Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế phối hợp Hội đồng trị sự Nguyễn Phước Tộc đã đến hiện trường để kiểm tra và xác minh về nghi vấn lăng mộ một bà phi - vợ vua Tự Đức đã bị đơn vị thi công san ủi trong lúc triển khai Dự án Bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh.
Chiều 22-6, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế phối hợp Hội đồng trị sự Nguyễn Phước Tộc (mối liên hệ giữa chi họ các chúa Nguyễn và vua Nguyễn) đã đến hiện trường để kiểm tra và xác minh về nghi vấn lăng mộ một bà phi - vợ vua Tự Đức có hiệu là Mỹ Phi đã bị đơn vị thi công san ủi trong lúc triển khai Dự án Bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh. Hiện Công ty TNHH Thương mại Chuỗi giá trị là chủ đầu tư đã cho dừng thi công dự án này.
Dự án Bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh có diện tích gần 17.000m² đối diện với cửa vào di tích lăng vua Tự Đức, trên đường Huyền Trân Công Chúa, phường Thủy Xuân, TP Huế. UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế chấp thuận cho Công ty TNHH Thương mại Chuỗi giá trị có trụ sở tại TP Huế đầu tư dự án từ tháng 4-2016 với quy mô thiết kế là 100 ô tô, xe điện các loại và 120 xe máy.
Hình ảnh tư liệu khu vực trước khi triển khai Dự án Bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty Chuỗi giá trị cho biết, dự án thực hiện theo hình thức xã hội hóa, thời hạn hoạt động 30 năm, kể từ ngày cấp quyết định chủ trương đầu tư. Trước khi triển khai thi công dự án, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Huế tiến hành kiểm kê, đền bù và giải phóng mặt bằng dự án. Công ty Chuỗi giá trị chỉ chuyển kinh phí bồi thường.
Hiện công ty đang dọn dẹp mặt bằng để điều chỉnh thiết kế. Song khi nghe thông tin có lăng mộ bà Mỹ Phi là vợ vua Tự Đức bị san ủi, công ty đã cho dừng ngay thi công để chờ cơ quan chức năng xác minh. “Chúng tôi sẽ làm việc với Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Huế để làm rõ chuyện này, bởi theo bản vẽ khảo sát thì khu vực trên chỉ có lăng bà Học Phi - một người vợ của vua Tự Đức, chứ không có lăng mộ bà Mỹ Phi”, ông Tuấn nói.
Tiếp cận một số hộ dân quanh vùng triển khai Dự án Bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh, chúng tôi được biết, người dân từng can ngăn nhưng đơn vị thi công vẫn cày ủi một ngôi lăng mộ của vợ vua Tự Đức, tên hiệu là Mỹ Phi.
Ông Trần Duy Quế (trú tổ 11, khu vực 3, phường Thủy Xuân), cho biết lăng mộ của bà Mỹ Phi nằm ngay trong khu vực bãi đất đang bị san lấp, cách lăng bà Học Phi hơn 30m. Ngôi lăng này có diện tích khoảng 45m², được xây bằng đá và vôi vữa, có cổng hình vòm, phần tường cao 3-4m. Ông Quế còn nói rằng, lăng mộ bà Mỹ Phi có hai trụ cổng xây kiên cố cùng một tấm bia khắc chữ Hán bằng đá xanh nguyên khối nhưng nay đã bị máy xúc vùi sâu dưới đống đất đá.
Ông Nguyễn Phước Vĩnh Khánh, Trưởng ban liên lạc và đối ngoại Hội đồng trị sự Nguyễn Phước Tộc cùng phóng viên Báo SGGP đến hiện trường. Khu vực người dân cho rằng có lăng mộ bà Mỹ Phi đã bị san lấp nằm trên một quả đồi, đối diện với di tích lăng của vua Tự Đức và rộng khoảng 4.000m². Tại hiện trường, một máy ủi đất lớn đang nổ máy, ủi từng khối đất về phía chân đồi. Đa phần diện tích khu vực trên đã bị san phẳng. Phía bên dưới nền đất còn vương vãi một lượng lớn mảnh đá, gạch của các lăng mộ bị máy ủi vùi lấp. Ngay sát bãi đất này là lăng mộ của bà Học Phi vẫn còn nguyên vẹn.
Ông Khánh lập tức thông báo với Hội đồng trị sự Nguyễn Phước Tộc để đề nghị cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh. Đồng thời, đề nghị Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế là đơn vị quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị quần thể Di tích cố đô Huế xác minh bằng phương pháp khảo cổ học để sớm đưa ra kết luận khoa học về nghi vấn nói trên. “Dấu vết tại hiện trường cho thấy, đây là ngôi mộ cổ, rất giống mộ bà Học Phi. Để xác định ngôi mộ đó có phải là vợ vua Tự Đức thì cơ quan chức năng cần phải tìm ra được tấm bia đá xanh nguyên khối đặt tại mộ đã bị san ủi và xem nội dung trong đó viết gì”, ông Khánh nói.
Việc chăm sóc mộ phần của Hoàng gia nhà Nguyễn sau ngày giải phóng nhiều lúc bị gián đoạn do hoàn cảnh lịch sử và con cháu mỗi người một nơi. Đặc biệt, vua Tự Đức, tên thật là Nguyễn Phúc Hồng Nhậm, vị Hoàng đế thứ tư của triều Nguyễn (1802 - 1945) có thời gian trị vì lâu nhất triều đại này từ năm 1847 đến 1883. Ông còn là vị vua có rất nhiều vợ với các danh phận: Hoàng quý phi, Thiện phi, Cung tần, Học phi và Cung phi. Song không bà nào có con nên việc chăm sóc mồ mả của các bà gần như bị quên lãng…
Đại diện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết, kết quả kiểm tra tại hiện trường bước đầu cho thấy, khu vực triển khai Dự án bãi đỗ xe khách tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh nằm ngoài khu vực bảo vệ di tích lăng vua Tự Đức (một trong những cụm di tích quan trọng thuộc Quẩn thể Di tích cố đô Huế đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới từ năm 1993).
Bên cạnh đó, hình ảnh tư liệu cho thấy, khu vực trước mặt lăng vua Tự Đức có lăng mộ bà Học Phi và lăng 15 Liếp - nơi an nghỉ 15 bà vợ khác của vua Tự Đức hiện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã lập hồ sơ quản lý từ năm 2013 và thực tế 2 khu lăng mộ này vẫn nằm ngoài khu vực triển khai dự án.
“Lăng mộ bị vùi lấp mà người dân cho là lăng của bà Mỹ Phi, chúng tôi đang cùng Hội đồng trị sự Nguyễn Phước Tộc nghiên cứu thêm để xác định xem thông tin này có đúng không, rồi sẽ đưa ra ý kiến chính thức”, đại điện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế nói.
