ thói quen ăn cá sống...”, GS-BS Nguyễn Chấn Hùng chỉ dẫn.

Quan trọng hơn cả, theo BS Diệp Bảo Tuấn, Phó giám đốc BV Ung bướu TPHCM, mỗi loại bệnh ung thư có dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Vì vậy, để phòng chống căn bệnh ung thư cần kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần. Việc đi khám, kiểm tra tầm soát ung thư sớm còn giúp công tác chữa trị kịp thời, giảm gánh nặng hậu quả ung thư mang lại cho người bệnh. Về việc điều trị ung thư, GS-TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV K, cho biết hiện nay có thể chia các phương pháp điều trị ung thư thành 4 nhóm chính: Điều trị phẫu thuật là phương pháp hiệu quả nhất để điều trị triệt căn ung thư giai đoạn sớm; Điều trị xạ trị là sử dụng tia bức xạ ion hóa để tiêu diệt tế bào ung thư, là phương pháp căn bản và thiết yếu để điều trị ung thư; Điều trị hóa chất là sử dụng các thuốc gây độc tế bào nhằm tiêu diệt tế bào ung thư, chủ yếu cho ung thư giai đoạn di căn; Điều trị nhắm đích là sử dụng các thuốc ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của tế bào ung thư bằng cách cản trở các phân tử đặc hiệu liên quan đến quá trình sinh ung thư và sự phát triển của khối u. Tuy nhiên để đạt hiệu quả điều trị, người bệnh cần tuân thủ nghiêm phác đồ, không tự ý điều trị hoặc bỏ điều trị, không điều trị theo mách bảo hoặc dùng các bài thuốc không rõ nguồn gốc khiến bệnh thêm trầm trọng.

Còn theo bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Trưởng khoa 1 BV Ung bướu TPHCM, trong điều trị ung thư, nhu cầu của bệnh nhân không chỉ là việc điều trị triệt căn mà còn cả nhu cầu chăm sóc tích cực về mặt thể chất, hỗ trợ về tinh thần, tâm lý xã hội, tài chính, đặc biệt ở bệnh nhân giai đoạn cuối, những người có sự thay đổi đặc thù về mặt tâm sinh lý và đã chịu nhiều khó khăn tích lũy trong quá trình điều trị lâu dài. Đây cũng là một phần cần chú ý trong chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư.

Bệnh viện K cũng đang xúc tiến chuẩn bị cho việc thành lập Trung tâm Xạ trị proton và hạt nặng. Theo GS-TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV K, xạ trị proton và hạt nặng là phương pháp điều trị đang được nhiều nước phát triển thực hiện cho phép xạ trị những khối u kháng với xạ trị khác (xạ trị Cobalt, xạ trị gia tốc…) và thời gian xạ trị ngắn hơn. Phương pháp này vừa tăng tỷ lệ chữa khỏi ung thư cho bệnh nhân vừa giúp giảm tải.