Liên quan tới vụ án gian lận, nâng điểm thi tại kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 tại Hà Giang, Tòa án nhân dân tỉnh Hà Giang đã nhận được cáo trạng của vụ án này và đang hoàn tất các thủ tục để sớm đưa 5 bị can bị truy tố trong vụ án ra xét xử.
Theo đó, 2 bị can bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” gồm: Vũ Trọng Lương (nguyên Phó Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục, Sở GD-ĐT Hà Giang) và Nguyễn Thanh Hoài (nguyên Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục); 3 bị can còn lại bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” gồm: Triệu Thị Chính (nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Giang, Đại biểu HĐND tỉnh Hà Giang nhiệm kỳ 2016-2021); Phạm Văn Khuông ( nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Hà Giang) và Lê Thị Dung (nguyên cán bộ Phòng an ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hà Giang).
Cáo trạng làm rõ, sau khi kết thúc kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018, Nguyễn Thanh Hoài nói với Vũ Trọng Lương về việc cần nâng điểm cho một số “trường hợp đặc biệt”.
Lương đồng ý và nói cần phải nghiên cứu thêm phần mềm quản lý kỳ thi của Bộ GD-ĐT. Sau khi quét và chấm thử trên phầm mềm bài thi trắc nghiệm của Bộ GD-ĐT, Lương sang phòng làm việc của Hoài nói cho Hoài biết là Bộ GD-ĐT chỉ yêu cầu gửi file Excel thì có thể xử lý nâng điểm được. Đây chính là kẽ hở mà Bộ GD-ĐT đã tạo ra khiến cho hàng loạt địa phương lợi dụng để sửa điểm trong kỳ thi này.
2 bị can Vũ Trọng Lương (bên phải) và Nguyễn Thanh Hoài (bên trái) Theo khai nhận của Hoài và Lương, có tổng số 57 người nhờ nâng điểm cho 107 thí sinh (qua trung gian và trực tiếp từ phụ huynh).
Cách thực hiện việc nâng điểm môn trắc nghiệm được Lương thao tác gồm: Sau khi Bộ GD-ĐT công bố đáp án chính thức các đề thi, Lương tải đáp án chuyển sang file lưu trong máy tính có chứa phần mềm chấm thi trắc nghiệm do cơ quan giao cho Lương quản lý và sử dụng phục vụ cho kỳ thi.
Sau đó, Lương chuyển kết quả bài làm của thí sinh thể hiện trên ảnh quét phiếu trả lời trắc nghiệm (tệp ảnh gốc) sang file Ecxel được lập trong máy tính. Lương sửa dữ liệu đáp án trong bài thi của thí sinh bằng cách copy (sao chép) đáp án đúng đã được Lương tải về, để paste (dán) đáp án đúng vào 309 bài thi các môn trên 249 ảnh gốc phiếu trả lời trắc nghiệm (dữ liệu quét bài thi gốc) của 107 thí sinh trước khi sao lưu bài thi vào đĩa CD1 gửi cho Bộ GD-ĐT.
Để chắc chắn, Lương nói với Hoài rằng số thí sinh đã được nâng điểm rất cao, khi thông báo điểm sợ Bộ GD-ĐT kiểm tra nên cần sửa chữa bài thi của các thí sinh đã nâng điểm cho phù hợp với kết quả trong đĩa CD1 đã được gửi cho Bộ.
Hoài đồng ý với đề xuất trên và đưa cho Lương chìa khóa phòng chứa bài trắc nghiệm kèm chìa khóa mở hòm bài thi trắc nghiệm, để Lương vận chuyển bài thi trắc nghiệm của thí sinh về trụ sở Sở GD-ĐT tỉnh Hà Giang thực hiện việc sửa bài thi.
Theo danh sách công bố kết quả chấm thẩm định của Bộ GD-ĐT, có 318 bài thi của 114 thí sinh được nâng điểm. Quá trình điều tra, Cơ quan điều tra có đủ cơ sở kết luận Vũ Trọng Lương đã tác động vào bài làm của 107 thí sinh với 309 bài thi các môn được nâng điểm.
Về con số chênh lệch giữa 114 thí sinh với 318 bài thi (theo kết quả chấm thẩm định của Bộ) và 107 thí sinh với 309 bài thi (theo kết quả điều tra), Công an tỉnh Hà Giang khẳng định thực tế chỉ có 107 thí sinh được nâng điểm với 309 bài thi các môn. Trong đó, thí sinh được nâng cao nhất lên đến 29,95 điểm (4 môn). Thí sinh được nâng ít nhất là 2,2 điểm (1 môn).
Bị can Triệu Thị Chính và Phạm Văn Khuông Đối với hành vi của Phạm Văn Khuông và Triệu Thị Chính, cáo trạng làm rõ, Khuông đã nhờ Hoài nâng điểm cho con trai để có thể tốt nghiệp và đạt nguyện vọng vào trường Đại học Y Thái Bình. Sau đó, Chính gọi điện cho Khuông để hỏi số báo danh của con trai Khuông. Kết quả, số báo danh 05000284 của con trai Khuông được nâng 13,3 điểm của 3 môn thi trắc nghiệm.
Đối với hành vi của Lê Thị Dung do có mối quan hệ thân thiết, Dung đã nhờ Nguyễn Thanh Hoài nâng điểm cho 20 thí sinh, thậm chí Dung còn nhờ Hoài xem xét nâng điểm cho cả những bài thi môn Ngữ văn (không phải là môn thi trắc nghiệm).
Bản cáo trạng này cũng nêu rõ trong quá trình điều tra, Cơ quan An ninh điều tra đã áp dụng tất cả các biện pháp theo quy định của pháp luật nhưng không thu thập được chứng cứ để chứng minh được có yếu tố vụ lợi trong vụ án. Cơ quan điều tra đã đấu tranh với gia đình các thí sinh nhưng không gia đình nào khai nhận có đưa tiền hoặc lợi ích vật chất khác có giá trị để nhờ nâng điểm.
Ngoài ra, lời khai của bị can Hoài, Lương không thừa nhận mà chỉ giúp nâng điểm do mối quan hệ quen biết, bạn bè, người thân.
