Đến nay, tỷ lệ người dân ở nông thôn tại Đồng Nai được cấp nước sạch khá cao (83%), nhưng tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch từ các công trình cấp nước tập trung vẫn còn thấp (chỉ đạt 27%), do nhiều công trình vẫn đang “án binh bất động”.
Anh Trịnh Đình Xuân (ngụ xã Sông Ray, huyện Cẩm Mỹ) cho biết, người dân trong vùng sử dụng 2 nguồn nước là giếng khoan, giếng đào và nước từ công trình cấp nước sạch tập trung (chỉ dùng được vào mùa khô). Các công trình cấp nước chưa mang lại hiệu quả, người dân vẫn “khát” nước sạch.
Tỉnh Đồng Nai có 71 công trình cấp nước đang hoạt động với công suất thiết kế 56.701m3/ngày đêm (đạt 57,66%), với tổng số người dân nông thôn được cấp nước sạch là 317.464 người. Ngoài ra, có 12 công trình ngừng hoạt động, trong đó có 4 công trình đang được sửa chữa, nâng cấp và 8 công trình… chờ thanh lý.
Đáng chú ý, toàn tỉnh có 26 công trình cấp nước được xây dựng trước năm 2010, cung cấp nước sạch cho các hộ đồng bào dân tộc vùng sâu vùng xa, giao cho UBND xã quản lý, vận hành. Tuy nhiên, do thu không đủ chi nên không có vốn để duy tu, bảo dưỡng khiến các công trình này xuống cấp, hư hỏng, một số công trình ở xã Phú An, xã Bắc Sơn (huyện Trảng Bom) đã ngừng hoạt động.
Theo đánh giá của Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Nai, có nhiều nguyên nhân tác động đến hiệu quả khai thác, sử dụng các công trình cấp nước sạch nông thôn, đó là công tác quản lý, vận hành công trình cấp nước tại cấp xã còn hạn chế, thiếu tính chuyên nghiệp; đội ngũ công nhân được đào tạo, tập huấn đã nghỉ việc do thu nhập thấp. Ngoài ra, giá nước sạch nông thôn vẫn cao hơn so với thu nhập nên các hộ nông dân chưa quan tâm nhiều đến sử dụng nước sạch… dẫn tới nhiều công trình cấp nước sạch “đắp chiếu”.
Để phát huy hiệu quả của các công trình cấp nước sạch, ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Nai đang gắn chương trình xây dựng nông thôn mới trong mục tiêu đảm bảo tiêu chí về cấp nước sạch, vệ sinh môi trường; tham mưu UBND tỉnh ban hành đề án Cấp nước sạch nông thôn giai đoạn 2021-2025.
Trong đó, chủ trương sẽ “xóa bỏ” những công trình quy mô nhỏ được xây dựng trên 15 năm, đã xuống cấp, chất lượng nước không đảm bảo, thay thế bằng những công trình có quy mô liên vùng, hoặc đầu tư tuyến đường ống, đấu nối từ nguồn nước đô thị trong khu vực; ưu tiên và đầu tư sử dụng nước mặt, hạn chế sử dụng nước ngầm, mở rộng các tuyến ống nhánh đến các khu dân cư và ưu tiên cấp nước cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, vùng phát triển mạnh làng nghề.
Theo ông Cao Tiến Sỹ, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Nai, hiện UBND tỉnh đã phê duyệt đề án Cấp nước sạch nông thôn tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2025 và chủ trương bố trí nguồn kinh phí đầu tư xây dựng các công trình cấp nước tập trung là 1.686 tỷ đồng để mở rộng mạng lưới đường ống cấp nước đô thị đảm bảo thực hiện đấu nối, cung cấp nước sạch đến các khu vực nông thôn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch cho người dân.
Đồng thời, đầu tư hệ thống xử lý nước tại các công trình cấp nước sạch nông thôn đảm bảo quy chuẩn quốc gia hoặc quy chuẩn địa phương; tăng cường kiểm tra, giám sát công tác quản lý các công trình cấp nước; đôn đốc công tác sửa chữa, nâng cấp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các công trình.
