Áp lực do dịch bệnh
“Phải thắt lưng buộc bụng lại, bây giờ không dễ kiếm hợp đồng nữa rồi”, là dòng chia sẻ của bạn tôi - Khánh An (25 tuổi, lập trình viên tự do, ngụ quận 7, TPHCM) trên trang cá nhân, khiến cả nhóm chúng tôi đều ngạc nhiên. Làm việc tự do, nhưng với khả năng “săn” hợp đồng của An, thu nhập hàng tháng luôn là con số mơ ước đối với nhóm bạn cùng tuổi, tiết kiệm là điều mà An rất ít khi nhắc đến, chứ nói gì đến chuyện “thắt lưng buộc bụng”.
Tuy nhiên, khi dịch bệnh bắt đầu trở lại, mức thu nhập của An giảm đáng kể. An chia sẻ: “Làm tự do nên hợp đồng hay dự án đều do mình tự tìm, lúc trước thì không sao, nhưng từ khi dịch bệnh trở lại, thu nhập giảm đáng kể. Hợp đồng trong nước cũng khó kiếm, còn hợp đồng nước ngoài thì gần như bị mất hết vì dịch bệnh ở một số quốc gia châu Âu, châu Mỹ rất căng thẳng”.
Nhiều lần Khánh An chia sẻ hình ảnh ngồi làm việc ở khu nghỉ dưỡng sang trọng, khiến nhiều người ao ước. Nhưng với An, làm việc tự do chưa hẳn đã tự do, vì bên cạnh sự thoải mái vẫn có không ít áp lực. “Để có thể vừa du lịch vừa làm việc, mình phải tìm được hợp đồng lớn, tiền lương nhiều thì mới có thể đi du lịch được. Nói làm tự do chứ cũng có áp lực, hợp đồng với nước ngoài thì phải làm việc trực tuyến theo múi giờ quốc gia của họ, có khi ngày ngủ, đêm làm là chuyện bình thường. Chưa kể, như dịch Covid này, không có hợp đồng thì coi như mình không có thu nhập và cũng không có tiền trợ cấp hay hỗ trợ như làm việc ở công ty hoặc doanh nghiệp cố định” - An cho biết.
Không dễ kiếm tiền
Trước đây, thuật ngữ “freelancer” thường mang nghĩa không mấy tích cực, để chỉ những ai chưa có công việc ổn định. Vài năm trở lại đây, xu hướng làm việc tự do lại được một số bạn trẻ lựa chọn, kể cả sinh viên cũng dự tính chọn làm việc tự do sau này.
Tuy nhiên, để có thể trụ được với công việc tự do không phải là một giấc mộng dễ dàng, nó đòi hỏi một freelancer không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải kiêm nhiệm nhiều việc khác. “Làm nhân viên tự do thì thoải mái, nhưng mọi chuyện không dễ ăn đâu. Không chỉ có chuyên môn mà phải có thêm nhiều kỹ năng như thuyết phục, tìm kiếm khách hàng và muốn có được những hợp đồng làm việc từ nước ngoài, đòi hỏi tiếng Anh phải thật giỏi để có thuyết trình cùng với họ”, Minh Thư (27 tuổi, nhân viên quảng cáo, ngụ quận 7, TPHCM) chia sẻ. Để có thể trụ được với việc làm một nhân viên quảng cáo tự do, từ khi tốt nghiệp đến nay, Minh Thư cũng trải qua nhiều công ty khác nhau. Thư kể: “Trước khi làm nhân viên tự do, tôi cũng làm việc qua 2 công ty cố định trong khoảng 3 năm. Khi có được một số kinh nghiệm cũng như mối quan hệ, tôi mới dám bước ra làm tự do”.
“Khi tính đến chuyện làm việc tự do, bạn trẻ cũng nên tính đến những sự cố mình có thể gặp phải như không tìm được hợp đồng tốt hoặc ảnh hưởng của dịch bệnh như hiện tại, để có phương án dự phòng. Tôi cũng từng làm nhân viên tự do nhưng khoảng thời gian đó cũng chỉ là trải nghiệm và có thêm kinh nghiệm thôi. Trước khi chọn làm nhân viên tự do, tôi nghĩ bạn trẻ phải tự tin về tài chính trước, có một khoản dư trong tài khoản để phòng những trường hợp dịch bệnh như hiện tại, khó tìm kiếm hợp đồng”, anh Trần Thanh Phương (38 tuổi, trưởng phòng kế hoạch một công ty gạch men, ngụ quận 5, TPHCM) chia sẻ.
Làm việc tự do là một xu hướng mới hay chỉ là trào lưu của những người trẻ cá tính năng động, thời gian và nhu cầu của thị trường lao động sẽ là câu trả lời rõ nhất. Bạn trẻ khi định hướng công việc cho mình cần phải cân nhắc, bởi giấc mộng làm việc tự do, thoải mái về giờ giấc, không gian, không hề dễ, nó đòi hỏi người trẻ phải có nhiều kỹ năng lẫn bản lĩnh để có thể trụ được với nghề.
