ĐB Tô Thị Bích Châu cho biết, số đơn MTTQ chuyển tới các cơ quan tư pháp thường rất ít được trả lời.
ĐB Trương Trọng Nghĩa đặt vấn đề về công tác phối hợp giữa các cơ quan tư pháp trong giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo.
Nói về công tác phối hợp, ĐB Trần Kim Yến cũng cho rằng rất cần sự phối hợp, nếu không đơn thư cứ chuyển qua chuyển lại, ngay bản thân người giải quyết cũng còn cảm thấy bức xúc huống chi là người dân. Từ đó, ĐB đồng tình với đề xuất của Công an TP về xây dựng phần mềm liên kết giải quyết khiếu nại, tố cáo.
ĐB Trần Kim Yến cho rằng việc này không khó, mà lại tạo ra sự phối hợp chặt chẽ, phân định rõ trách nhiệm.
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa phát biểu tại buổi giám sát. Ảnh: MAI HOA Trong khi đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM Phan Thị Bình Thuận cho biết, thời gian qua Ủy ban Kiểm tra Thành ủy nhận được một số đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến hoạt động của các cơ quan TAND, VKSND, THADS. Bà đánh giá việc người dân gửi đơn tố cáo đến cơ quan đảng, là do việc giải quyết đơn thư của các đơn vị chưa đảm bảo thời hạn, người dân bức xúc không biết gửi đi đâu nữa nên gửi sang cơ quan đảng.
Trước đó, báo cáo trước đoàn giám sát, Phó Cục trưởng Cục THADS TPHCM Phạm Huy Hoàng cho biết, trong 5 năm cơ quan này tiếp nhận 6.326 đơn, gồm 1.595 đơn khiếu nại, 112 đơn tố cáo, 4.619 đơn kiến nghị, phản ánh. Trong số 402 việc khiếu nại, tố cáo đã giải quyết đều trong lĩnh vực thi hành án dân sự, có 30/387 vụ việc khiếu nại đúng (chiếm 7,75%), 4/15 vụ việc tố cáo đúng.
Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự Phạm Huy Hoàng. Ảnh: MAI HOA Cục THADS đánh giá, một số trường hợp chấp hành viên chưa làm hết trách nhiệm, chưa bảo đảm quyền và nghĩa vụ hợp pháp của đương sự. Ví dụ như chưa chủ động tích cực xác minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án, dẫn đến việc thi hành án bị kéo dài, làm phát sinh khiếu nại. Hoặc chấp hành viên không thông tin đầy đủ quá trình thi hành án cho đương sự, một số trường hợp có biểu hiện không khách quan trong tổ chức thi hành án. Một số thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự chưa quan tâm đúng mức, chưa chú trọng việc đối thoại với đương sự để giải tỏa hiểu lầm, bức xúc…
Trong khi đó, các cơ quan THADS tại TPHCM phải thụ lý thi hành rất nhiều vụ án lớn, phức tạp, được dư luận xã hội và các cấp ngành quan tâm đặc biệt. Quá trình tổ chức THA liên quan đến tài sản có giá trị rất lớn, việc xử lý tài sản kéo dài trong nhiều năm, tác động đến quyền lợi của nhiều cá nhân, tổ chức nên rất dễ phát sinh khiếu nại, tố cáo. Nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng kẽ hở pháp luật để thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo gây khó khăn cản trở quá trình tổ chức THA. Nhiều trường hợp, đương sự lợi dụng khiếu nại, tố cáo để trì hoãn thi hành án.
Một số trường hợp đương sự khiếu nại gay gắt về việc THA nhưng vấn đề chính là do không đồng tình với kết quả xét xử của Tòa án, cho rằng bản án oan sai, chưa hợp tình hợp lý nên nhất định không tự nguyện thi hành án, như trong vụ án Giang Kim Đạt. Có trường hợp nội dung án tuyên không rõ ràng, không khả thi…
Tại TAND TPHCM, Phó Chánh án TAND TPHCM Phạm Thị Thu Hà cho biết trong thời điểm báo cáo, TAND hai cấp đã thực hiện hơn 2.600 lượt tiếp công dân giải quyết khiếu nại, tố cáo. TAND TPHCM nhận tổng cộng 18.719 đơn thư phản ánh, khiếu nại. Trong đó, số đơn liên quan đến bản án, quyết định của tòa án là 877 đơn; khiếu nại Quyết định giải quyết khiếu nại của Chánh án TAND cấp quận huyện là 8.135 đơn… Trong 132 đơn tố cáo liên quan đến hoạt động tố tụng, tư cách, phẩm chất đọa đức của cán bộ công chức TAND, qua xác minh các đơn đều không có tài liệu chứng cứ chứng minh; đề mục là đơn tố cáo, nhưng nội dung chủ yếu là khiếu nại.
Tại VKSND TPHCM, trong kỳ báo cáo VKSND hai cấp tiếp nhận và xử lý 33.171 đơn. Trong đó, VKSND hai cấp đã xử lý 99,5% đơn thuộc thẩm quyền. VKSND TPHCM được đoàn giám sát đánh giá cao, khi tất cả 120 đơn do Đoàn ĐBQH, HĐND TPHCM chuyển đến đều được xử lý và trả lời.
Tại Công an TPHCM, trong thời gian báo cáo, CATP tiếp 6.307 lượt người dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. CATP và Công an các quận huyện tiếp nhận 935 đơn tố cáo thuộc thẩm quyền và giải quyết 100% số đơn này, trong đó có 43 đơn tố cáo đúng.
Kết luận buổi giám sát, ĐB Văn Thị Bạch Tuyết đánh giá, hoạt động của các cơ quan tư pháp có ảnh hưởng rất lớn đến người dân. Cho nên làm tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ giúp ích được rất nhiều. Trước ý kiến của các đơn vị về việc không có nhân sự chuyên trách công tác tiếp công dân, ĐB Văn Thị Bạch Tuyết đề nghị các đơn vị chủ động bố trí sắp xếp cán bộ để thực hiện việc xử lý đơn, tham mưu cho các cơ quan đơn vị thực hiện giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng theo luật định.
ĐB Văn Thị Bạch Tuyết đề nghị sau buổi giám sát này, các đơn vị hoàn thiện báo cáo với các kiến nghị, đề xuất cụ thể. Bởi qua thực tế giám sát ở các đơn vị thời gian qua thấy có rất nhiều vướng mắc, khó khăn đến từ các quy định và từ thực tiễn. Chẳng hạn, trong công tác thi hành án dân sự, nhiều trường hợp lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để trì hoãn việc thi hành án.
“Đề nghị Cục THADS có kiến nghị cụ thể hơn, đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo của người dân nhưng cũng phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những bên liên quan”, ĐB Văn Thị Bạch Tuyết nói.
