Đây là lô hàng của Công ty TNHH Nhôm Toàn Cầu, có địa chỉ trụ sở chính tại Khu Công nghiệp Mỹ Xuân B1 - Conac, phường Mỹ Xuân, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo Tổng cục Hải quan, đây là doanh nghiệp chế xuất, nên hàng hóa xuất nhập khẩu của công ty này thuộc đối tượng không chịu thuế theo quy định tại Điều 2, Luật Thuế xuất nhập khẩu năm 2016 và nghị định của Chính phủ. Tổng cục Hải quan khẳng định, theo quy định của Luật Hải quan, hàng hóa nhập khẩu của doanh nghiệp chế xuất chịu sự giám sát hải quan từ khi nhập khẩu, trong suốt quá trình sản xuất cho đến khi xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài.
Sau khi hoàn thành thủ tục hải quan, nguyên liệu nhôm nhập khẩu của công ty này được đưa về nhà máy sản xuất để sản xuất một phần, một phần được đưa đi gửi tại bãi thuê ngoài của các đơn vị gồm: Công ty Cảng dịch vụ dầu khí tổng hợp Phú Mỹ (bãi Công ty PTSC, bãi tổng hợp Thị Vải), Công ty TNHH dịch vụ kho vận PTL và Công ty cổ phần Thành Chí.
Từ năm 2015 đến ngày 30-9-2019, tổng lượng nhôm nguyên liệu nhập khẩu của công ty này là hơn 2,44 triệu tấn, xuất khẩu 400.000 tấn. Tính trung bình, công ty này nhập khẩu 488.000 tấn/năm, trong khi đó xuất khẩu chỉ 80.000 tấn/năm (bằng 16,3% lượng nhập khẩu hàng năm, bằng 40% năng lực so với công suất thiết kế). Riêng hoạt động nhập khẩu đã giảm hẳn trong năm 2019, cụ thể tính đến ngày 30-9-2019, lượng nhập khẩu là hơn 64.435 tấn, tương đối phù hợp với lượng sản phẩm xuất khẩu trung bình hàng năm.
Hiện nay, công ty này đang lưu giữ hơn 1,8 triệu tấn nhôm tại các kho thuê ngoài và hơn 200.000 tấn nhôm ở nhà máy, trị giá khoảng 4,3 tỷ USD. Nhôm nguyên liệu được công ty nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, Mexico, Mỹ, Australia, Nga, Mexico, Malaysia, Indonesia. Nhôm thành phẩm được công ty này xuất khẩu đi nhiều nước khác nhau, như: Canada, Ai Cập, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Singapore, Mỹ… Tổng cục Hải quan cho biết, hàng hóa của công ty này đã được cơ quan hải quan giám sát chặt chẽ bằng hình thức camera giám sát tại cổng ra vào và toàn bộ khu vực bãi thuê có tường rào cứng ngăn cách với khu vực bên ngoài, có cán bộ công chức tuần tra, giám sát thường xuyên.
Trước đó, tại một cuộc họp liên ngành với các cơ quan chức năng vào ngày 28-10, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết, vừa phát hiện một vụ gian lận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu có trị giá lớn. Vụ việc do một tập đoàn có công nghệ, dây chuyền nhưng lại nhập khẩu nhôm thỏi, nhôm thanh, nhôm bán thành phẩm nhằm đưa ra các sản phẩm để xuất khẩu đi Mỹ và một số nước khác, bởi do chênh lệch thuế suất. Nếu nhôm của Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ phải chịu thuế lên đến 374% thì nhôm của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ chỉ phải chịu thuế khoảng 15%. Vì được hưởng lợi từ thuế xuất khẩu nên thời gian qua có doanh nghiệp ở Bà Rịa - Vũng Tàu nhập khẩu hàng tỷ USD mặt hàng nhôm. Khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn, Tổng cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiểm tra, xác định và ngăn chặn kịp thời. Tổng cục Hải quan cũng đã phối hợp với hải quan Mỹ xác minh về vụ việc này. Các đặc vụ của Bộ An ninh nội địa Mỹ đã đến Việt Nam để phối hợp điều tra.
