Trước đây, những chủ công trình trên phải nộp khoản lợi bất hợp pháp nếu muốn hoàn công công trình, nhưng theo Thông tư 03/2018 của Bộ Xây dựng hướng dẫn NĐ 139/2017, họ được miễn nộp khoản tiền này kể từ ngày 12-6-2018.
Theo đó, nhà ở riêng lẻ xây dựng trái phép từ ngày 4-1-2008 (ngày NĐ 108/2007 về xử lý công trình xây dựng trái phép có hiệu lực) đến 15-1-2018 đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định sẽ được miễn nộp lại khoản lợi bất hợp pháp.
Thông tư này quy định rõ các trường hợp xây dựng trái phép phải đáp ứng đủ một số điều kiện mới được miễn tiền phạt.
Cụ thể, việc xây dựng vi phạm xảy ra từ ngày 4-1-2008 và đã kết thúc trước 15-1-2018, nhưng sau ngày 15-1-2018 mới phát hiện hoặc đã được phát hiện trước 15-1-2018 và có một trong các văn bản sau đây: biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả hoặc quyết định áp dụng bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả; không vi phạm chỉ giới xây dựng; không ảnh hưởng các công trình lân cận; không có tranh chấp; xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp; phù hợp với quy hoạch xây dựng.
Nhà xây dựng trái phép. Ảnh: TUẤN VŨ
Nếu nhà ở riêng lẻ vi phạm mà phần vi phạm không phù hợp quy hoạch đã được phát hiện trước ngày 15-1-2018, đã lập biên bản vi phạm hành chính, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng biện pháp buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp nhưng đến ngày 15-1-2018 mà cá nhân, tổ chức vi phạm vẫn chưa nộp phạt (nếu có) và nộp số lợi bất hợp pháp thì sẽ bị buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm thay thế biện pháp buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp.
Thực tế cho thấy, trong số hàng ngàn trường hợp xây dựng trái phép này, không ít các trường hợp đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính, buộc phải nộp khoản lợi bất chính để hợp thức hóa công trình nhưng người dân không đủ tiền đóng nền “lờ” luôn.
Đó là chưa kể rất nhiều trường hợp người dân do biết phải nộp số tiền lớn (có nhiều trường hợp phải đóng số tiền lên đến hàng trăm triệu, có khi lên đến cả tỷ đồng) nên đã không làm thủ tục hoàn công, không cập nhật tài sản trong giấy chủ quyền sau khi xây dựng…
Liên quan đến việc triển khai thông tư này, đại diện Thanh tra xây dựng Sở Xây dựng dựng cho biết, vì Thông tư 03 đã quy định cụ thể nên các quận-huyện căn cứ vào đó để thực hiện theo quy định. Nếu các quận-huyện gặp vướng mắc phản ánh các trường hợp cụ thể, sở sẽ có văn bản giải đáp thắc mắc hoặc phối hợp với quận-huyện cùng giải quyết.