Dự thảo Luật Nhà giáo: Đảm bảo quyền lợi cho đối tượng đặc thù

Hiện nay, dự thảo Luật Nhà giáo cho thấy đội ngũ nhà giáo được xem là đối tượng đặc biệt. Trong đó, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập là viên chức đặc biệt; nhà giáo tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập và nhà giáo là người nước ngoài là người lao động đặc biệt. Các quy định đặc thù đối với nhà giáo được tính toán, thiết kế tại dự thảo Luật Nhà giáo theo hướng quan tâm nhiều hơn đội ngũ nhà giáo. Qua nhiều lần điều chỉnh, dự thảo Luật Nhà giáo đã theo hướng ngắn gọn, thống nhất với Luật Viên chức và Bộ luật Lao động. Việc kiến tạo thêm các chính sách mới, mang tính đột phá nhằm thu hút, phát triển đội ngũ nhà giáo, giúp nhà giáo yên tâm công tác, cống hiến với nghề; đảm bảo sự thống nhất trong quản lý nhà giáo công lập và ngoài công lập; chuẩn hóa và nâng cao chất lượng nhà giáo, lấy đó làm yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục.

Về cơ bản, dự thảo Luật Nhà giáo hiện nay có nhiều điểm mới về chính sách đối với nhà giáo. Trong đó, đối tượng, phạm vi áp dụng là nhà giáo trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân được quy định trong Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp. Thứ nhất, dự thảo Luật Nhà giáo quy định chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo thông qua hệ thống chức danh, chuẩn nghề nghiệp với các tiêu chuẩn bám sát yêu cầu về năng lực nghề nghiệp gắn với từng cấp học và trình độ đào tạo; nhà giáo trong các cơ sở giáo dục ngoài công lập được bình đẳng với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập về định danh, chuẩn nghề nghiệp, các quyền, nghĩa vụ cơ bản và một số chính sách như đào tạo, bồi dưỡng, tôn vinh, khen thưởng, xử lý vi phạm.

Thứ hai, trong tuyển dụng, quy định tuyển dụng nhà giáo đảm bảo có thực hành sư phạm nhằm lựa chọn người có đủ năng lực gắn với chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, đáp ứng hoạt động nghề nghiệp nhà giáo theo từng cấp học, trình độ đào tạo. Các chính sách điều động, biệt phái, thuyên chuyển, dạy liên trường, liên cấp đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập được quy định đầy đủ, làm căn cứ để bố trí, phân công nhà giáo phù hợp với đặc điểm hoạt động nghề nghiệp và các yêu cầu của ngành giáo dục. Bên cạnh đó, Nhà nước có chính sách thu hút người có trình độ cao, người có tài năng, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, người có năng khiếu đặc biệt tham gia tuyển dụng nhà giáo.

Thứ ba, chính sách tiền lương của nhà giáo được bố trí ưu tiên. Trong đó, lương cơ bản theo bảng lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Ngoài ra, nhà giáo được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề và các phụ cấp khác tùy theo tính chất công việc, vùng miền theo quy định pháp luật. Nhà giáo mới được tuyển dụng, xếp lương lần đầu được xếp tăng 1 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Riêng nhà giáo công tác ở các trường chuyên biệt, dạy giáo dục hòa nhập và các môn năng khiếu, nghệ thuật hưởng thêm một số chính sách hỗ trợ khác.

Thứ tư, tuổi nghỉ hưu của nhà giáo được quy định riêng phù hợp với đặc điểm hoạt động nghề nghiệp. Cụ thể, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định và không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi. Nhà giáo có chức danh giáo sư, phó giáo sư, trình độ tiến sĩ và nhà giáo làm việc trong các ngành, lĩnh vực chuyên sâu đặc thù được hưởng chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn. Tại TPHCM, với tính chất đặc thù của giáo dục đặc biệt, giáo viên nữ trực tiếp chăm sóc trẻ khuyết tật nếu có nguyện vọng có thể xem xét nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định và không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi như nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non.

Thời điểm hiện nay, Luật Nhà giáo được xem là cần thiết trong việc nâng cao vị thế, vai trò của nhà giáo. Việc Bộ GD-ĐT xây dựng luật dành riêng cho đối tượng nhà giáo thể hiện sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo các cấp đối với đội ngũ những người trực tiếp giảng dạy. Qua đó, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển nghề nghiệp, giúp nâng cao vị thế xã hội của nhà giáo, tạo điều kiện thu hút người giỏi cống hiến với nghề, khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Giáo viên không chỉ đơn thuần là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, định hướng năng lực và phẩm chất cá nhân cho các thế hệ học sinh. Một giáo viên tốt không chỉ giảng dạy kiến thức mà còn truyền cảm hứng, tạo động lực cho học sinh tự phát triển. Luật Nhà giáo chính thức ban hành sẽ là nguồn động lực to lớn cho đội ngũ nhà giáo.

TỐNG PHƯỚC LỘC

Trưởng Phòng Tổ chức Cán bộ, Sở GD-ĐT TPHCM