Theo Bộ NN-PTNT, hiện Việt Nam nhập khẩu từ Nga, Ukraine với nhiều nguyên liệu đầu vào cho sản xuất nông nghiệp trong nước như lúa mì với 1 triệu tấn, chiếm khoảng 20% tổng nhập khẩu lúa mì; ngô chiếm 3% tổng nhập khẩu làm thức ăn chăn nuôi; phân bón chiếm 10% tổng nhập khẩu phân bón.
Việc thiếu hãng tàu và tăng chi phí vận chuyển khiến các doanh nghiệp nhập khẩu đầu vào của Việt Nam phải dừng giao dịch với Nga và chuyển sang tìm nhà cung ứng từ các nước khác như: Úc, Nam Mỹ, Nam Phi. Quan trọng hơn là sự thiếu hụt nguồn cung từ Nga và Ukraine làm tăng giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất trên toàn cầu như lúa mì, ngô… đã tăng lên khoảng 10-20%, giá phân bón tăng trên 20% trong thời gian gần đây, ảnh hưởng xấu đến ngành chăn nuôi và trồng trọt.
Việt Nam xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang Nga hàng năm khoảng 500 triệu USD, trong đó có một số mặt hàng như thủy sản giá trị 164 triệu USD, chiếm 3% tổng xuất khẩu thủy sản; cà phê giá trị 173 triệu USD chiếm khoảng 6%; tiêu, điều 60 triệu USD, chiếm khoảng 2%. Khi xung đột nổ ra, giao dịch xuất khẩu sang Nga đều phải tạm dừng do rủi ro về giao dịch ngân hàng, thiếu tàu vận chuyển và chi phí cao. Các doanh nghiệp hiện nay đều phải theo dõi tình hình để xử lý hàng tồn hoặc tìm cách xuất khẩu sang các thị trường khác.
Giải pháp dự kiến, Bộ NN-PTNT phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội ngành hàng và Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ thanh toán cho các doanh nghiệp đã có hàng xuất đi Nga nhưng giao dịch tài chính đang bị đình trệ. Cùng với đó, Bộ làm việc với các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu đầu vào để bàn giải pháp ổn định giá đầu vào cho sản xuất nông nghiệp trong nước. Thu hút doanh nghiệp tăng cường đầu tư để chủ động trong đầu vào thiết yếu cho sản xuất nông nghiệp, hệ thống chế biến và logistics nông nghiệp. Ngoài ra, giải pháp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, kể cả các thị trường trước đây có lượng nhập khẩu khá lớn như EU, Trung Quốc, Trung Đông…
