Sóng gió như cơm bữa
Cũng may anh Đỗ Văn Thi phản ứng nhanh nên toàn bộ khay đồ ăn trưa vẫn còn nguyên. Từ bếp, anh Phạm Huy Hoàng báo tin nồi canh rau cải cũng không bị đổ. Lúc đó, mọi người mới thở phào vì bữa cơm gần 2 tiếng chuẩn bị cho cán bộ, chiến sĩ và đại biểu trên tàu vẫn đảm bảo.
“Mỗi khi sóng gió bất ngờ, anh em tự chia nhau giữ từng món, không giữ kịp là mất sạch. Có lần sóng lớn đổ hết thức ăn, bộ đội đành ăn mì tôm chữa cháy”, anh Thi kể. Với dân đi biển, mì tôm, cơm cháy, lương khô luôn là món ngon trong tình huống khẩn cấp. Anh Thi nhớ lại, tối hôm trước, sóng lớn suýt cuốn bay thực phẩm trong tủ đông trên tầng 2. Nắp tủ bật ra, may mà anh em phát hiện kịp, vội dùng dây thừng buộc chặt.
Tổ hậu cần tàu Trường Sa 02 có 4 thành viên chính: Đỗ Văn Thi, Phạm Huy Hoàng, bếp trưởng Lê Trọng Hùng và Nguyễn Văn Nam, cùng một số chiến sĩ hỗ trợ khi cần. Điều thú vị, không ai là đầu bếp chuyên nghiệp. Anh Thi là nhân viên máy, anh Nam phụ trách thông tin, tổ trưởng tổ dây lái, còn anh Hùng tốt nghiệp trung cấp hàng hải. Thế nhưng, đi tàu dài ngày, ai cũng biết nấu ăn và sẵn sàng kiêm nhiệm nhiều công việc cùng lúc.
Với hơn 20 năm đi tàu, trong đó 7-8 năm làm hậu cần, anh Nam đúc kết: “Đang nấu nướng, bưng bê, sóng ập đến, vấp ngã, chao đảo là chuyện bình thường. Phải giữ tinh thần vững, hạ thấp trọng tâm, chân đứng rộng. Đôi khi, để giữ thăng bằng, người nọ còn phải vịn người kia, tay làm tay giữ”.
Gian bếp tàu Trường Sa 02 không lớn, nhưng khá gọn gàng và sạch sẽ. Phòng ăn liền kề được tận dụng để xếp gọn rau củ như su hào, khoai tây, cà rốt, bí đỏ, bắp cải, rau muống… Anh Nam cho biết, chỉ những tuần đầu trong hải trình mới có rau xanh, sau đó phải dùng củ, quả vì bảo quản được lâu. Có những chuyến đi dài ngày, kéo dài đến 3 tháng, tổ hậu cần trồng thêm ít cải mầm đổi bữa. Ngoài rau củ, tổ hậu cần cũng phải chuẩn bị một khối lượng lớn các loại thịt, cá… được cấp đông trong hàng chục tủ lớn.
Mỗi ngày, tổ hậu cần chuẩn bị 3-4 bữa ăn cho toàn tàu vào các khung giờ cố định: 6 giờ, 11 giờ 30, 17 giờ 30, 21 giờ. Buổi sáng, họ dậy từ 4 giờ 30 để chuẩn bị các món bún, phở. Sau bữa sáng khoảng 2 tiếng, tổ hậu cần lại bắt tay sơ chế nguyên liệu cho bữa trưa. Mỗi bữa chính mất khoảng 2 giờ chuẩn bị, gồm 2 món mặn, 1 món rau, 1 món canh và trái cây tráng miệng. “Tổ hậu cần luôn linh hoạt kết hợp món chiên, xào, kho, luộc, hấp… để đảm bảo dinh dưỡng và tránh ngán”, anh Thi chia sẻ.
Với anh Hùng, anh Nam, anh Thi, anh Hoàng, bếp không chỉ là nơi nấu ăn mà còn là điểm tựa tinh thần. Mùi cơm, vị canh nóng giữa đại dương mặn mòi là nguồn sức mạnh vô giá, giúp anh em vượt qua mệt mỏi, vững ý chí trên hải trình.
Những “nghệ sĩ” trong gian bếp biển
Trong phòng ăn tàu Trường Sa 02, hạ sĩ Trần Minh Hữu hỗ trợ tổ hậu cần sơ chế rau củ. Anh được hướng dẫn kỹ để đảm bảo an toàn lên hàng đầu. “Tôi được dặn luôn để dao, kéo trong hộp gỗ, dùng xong cất đúng chỗ. Khi sơ chế, phải cẩn thận, vì sóng lớn có thể làm mình bị thương”, Hữu chia sẻ. Anh cũng chuẩn bị chén bát mỗi ngày, luôn nhớ không mang quá nhiều một lúc để tránh rơi vỡ khi tàu lắc.
Gian bếp nhỏ đỏ lửa, không khí luôn nóng hừng hực khi 3-4 bếp gas công nghiệp hoạt động liên tục. Một bên, nồi canh sôi ùng ục. Bên kia, anh Thi đợi dầu sôi già mới thả từng khúc cá trắm xuống, tiếng cá chạm dầu nóng xèo xèo. Vài phút sau, lớp da vàng giòn, anh khéo léo lật cá bằng đũa và xẻng inox.
Bên cạnh, anh Hùng làm sạch chảo, đợi khô rồi phi hành, tỏi thơm nức trước khi cho dưa cải muối vàng ruộm vào xào cùng cà chua. Khi cá vàng đều hai mặt, anh Thi chuyển sang nồi dưa cải chua đã thêm xăm xắp nước. Món cá trắm om dưa không thể thiếu hành lá, thì là, đợi ngấm vị trên lửa nhỏ tắt bếp sẽ thêm vô.
Góc khác, anh Nam đeo bao tay, cắt thịt luộc thành từng miếng đều tăm tắp. Mọi thao tác diễn ra nhịp nhàng, không một động tác thừa. Ai cũng đỏ bừng mặt, mồ hôi nhễ nhại nhưng vẫn cười tươi. “Khi sóng lớn, nấu ăn không chỉ là chế biến món ăn mà còn phải đảm bảo an toàn. Thao tác nhanh gọn nhưng chất lượng bữa ăn vẫn phải đảm bảo”, anh Nam nói thêm.
Ở góc khác, nấu xong nồi canh, anh Hoàng nhanh tay mở nồi cơm lớn kiểm tra. Cầm tô inox, anh xới cơm gọn gàng. Bên cạnh, bao tay và hộp muối mè đã sẵn sàng. Cơm nắm phải nóng bỏng tay, rắc muối mè rồi nắm chặt. Tay anh Hoàng thoăn thoắt, chỉ thoáng chốc, hàng chục nắm cơm nóng hổi, thơm phức đã xong. “Những ngày say sóng, anh em không xuống phòng ăn được, chúng tôi chuẩn bị cơm nắm. Say gì thì say nhưng cũng phải lót dạ, nằm lâu càng mệt, cố ăn một miếng sẽ nhanh tỉnh,” anh Hoàng chia sẻ.
Gần 11 giờ, tổ hậu cần càng tất bật hơn. Mỗi người một tay, chia đồ ăn vào khay inox sâu lòng, múc canh nóng ra tô lớn. Trên bàn ăn, ngoài gờ chặn chống trượt, còn trải thêm khăn trước khi đặt thức ăn, canh lên. “Sau mấy ngày say sóng, nay tôi mới xuống ăn cùng đoàn. Chỉ nhìn thôi đã thấy bữa cơm ngon, đầy đủ dinh dưỡng,” chị Nguyễn Thị Hồng Hoa (Giảng viên Trung tâm Lý luận chính trị, Đại học Quốc gia TPHCM) hào hứng.
Trong phòng ăn, sóng vẫn vỗ vào mạn tàu, đôi khi bắn nước qua ô cửa tròn giữa tiếng nói cười rôm rả. Sóng lớn xô cả khay thức ăn trượt từ đầu bàn này sang đầu bàn kia, ai cũng cuống cuồng giữ chắc. Bữa cơm dập dềnh giữa biển khơi, đáng nhớ biết bao!
