Hôm nay, 30-10, Quốc hội dành trọn một ngày để thảo luận báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2016. Phiên thảo luận được truyền hình, phát thanh trực tiếp cho cử tri, nhân dân cả nước theo dõi.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát, giai đoạn 2011-2016, cơ cấu tổ chức (số lượng các bộ) của Chính phủ được giữ ổn định, tổ chức bộ máy bên trong bộ ngành thực hiện đúng quy định pháp luật, tuy nhiên còn nhiều đầu mối. Cuối năm 2016, số đơn vị hành chính trực thuộc các bộ tăng từ 418 lên 446, ngoài ra còn 198 đơn vị có tư cách pháp nhân, dẫn đến tăng biên chế, tăng số người giữ chức vụ lãnh đạo, tăng tầng nấc trung gian.
Phóng viên: Liên quan đến câu chuyện tinh giản biên chế, Nghị quyết Trung ương 6 đã chỉ rõ, vấn đề là các địa phương nên thực hiện thế nào, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân: Hội nghị TƯ 6 lần này bàn về 2 vấn đề quan trọng, trong đó có nghiên cứu điều chỉnh bổ sung về thể chế, những quy định không còn phù hợp phải chỉnh sửa lại để nâng cao giá trị pháp lý và xem đây là quy định về cơ sở pháp lý làm nền, phải có chế tài xử lý. Thứ hai là phải có quyết tâm chính trị rất cao trong các cơ quan, tổ chức, đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu. Thể chế phải tương đối hoàn thiện, gắn với quyết tâm chính trị rất cao, cùng với trách nhiệm của người đứng đầu thì mới hoàn thiện được nội dung của Nghị quyết Trung ương lần này.
Lần này cũng đi sâu hơn một bước về đề án vị trí việc làm. Thứ nhất là xác định tiêu chí đánh giá khung năng lực. Hai là mô tả được công việc theo từng vị trí. 2 vấn đề này nếu chúng ta làm tốt được thì chúng ta sẽ thực hiện có hiệu quả Đề án vị trí việc làm. Trong thời gian qua chúng ta vướng 2 vấn đề khó này nên các địa phương và cơ quan chưa thực hiện tốt được.
Bên cạnh đó, muốn tinh giản bộ máy, biên chế nên đổi mới phương pháp, chế độ làm việc. Hiện nay chúng ta nói chúng ta đang thực hiện chế độ làm việc chuyên viên, kết hợp chuyên viên với thủ trưởng, nhưng phần lớn chúng ta vẫn thực hiện chế độ làm việc theo thủ trưởng, tức là một việc phân công nhiều người. Chuyên viên thì có thể làm nhiều việc, một việc chỉ giao cho một người.
Biên chế vẫn phình ra dù thực hiện nhiều giải pháp. Nghị quyết lần này có khắc phục được hạn chế lâu nay và tinh giản được biên chế?
Vấn đề biên chế phải dựa trên 3 trụ cột chính, đó là: giảm đầu mối, sắp xếp lại cơ cấu bên trong của đầu mối đó – vấn đề này rất quan trọng, sắp xếp chức năng nhiệm vụ không giao thoa, không trùng lặp. Trên cơ sở đó chúng ta sẽ giảm được biên chế nói chung, trong đó từng vị trí việc làm sẽ xác định được để nâng cao hiệu quả hiệu lực cũng như sắp tới đây tính cơ chế tiền lương..
Cơ chế tiền lương, sẽ được bàn thảo tại Hội nghị TƯ 7 trên cơ sở giải quyết được 2 Nghị quyết của Hội nghị TƯ 6 là sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị và đổi mới cơ chế, đổi mới cơ chế tài chính, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập.
Việc sáp nhập cơ quan HĐND và UBND sẽ giảm được biên chế nhưng liệu có tạo khoảng trống về mặt giám sát không?
Chúng ta hợp nhất về vấn đề đầu mối, những chức năng phục vụ thì có thể phục vụ dù đó là của văn phòng HĐND hay văn phòng UBND thì chức năng phục vụ như nhau. Như chúng ta có thể gom lại thủ quỹ, lái xe, văn thư.... Còn cơ quan chuyên môn, nếu là cơ quan tham mưu hoặc thẩm tra thì là đây là những cơ quan, đơn vị độc lập phục vụ cho từng tổ chức.
Tinh giản biên chế là động đến con người, sẽ có rất nhiều tâm tư. Người đứng đầu làm sao vượt qua được những rào cản đó để tinh giản được biên chế?
Quan trọng nhất là đánh giá về công chức, cần thay đổi phương pháp đánh giá trong thời gian qua. Đánh giá công chức là để chúng ta biết được những người nào làm việc tốt, hiệu quả công việc cao, đánh giá không phải chỉ để đến cuối năm mới làm mà phải kiểm tra công việc được thường xuyên, hàng tháng, thậm chí là hàng ngày. Người đứng đầu trong các tổ chức phải nắm được công việc giao cho cán bộ công chức, xem họ làm trong một tháng, một năm bao nhiêu việc, chất lượng thế nào, đó là cơ sở để đánh giá cán bộ cho tốt, nhất là đánh giá phân loại cuối năm, cũng là cơ sở chúng ta thực hiện chính sách cán bộ cũng như thực hiện chế độ tinh giản biên chế.
