Với tỷ lệ tử vong cao hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề, đột quỵ đang là bệnh lý nguy hiểm và phổ biến trong cuộc sống hiện đại.
TS-BS Nguyễn Bá Thắng đang chăm sóc và điều trị cho bệnh nhân bị đột quỵ 75% số người đột quỵ đến BV trễ
Theo TS-BS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM, đột quỵ não là bệnh lý có nguy cơ tử vong cao và gây hậu quả nặng nề như bị liệt, rối loạn ngôn ngữ, mất cảm giác, mất trí nhớ, hôn mê... Đây là một trong những cấp cứu y khoa khẩn cấp, nếu được cấp cứu đúng thời điểm “giờ vàng” (trong vòng 4,5 giờ đầu sau khi phát hiện được các dấu hiệu) bằng các thuốc tiêu huyết khối đường tĩnh mạch, hoặc trong vòng 4,5 - 6 giờ đầu áp dụng lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học, thì khả năng cứu sống rất cao cũng như hạn chế được các di chứng nặng nề.
| Đột quỵ có rất nhiều nguyên nhân. 3 nguyên nhân phổ biến nhất là tăng huyết áp làm thoái hóa tắc mạch hoặc làm nứt vỡ mạch máu não; bệnh lý xơ vữa gây hẹp và tắc động mạch não; rung nhĩ tạo cục máu đông trôi làm tắc mạch não. Ngoài 3 nguyên nhân chính trên, người bị đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, bệnh tim, mạch vành, xơ vữa động mạch chân, béo phì, hút thuốc lá, ít vận động, uống nhiều rượu bia có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn. |
Con số này ở nhiều BV khác trong cả nước còn thấp hơn, chỉ 1% - 3%. “Phát hiện muộn, không được làm thông tắc mạch kịp thời chính là nguyên nhân khiến cho tỷ lệ bệnh nhân tử vong do đột quỵ tại Việt Nam vẫn còn cao, lên đến 18% đối với nam và 23% đối với nữ”, bác sĩ Nguyễn Huy Thắng thông tin.
Như trường hợp của nữ bệnh nhân M.L.G. (47 tuổi, kinh doanh nhỏ tại TPHCM) bị đột quỵ trong một chuyến du lịch Vũng Tàu. Do người bệnh được đưa đến BV hơn 12 giờ sau khi bị tắc mạch máu não, vượt quá với quãng “thời gian vàng” trong điều trị đột quỵ nên gần một nửa bộ não của bệnh nhân đã bị hư hại, các bác sĩ không thể can thiệp tái thông mạch máu. Thế nên, dù được cứu sống nhưng bệnh nhân bị liệt nửa người, suy giảm nhận thức và khả năng giao tiếp, cuộc sống những ngày còn lại chỉ gói gọn trên giường bệnh và chiếc xe lăn.
Bác sĩ Nguyễn Huy Thắng nhận định, đột quỵ là căn bệnh phổ biến, bất ngờ và gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nguy cơ và giảm thiểu hậu quả của nó. Thay đổi lối sống, loại bỏ những thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu bia, tăng cường vận động, sống lành mạnh không chỉ loại bỏ nguy cơ đột quỵ mà còn giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý khác.
Bên cạnh đó, người bệnh đột quỵ nếu được cấp cứu kịp thời trong “thời gian vàng” thì cơ hội phục hồi trở lại chất lượng cuộc sống như trước rất cao. Do đó, bản thân người bệnh hoặc người xung quanh cần nhận biết ngay các dấu hiệu khi đột quỵ xảy ra, như bị méo miệng, nói ngọng hoặc không nói được, yếu tay chân một bên… để đưa đi cấp cứu kịp thời. Khi phát hiện người nhà có biểu hiện đột quỵ, cần hạn chế sử dụng các hướng dẫn lan truyền trên mạng như chích máu đầu ngón tay, nặn chanh vào miệng, uống thuốc không rõ loại… sẽ làm kéo dài thời gian nhập viện và gây ra hậu quả nặng nề.
