Giám đốc Sở Công thương TPHCM: Giá lương thực, thực phẩm sẽ tăng trong dịp tết này

Sáng 8-12, kỳ họp thứ 8 HĐND TPHCM khóa X tiếp tục ngày làm việc thứ 2.

Đảm bảo hàng hóa đầy đủ dịp tết

Trong phần chất vấn, ĐB Nguyễn Thị Nga đặt câu hỏi về cung ứng hàng hóa trước, trong và sau tết để không gây biến động về giá cả. ĐB đặt vấn đề cấp phép quản lý các trang thương mại điện tử, việc bán hàng trên các mạng xã hội, livestream bán hàng trực tuyến, việc quản lý hàng gian hàng giả đang được bày bán tràn lan trên mạng, cũng như chợ đầu mối.

ĐB thắc mắc về kênh hỗ trợ và bảo vệ người tiêu dùng hiện đang được triển khai ra sao? Hiệu quả triển khai đề án logistic trên địa bàn TPHCM, hiện chi phí logistic thay đổi như thế nào sau khi có đề án này?. ĐB đề nghị có giải pháp để phát triển logistic TPHCM.

Trả lời, Giám đốc Sở Công thương Bùi Tá Hoàng Vũ cho biết, về việc chuẩn bị hàng tết năm nay tăng 15%-30%. UBND TPHCM đã ban hành kế hoạch bình ổn thị trường, chuẩn bị hàng hóa cho tết. Sở Công thương TPHCM cũng tham mưu tổ chức hội nghị kết nối cung cầu, liên kết với các tỉnh để chuẩn bị nguồn hàng. Nguồn hàng về TPHCM qua kênh phân phối hiện đại như siêu thị (khoảng 25%-30%), còn lại qua các chành vựa, chợ đầu mối khoảng 70%, với khoảng 7.200 tấn lương thực thực phẩm mỗi đêm.

TPHCM đã huy động các doanh nghiệp dự trữ nguồn hàng. Theo đó, đã có hơn 30.000 tấn hàng hóa được chuẩn bị cho người dân dịp tết. “Nguồn hàng tết năm nay đảm bảo dồi dào, nhưng về mặt giá cả lương thực, thực phẩm hiện nay có tăng 2%-4%, chưa đến mức phải điều chỉnh giá bình ổn. Các doanh nghiệp phải tiết giảm chi phí để giữ giá”, ông Bùi Tá Hoàng Vũ nhận định.

Về đảm bảo nguồn cung xăng dầu, Giám đốc Sở Công thương TPHCM cho biết, trên địa bàn thành phố có 549 cửa hàng, 61 thương nhân phân phối, 15 thương nhân đầu mối. Mỗi ngày, TPHCM tiêu thụ khoảng 6,5-7 triệu lít xăng dầu.

Trước diễn biến tình hình xăng dầu thời gian qua, Giám đốc Sở Công thương bày tỏ lấy làm tiếc về những bất tiện khi người dân phải xếp hàng mua xăng dầu. Theo ông lý giải, nguyên nhân là nguồn cung phụ thuộc thế giới rất nhiều, phí logistic cũng tăng lên, biến động lớn mà biên độ thời gian để ghi nhận giá lại quá dài. Từ đó, nguồn cung trong giai đoạn qua rất khó, một số cửa hàng, cao điểm là 137 cửa hàng bán lẻ không nhận được hàng, phải tạm ngưng một vài ngày.

Để giải quyết việc này, ông Vũ cho biết, TPHCM đã đẩy mạnh hoạt động của các doanh nghiệp lớn bù đắp cho các doanh nghiệp nhỏ. Tạo điều kiện cho việc vận chuyển xăng dầu; đồng thời kiến nghị các giải pháp tháo gỡ với trung ương. Hiện tình hình đã được cải thiện rất rõ nét. “Dù vậy, Sở cũng ý thức cung ứng xăng dầu là việc rất quan trọng, nên phối hợp với các cơ quan quan tiếp tục theo dõi sát diễn biến để có giải pháp phù hợp, kịp thời”, Giám đốc Sở Công thương cho biết và cam kết, lượng dự trữ xăng dầu cho trước và sau tết, các doanh nghiệp đầu mối của TPHCM đã dự trữ đầy đủ.

Về bảo vệ người tiêu dùng, hàng gian hàng giả. Nhiệm vụ này trước đây Sở Công thương làm chính, nhưng từ năm 2018, cơ quan quản lý thị trường trực thuộc Bộ Công thương là cơ quan chuyên trách của nhà nước để quản lý việc này. Nhưng lực lượng thanh tra của Sở cũng thực hiện việc này. Quốc hội cũng vừa bổ sung việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với các sản phẩm mua qua thương mại điện tử.

Đây là vấn đề rất quan trọng, bên cạnh việc doanh nghiệp làm ăn chân chính, xây dựng quy chuẩn tiêu chuẩn thì cũng có một bộ phận sản xuất hàng gian, hàng giả. Sở cùng với Ban Chỉ đạo 138 sẽ tiếp tục trong thời gian tới.

Về vấn đề an toàn thực phẩm, ông Bùi Tá Hoàng Vũ cho biết, rau không sạch vào siêu thị như báo chí phản ánh, là do khâu cung cấp dịch vụ không thực hiện đúng. Cơ quan quản lý cũng chưa giám sát kịp thời. Chính các kênh phân phối đã vào cuộc để chọn kỹ hơn đối tác của mình, giám sát quá trình sản xuất. Ban An toàn thực phẩm tăng cường kiểm tra. Sở Công thương đã thường xuyên làm việc với hệ thống phân phối để nhắc nhở các đơn vị.

Quan tâm mạng lưới cung ứng thực phẩm các vùng ngoại thành

ĐB Trần Hoàng Danh chất vấn, tình hình tăng giá cả thực tế có vẻ cao hơn con số lạm phát được công bố. Cử tri phản ánh, phải chăng chưa có sự tương đồng với thực tế? TPHCM có đóng góp gì trong đo lường chỉ số lạm phát chung của cả nước?

Cùng quan tâm vấn đề này, ĐB Nguyễn Thị Kim Dung cho rằng, hiện với tình hình người dân nhập cư ở các vùng ngoại thành rất đông, Sở Công thương đã có kế hoạch xây dựng siêu thị hay trung tâm lớn ở cửa ngõ hay vùng ngoại thành? Chẳng hạn huyện Bình Chánh có hơn 850.000 dân nhưng chưa có một siêu thị lớn hay trung tâm lớn để đáp ứng nhu cầu của người dân.

Trả lời các câu hỏi này, Giám đốc Sở Công thương chia sẻ, tổng kết 20 năm bình ổn thị trường, TPHCM điều hành kinh tế mở, nên tác động của kinh tế thế giới là rất lớn. Tuy vậy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của TPHCM trong 20 năm đều thấp hơn cả nước.

Giải pháp của TPHCM là tiếp tục tạo điều kiện cho khối doanh nghiệp sản xuất tiếp cận thị trường. Nhóm doanh nghiệp tham gia bình ổn được trả lãi suất thấp hơn khoảng 1% so với các doanh nghiệp khác. Đồng thời kết nối, xây dựng vùng nguyên liệu ổn định.

Trả lời câu hỏi của ĐB Nguyễn Thị Kim Dung, ông Hoàng Vũ nhìn nhận, mạng lưới siêu thị, trung tâm thương mại hiện chưa phân bổ đồng đều. Theo đó, 47 trung tâm thương mại tập trung chủ yếu ở khu vực trung tâm, 237 siêu thị cũng không phân bổ đồng đều giữa các địa phương. Khó khăn là quỹ đất thực hiện. Sở đã kêu gọi các nhà bán lẻ lớn, nhưng tiếp cận quỹ đất là việc khó. Ở huyện Bình chánh, Sở đã nắm tình hình và đề nghị huyện bố trí quỹ đất để đầu tư. Với thị trường hơn 800.000 dân đây là thị trường hấp dẫn.

Về hệ thống cửa hàng tiện lợi, trong vòng 10 năm qua đã gia tăng gấp 10 lần (Nếu năm 2012 có 300 cửa hàng, thì đến năm 2022 đã có hơn 3.000 cửa hàng). Đây cũng là một kênh phân phối mà trong giai đoạn chống dịch đã góp phần quan trọng cung ứng hàng hóa cho TPHCM. Sở Công thương sẽ kết nối để các nhà đầu tư quan tâm hơn các khu vực xa trung tâm TPHCM như quận Bình Tân, huyện Bình Chánh.

Cơ cấu kinh tế, giảm lao động thâm dụng

ĐB Trương Lê Mỹ Ngọc chất vấn về lộ trình, tiến độ cụ thể để cơ cấu lại ngành công nghiệp theo hướng giảm các ngành thâm dụng lao động, tăng công nghệ cao. Doanh nghiệp đang trông chờ lộ trình của TPHCM để cơ cấu lại hoạt động. Người lao động cũng cần được biết để chuẩn bị cho mình, tránh cú sốc thất nghiệp thời gian tới. Việt Nam được nhiều doanh nghiệp nước ngoài chọn làm nơi cung cấp công nghiệp hỗ trợ. Giải pháp thu hút và hỗ trợ các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ như thế nào?

ĐB Lê Thị Ngọc Thanh thì quan tâm đến nhu cầu tiêu thụ năng lượng rất lớn, điện bình quân TPHCM chiếm 10% cả nước. Với nhu cầu lớn như vậy, trong khi nguồn điện cả nước luôn trong nguy cơ thiếu hụt. Sở Công thương TPHCM đánh giá thực trạng trên, vấn đề tự chủ năng lượng, phát triển điện áp mái tiến độ triển khai ra sao, khó khăn vướng mắc và giải pháp?

Trả lời hai ĐB trên, Giám đốc Sở Công thương TPHCM cho biết, công nghiệp TPHCM được hình thành từ lâu, cùng với sự phát triển của thành phố. Hiện lĩnh vực công nghiệp TPHCM chiếm khoảng 23% trong GRDP. Phát triển công nghiệp cũng là điểm sáng trong phục hồi kinh tế thành phố thời gian qua. Hiện các cơ quan đã xây dựng đề án giảm thâm dụng lao động. Trong đó, TPHCM đang thực hiện 3 chiến lược về 3 nhóm ngành công nghiệp trọng yếu.

Theo ông Bùi Tá Hoàng Vũ, hiện 17 khu đang hoạt động, tỷ lệ lấp đầy hơn 80%, lao động và việc làm trong các KCX, KCN, KCNC hơn 330.000 người. Hoạt động của các khu, cụm công nghiệp có khoảng 8.000ha đất sản xuất công nghiệp, giá trị hàng năm tạo ra khoảng 265.000 tỷ đồng. Với quỹ đất rất hạn hẹp, việc chuyển đổi công nghệ, nâng cao suất đầu tư, phát triển theo hướng công nghệ cao là rất cần thiết.

Vì vậy, Sở Công thương TPHCM đang tham mưu, xây dựng định hướng phát triển công nghiệp, trong đó có xây dựng các KCN chuyên ngành về lương thực thực phẩm, chuyên về cơ khí chế tạo hay KCN y tế kỹ thuật cao… TPHCM phải thực hiện nhiệm vụ là trung tâm kết nối sản xuất công nghiệp trong vùng.

Về công nghiệp hỗ trợ, TPHCM có chương trình từ năm 2010. Các doanh nghiệp đánh giá các hoạt động hỗ trợ đã có tác động rất tích cực, không chỉ là doanh nghiệp của TPHCM mà cả nước để gặp gỡ, tìm kiếm đối tác. Các hoạt động xúc tiến thương mại, triển lãm, hội thảo cũng được tổ chức thường xuyên để các nhà cung ứng, doanh nghiệp sản xuất có cơ hội gặp gỡ trao đổi. TPHCM cũng đón đầu các doanh nghiệp đến đầu tư. 

Trả lời về vấn đề năng lượng, ông Bùi Tá Hoàng Vũ cho biết, TPHCM tiêu thụ khoảng 25 tỷ Kw điện/năm. Dù tiêu thụ lớn nhưng hiện nay TPHCM không chủ động được nguồn điện. “Vấn đề ĐB đặt ra cũng là trách nhiệm ngành công thương TPHCM phải thực hiện”, Giám đốc Sở Công thương nhìn nhận và cho biết, TPHCM đã kiến nghị và được Bộ Công thương chấp thuận đưa vào Quy hoạch điện 7 dự án nhà máy điện khí ở Hiệp Phước giai đoạn 1 là 1200MW, còn giai đoạn 2 là 1.500MW.

Về điện mặt trời, TPHCM là một trong những địa phương phát triển nhanh về điện áp mái, với 14.100 hộ gia đình, xí nghiệp lắp điện mặt trời công suất 386MW. Nhưng hiện quy định của Trung ương đã hết hiệu lực nên việc phát triển điện áp mái ở TPHCM đang gặp khó khăn. UBND TPHCM đề xuất Thủ tướng cơ chế đặc thù phát triển điện áp mái. Nếu các gia đình phát triển điện áp mái, có thể góp phần cho tự chủ và góp phần phát triển năng lượng sạch.

Về đề án logistics, đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của TPHCM được xác định tại Nghị quyết Đại hội XI của Đảng bộ TPHCM. Hiện doanh thu logistic TPHCM chiếm khoảng 8,8% GRDP và chi phí logistic của TPHCM cũng thuộc nhóm có chi phí lớn, khi làm đề án là khoảng 20%, còn hiện nay chưa đánh giá, nhưng sơ bộ khoảng hơn 18%. “Như vậy có giảm nhưng chưa đạt mục tiêu đề ra”, Giám đốc Sở Công thương TPHCM nhìn nhận.

Trả lời ĐB Nguyễn Thị Nga về chi phí logistics, ông Bùi Tá Hoàng Vũ cho hay, Sở đã thực hiện giải pháp đào tạo nguồn nhân lực logistics, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi số. Có 4.000 doanh nghiệp chuyên nghiệp về logistics ở TPHCM. Nhóm doanh nghiệp này đã tiếp cận và thực hiện các khâu chuyển đổi số. Về việc hình thành các trung tâm logistics chuyên nghiệp, Sở Công thương cũng đã tham mưu UBND TPHCM các bước để thực hiện các trung tâm này. Nhóm đầu tiên là Trung tâm ở Khu Công nghệ cao đã đến bước thực hiện thứ 8 trong 12 bước, kỳ vọng năm 2023 sẽ có trung tâm đầu tiên.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong chợ truyền thống ĐB Nguyễn Trần Phượng Trân nêu thắc mắc về giải pháp quản lý chợ truyền thống thời gian tới? Đáp lại, Giám đốc Sở Công thương cho biết, hiện TPHCM có 232 chợ truyền thống. Các chợ phần lớn được hình thành từ rất lâu cùng với quá trình hình thành khu dân cư. Đây cũng là kênh phân phối quan trọng cung cấp hàng hóa cho người tiêu dùng và vẫn đóng vai trò rất quan trọng, sẽ còn đồng hành lâu dài với người dân TPHCM. Theo người đứng đầu ngành công thương TPHCM, khó khăn hiện nay là không gian của chợ không lớn, hạ tầng các chợ thiếu hệ thống thoát nước, nhà vệ sinh, bãi giữ xe, quầy sạp diện tích nhỏ.  Về giải pháp quản lý chợ, Sở Công thương TPHCM kết nối các thông tin về nguồn hàng, phối hợp các cơ quan đơn vị, địa phương các cấp để xây dựng phong trào kinh doanh văn minh. Những chương trình này được các tiểu thương trong chợ hưởng ứng rất tốt. Sở cũng kết nối các đơn vị để khai thác công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh của chợ truyền thống. Hiện nay có nhiều mô hình kinh doanh chợ truyền thống online, như ứng dụng Utop… Vấn đề nữa, hiện quy định còn nhiều chống chéo khó khăn, theo Luật Đất đai hiện hành, chợ là đất thương mại, nên phải thu tiền sử dụng dất. Trong khi TPHCM trong nhiều năm coi là thiết chế công cộng, chỉ thu phí để duy trì hoạt động, phòng cháy chữa cháy... Thời gian tới, Sở cũng phối hợp Sở TN-MT tham mưu triển khai cho phù hợp.