Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm: Có cần thiết giải tỏa trắng 100 hộ dân?

Hai lần cắt đất, dời nhà

Những cư dân lâu năm sống ở đây vẫn nhớ như in 2 lần dời cửa nhà để mở rộng tuyến đường Bùi Hữu Nghĩa. Nhìn về cây cầu Bùi Hữu Nghĩa khá hoành tráng, bà Bích Thủy (nhà số 78 đường Bùi Hữu Nghĩa) cho biết: “Khoảng những năm 1980, các căn hộ từ số 2 đến số 18 đường Bùi Hữu Nghĩa phải giải tỏa trắng để xây dựng cây cầu mới. Trước đó, cây cầu sắt đã có dấu hiệu đổ sụp. Chúng tôi rất vui mừng và chấp hành lùi nhà vào phía trong 3m. Nhờ cây cầu, đời sống người dân dần đổi thay, nhà cửa xây dựng khang trang hơn xưa. Đến khoảng năm 1995, chúng tôi tiếp tục chấp hành phá dỡ nhà và lùi vào thêm 2m để mở rộng đường Bùi Hữu Nghĩa, mọi chi phí đều do người dân tự bỏ tiền ra thực hiện. Một số hộ khó khăn phải dùng cây làm cột để chống đỡ tạm căn nhà, mất vài năm sau họ mới có tiền để xây tường, làm cửa… Nghe nói Nhà nước có đền bù, bồi thường, nhưng nhiều hộ đến nay vẫn chưa nhận được”.

Sau 2 lần chỉnh trang, tuyến đường Bùi Hữu Nghĩa nay đã thay đổi. Cửa hàng mua bán sửa chữa xe đạp không còn nhiều trên tuyến đường này, thay vào đó là hàng loạt cửa hàng mua bán phụ tùng, tân trang, sửa chữa xe gắn máy nằm xen cài với cửa hàng mua bán thực phẩm, dịch vụ, quán ăn… kéo dài đến chợ Bà Chiểu. Nhà cửa khu vực này cũng được xây dựng khang trang.

Giải tỏa để làm… công viên?

Tuy nhiên, tại thời điểm này, phường 2 (quận Bình Thạnh) đang có kế hoạch giải tỏa trắng 100 căn hộ (kéo dài từ số 20 đến số 220) để phục vụ cho việc chỉnh trang rạch Xuyên Tâm. Đứng trước việc không còn nhà, phải chuyển chỗ ở sang nơi khác sau hàng chục năm sinh sống, hàng trăm người dân thấp thỏm lo âu và gửi đơn cầu cứu đến chính quyền các cấp.

Người dân đang sinh sống trên đường Bùi Hữu Nghĩa phản ánh, họ vẫn chưa nhận được một văn bản nào về việc chỉnh trang, nạo vét rạch Xuyên Tâm, thay vào đó họ nhận thông báo từ một cuộc họp. Bà Nguyễn Thị Cúc (số nhà 76 Bùi Hữu Nghĩa, Tổ trưởng tổ dân phố 1, khu phố 1) cho biết: “Tháng 7-2022, UBND phường 2, quận Bình Thạnh tổ chức cuộc họp với các tổ trưởng khu phố. Theo thư mời, nội dung buổi họp là về giữ vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, khi vào họp, chúng tôi được phát phiếu khảo sát và thông báo sẽ giải tỏa trắng các căn hộ từ số 20 đến 220 Bùi Hữu Nghĩa để chỉnh trang rạch Xuyên Tâm. Các hộ dân sẽ chuyển về ở các chung cư tận huyện Bình Chánh. Tôi bàng hoàng hơn khi biết việc giải tỏa trắng các căn hộ này để trồng cây làm... công viên”. Sau cuộc họp, cảnh sát khu vực đã đến từng hộ phát phiếu khảo sát. Trong đó, chủ hộ phải ghi rõ ràng, đầy đủ diện tích nhà, số người trong căn hộ, đất đai được nhà nước công nhận…

Bà Bích Thủy cho biết thêm: “Do lịch sử để lại, từ trước giải phóng, phần đông hộ dân ở đây đều xây lấn ra rạch Xuyên Tâm. Khi xưa, con rạch này rộng lớn và sạch sẽ, nhưng sau này đã bị lấn chiếm một phần. Chúng tôi rất hoang mang, lo lắng vì đã sinh sống ổn định ở đây. Giờ bị giải tỏa trắng rồi di dời đi nơi khác. Thương nhất là nhiều người mới mua nhà ở đây và dọn về ở. Cả chục căn hộ vừa chuyển chủ mới từ đầu năm 2022. Đó là chưa kể hộ dân đang xây dựng căn nhà cao tầng khá khang trang ở cuối đường. Chúng tôi bức xúc khi được biết giải tỏa trắng khu này để làm công viên bờ kè, liệu có thật sự cần thiết?”.

Phần đông các hộ dân đều mong muốn chính quyền các cấp xem xét lại giải pháp chỉnh trang rạch Xuyên Tâm. Bà Nguyễn Thị Cúc, đại diện hàng trăm người dân ở khu vực này, đề nghị: “Nạo vét rạch Xuyên Tâm, chỉnh trang đô thị là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, có nhiều giải pháp thực hiện hiệu quả, thuận lòng dân hơn là giải tỏa trắng khu vực này. Nếu cho rằng chỉnh trang rạch Xuyên Tâm để làm công viên, tăng vẻ mỹ quan, phát triển du lịch sông nước ở đây thì không khả thi. Bởi lẽ, rạch Xuyên Tâm thông ra kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè và từ năm 2007, Nhà nước đã xây dựng cầu Bản bắc ngang rạch Xuyên Tâm, nối phường 2 và phường 15 của quận Bình Thạnh, có độ tĩnh không rất thấp. Khi thủy triều lên, không có phương tiện nào có thể qua lại được. Để phát triển du lịch sông nước trên rạch Xuyên Tâm mà phải phá dỡ và xây dựng lại cầu Bản là rất lãng phí. Tương tự, giải tỏa trắng cả trăm hộ dân để làm công viên cũng tốn kém không ít kinh phí”.