Theo sắc lệnh hành pháp mới ký ngày 13-9, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh được yêu cầu thử nghiệm “ngay lập tức” một mô hình thanh toán cho Medicare - chương trình bảo hiểm sức khỏe liên bang dành cho người từ 65 tuổi trở lên, để trả mức phí không cao hơn giá đãi ngộ tối huệ quốc, tức đồng bộ giá thuốc ở Mỹ với quốc tế. Điều này có nghĩa bệnh nhân trong diện này sẽ được trả mức giá thấp nhất mà các nước phát triển khác đang trả cho các sản phẩm và thuốc kê đơn. Sắc lệnh mới sẽ áp dụng cho thuốc thuộc phần B và phần D của Medicare và không giảm giá thuốc cho những người không nằm trong chương trình Medicare.
Hạ giá thuốc là vấn đề quan tâm hàng đầu của cử tri Mỹ. Trước đó, hôm 24-7, Tổng thống Donald Trump đã ký 4 sắc lệnh liên quan đến vấn đề giảm giá thuốc, song trì hoãn ký sắc lệnh này để Chính phủ Mỹ và ngành dược phẩm đạt thỏa thuận mới. Tuy nhiên, hai bên đã không thể đi tới thống nhất. Đến đầu tháng 8 vừa qua, Tổng thống Donald Trump cũng đã ký một sắc lệnh yêu cầu một số loại thuốc, trang thiết bị y tế “chủ chốt” mà chính phủ liên bang mua, cần được sản xuất trong nước. Đây là động thái nhằm giúp tăng cường hệ thống y tế Mỹ và mang chuỗi cung ứng dược phẩm về nước, thu hẹp khoảng trống trong chuỗi cung ứng y tế đã bị phơi bày trong bối cảnh dịch Covid-19.
Đây được cho là hành động mạnh mẽ nhất mà nội các của Tổng thống Donald Trump thực hiện tính đến thời điểm này để giảm giá thuốc. Hiện người Mỹ phải chi nhiều hơn 80% cho thuốc kê đơn so với người dân Đức, Canada và một số quốc gia khác đối với một số loại dược phẩm đắt nhất. 90% các loại thuốc kê theo đơn ở Mỹ là các loại thuốc generic (thuốc có công thức tương tự biệt dược gốc mà các công ty dược khác được phép sản xuất sau khi hết thời hạn bảo hộ phát minh) và phần lớn thành phần các loại thuốc generic trên được sản xuất ở nước ngoài, nhất là Trung Quốc và Ấn Độ. Theo Tổng thống Donald Trump, Mỹ không thể phụ thuộc vào Trung Quốc hay các nước khác trên thế giới, tránh tình trạng không được cung cấp sản phẩm ngay thời điểm cần nhất.
Thời gian gần đây, khi đối mặt với lời chỉ trích về cách đối phó dịch Covid-19, Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần đề cập đến trong vấn đề giá thuốc và thiếu nguồn cung thuốc. Sắc lệnh lần này cũng gây nhiều tranh cãi khi nhiều người theo đảng Cộng hòa phản đối, cho rằng ý tưởng “kiểm soát giá” vốn liên quan nhiều hơn đến các đề xuất của đảng Dân chủ trong vấn đề giảm giá thuốc.
Mặc dù Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tái cấu trúc hoàn toàn thị trường thuốc kê đơn về phương diện giá và mọi thứ khác để khiến giá dược phẩm trở nên phải chăng và dễ tiếp cận với mọi người dân Mỹ, đội ngũ vận động tranh cử của Tổng thống vẫn e ngại cuộc đối đầu trực diện với ngành công nghiệp dược phẩm sẽ khiến ông mất đi sự ủng hộ rất lớn. Hãng tin Reuters dẫn lời Tổ chức Đổi mới công nghệ sinh học Mỹ (BIO) cho rằng việc giảm giá thuốc sẽ làm giảm nguồn đầu tư của ngành y tế vốn đang làm việc ngày đêm để chống chọi dịch Covid-19.
