Mở rộng diện giảm thuế cho tất cả hàng hóa, dịch vụ, kéo dài thời gian giảm thuế… là ý kiến của nhiều đại biểu (ĐB) Quốc hội để đảm bảo tính toàn diện và công bằng của chính sách tài khóa.
Chính sách nên toàn diện
Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, có ý kiến ĐB đề nghị cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế GTGT đối với tất cả các nhóm hàng hoá đang áp dụng mức thuế suất 10%, vì hiện nay các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh đều đang gặp khó khăn. Cũng có ý kiến đề nghị cân nhắc nâng tỷ lệ giảm thuế GTGT đến 4% để khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu.
Ông Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban cho rằng việc giảm thuế dẫn đến giảm giá sản phẩm sẽ làm tăng doanh số bán hàng cho nên dù số thu từ thuế GTGT giảm nhưng số thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp, xuất nhập khẩu, thu nhập cá nhân, phí và lệ phí… có thể tăng lên, cùng với đó là tăng cường kiểm tra giám sát chống thất thu thuế. Những khoản này sẽ bảo đảm cho cân đối ngân sách.
Ông Bùi Văn Cường, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng cần mở rộng đối tượng hỗ trợ theo hướng giảm 2% cho hàng hóa, dịch vụ có mức thuế suất VAT 10%, không loại trừ đối với một số hàng hóa, dịch vụ như: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khoáng sản, không kể khai thác than (than cấp, dầu mỏ tinh chế), sản phẩm hóa chất và sản phẩm hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo ông, đây cũng là những lĩnh vực khó khăn, cần kích cầu tiêu dùng nên không loại trừ.
Ông Bùi Văn Cường - Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng không nên loại trừ các lĩnh vực khi giảm thuế VAT |
Đại biểu Trương Xuân Cừ, Đoàn ĐBQH TP Hà Nội phân tích: “Đã là khó khăn là khó khăn chung, nếu chi li ra thì có những ngành khó khăn nhiều có những ngành khó khăn ít và có những doanh nghiệp khó khăn nhiều hơn. Nhưng đại đa số là khó khăn cho nên việc mở rộng các loại hình ngành nghề lĩnh vực để cùng giảm thuế 2% là cần thiết, thể hiện là chính sách của chúng ta công bằng”.
Không giải quyết kiểu “khoanh vùng”
Theo GS.TS Trần Hoàng Ngân, Đoàn ĐBQH TPHCM, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đà tăng trưởng suy giảm, chúng ta cần chính sách tài khóa mở rộng. "Các ngành nghề lĩnh vực đều kết nối nhau, vì vậy, chọn cái gì dễ quản lý, dễ làm mới hiệu quả, cần giảm thuế VAT cho đại trà chứ không nên khoanh vùng, thậm chí có thể kéo giảm thuế này sâu hơn", ông Ngân nhấn mạnh.
GS. TS. Trần Hoàng Ngân cho rằng nên giải quyết bài toán giảm thuế VAT căn cơ hơn |
Theo ông Ngân, trong 3 năm qua doanh nghiệp khó khăn liên tiếp, vì vậy, giờ chính sách cần phải bình tĩnh để giải quyết "căn cơ" các thách thức và giải bài toán một cách tổng thể. Vì vậy "không thể giải quyết theo kiểu chữa cháy, vì đám cháy này sẽ lan sang đám cháy khác", ĐB Ngân nói.
Đồng tình với ý kiến này, ĐBQH Trịnh Xuân An, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai nhìn nhận, việc giảm thuế VAT sẽ tạo thành động lực, một cú hích cho tiêu dùng của người dân. “Nếu giảm được, chúng ta không nên phân biệt, loại trừ một số mặt hàng. Như vậy sẽ có tính đồng bộ, tạo ra tính toàn diện trong chính sách tài khóa”.
Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm trọng tài Việt Nam: "Cần giảm 2% thuế VAT với tất cả mặt hàng", mọi cơ hội kinh doanh đều quý giá, trong lúc doanh nghiệp khó khăn, việc giảm thuế này sẽ kích cầu, giải quyết khó khăn thị trường - nút thắt lớn nhất với doanh nghiệp lúc này.
Ông Lộc cho rằng, bối cảnh khó khăn, các loại hình kinh doanh có sự đan xen, chồng chéo và liên đới với nhau nên việc giảm với mặt hàng, lĩnh vực này, không giảm đối với mặt hàng kia gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là hiện nay các doanh nghiệp đã và đang hoạt động đa ngành, có mua bán, công nợ nhiều mặt hàng, doanh nghiệp thuộc nhiều loại hình khác nhau.
Thực tế cho thấy năm 2022 khi triển khai giảm thuế VAT theo kiểu chọn lọc, “khoanh vùng”, mặt hàng này được giảm, mặt hàng kia bị loại, nên bên cạnh kết quả đạt được, cả người nộp thuế và cơ quan thuế đều gặp khó khăn khi xác định hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng được giảm thuế. Thực tế, các bộ phận kế toán kêu khó trong việc xác định hàng hóa, phân biệt các dịch vụ không được giảm thuế, mô tả hàng hóa, thời điểm lập hóa đơn, nhiều doanh nghiệp cũng loay hoay trong vấn đề xác định các thuế suất được giảm để xuất hóa đơn đúng theo quy định.
Quy định loại trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 dẫn đến những hạn chế và làm tăng phí thủ tục cho người nộp thuế và tăng chi phí hành chính của cơ quan thuế (nhiều loại hàng hóa, dịch vụ khi xác minh định đối tượng không được giảm thuế cần có sự phối hợp của nhiều bộ, ngành liên quan). Đặc biệt, các doanh nghiệp, cơ quan thuế, hải quan rơi vào trạng thái lo ngại nếu xác định không đúng mặt hàng được giảm sẽ có nguy cơ bị xử phạt, kỷ luật sau này.