Dự án “treo” trên đầu dân
Mỗi khi có mưa lớn, nhiều khu dân cư tại Nha Trang, đặc biệt là các khu dân cư nằm dưới chân núi nơm nớp lo sợ bởi trên đầu có sự hiện diện của hàng loạt dự án khu đô thị, biệt thự đồi. Vụ sạt lở ở khu dân cư cao cấp Hoàng Phú trên núi Cô Tiên (phường Vĩnh Hòa, TP Nha Trang) làm 4 người trong một gia đình giáo viên thiệt mạng, nhiều nhà dân bị vùi lấp vào cuối năm 2018 là hồi chuông cảnh báo.
Theo ông Trần Văn Đông, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Hòa, hiện có 6 dự án lớn nằm trên núi đe dọa các khu dân cư phía dưới. Trong đó, dự án khu dân cư cao cấp Hoàng Phú (do Công ty Đầu tư và phát triển Thanh Châu làm chủ đầu tư) nằm phía Tây núi Cô Tiên rộng 11,5ha với 380 căn biệt thự; dự án khu nhà ở biệt thự Incomex Saigon (Ocean Hill Village) lưng tựa vách núi, mặt hướng ra biển với 363 căn biệt thự nghỉ dưỡng có diện tích gần 16ha.
Tại phía Nam TP Nha Trang, hàng loạt dự án đã được phê duyệt tại khu vực núi Chụt, thuộc 2 phường Vĩnh Nguyên và Vĩnh Trường. Lãnh đạo phường Vĩnh Nguyên cho biết, khu vực núi Chụt đang tiếp tục có một số nhà đầu tư khảo sát để mở dự án. Tại phường Vĩnh Trường, dự án Ocean View Nha Trang cũng được san ủi hơn 7,2ha khu vực đồi núi, khoét sâu vào vách đá. Dự án Champa Legend Resort & Spa phía Nam núi Chụt cũng đang triển khai. Ở khu vực núi Hòn Ông của xã Phước Đồng, chủ đầu tư dự án Haborizon Nha Trang đang cho đào xới, khoét đường lên núi. Dự án này rộng 13,3ha, quy mô 429 biệt thự. Nơi đây còn có dự án 61 biệt thự Nha Trang - Sea Park rộng 7,7ha, cũng đang được thi công; gần đó là dự án khu biệt thự vườn đồi Thanh Trúc, chiếm diện tích 9ha.
Còn ở phía Tây Bắc TP Nha Trang, Công ty TNHH Đồi Xanh Nha Trang cũng chuyển mục đích sử dụng gần 4ha từ đất rừng sản xuất sang đất thương mại dịch vụ tại địa bàn xã Vĩnh Ngọc để thực hiện dự án Đồi Xanh - Marina Hill Nha Trang với 68 biệt thự. Dự án có hệ thống bể bơi vô cực nằm trên đồi mà phía dưới là khu dân cư, nơi có hàng trăm nhà dân hiện hữu. Ở phía Đông núi là dự án Kim Vân Thủy, đang xẻ núi làm đường, trông nham nhở.
Bất cập quản lý, dân chịu
Ngoài các dự án nói trên, thực tế tại TP Nha Trang hiện nay có hàng chục dự án đồi, núi đã triển khai, cấp phép. Tuy nhiên, khi được hỏi về quy hoạch tổng thể loại hình dự án này, nhiều cơ quan chuyên môn chưa giải thích rõ ràng. Gần đây, phải sau hàng loạt tai nạn xảy ra, một số cơ quan chức năng địa phương vào cuộc kiểm tra mới chỉ ra hàng loạt sai phạm tại các dự án nêu trên. Trong đó, hồ chứa vô cực tại dự án Hoàng Phú bị vỡ có nhiều nghi vấn do có sự tác động làm hồ khi chưa có phép. Bức tường thành dài hàng trăm mét, cao gần 20m của dự án Đồi Xanh - Marina Hill Nha Trang có thể đổ sập xuống nhà dân bất cứ lúc nào cũng xây dựng sai phép. Đáng ngạc nhiên hơn, dự án này Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa đã nhiều lần kiểm tra nhưng vẫn tồn tại.
Còn ông Phạm Văn Chi, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, cho rằng, làm dự án trên đồi núi rất nhạy cảm, phải tính toán kỹ quy hoạch. Nếu không có quy hoạch tổng thể, phù hợp thì không có đánh giá tác động môi trường đúng, chất lượng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các khu vực quang quanh.