Tiền đề luật hóa khu thương mại tự do cả nước
Tại diễn đàn, ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng khẳng định, địa phương có vị trí địa chính trị kinh tế và nhiều lợi thế về nguồn nhân lực chất lượng cao, cơ sở hạ tầng phát triển đồng bộ, hệ thống giao thông kết nối liên vùng và khu vực; là một trong số ít địa phương có cả cảng biển quốc tế, cảng hàng không quốc tế và nằm trên các tuyến đường huyết mạch của quốc gia…
Đặc biệt, Nghị quyết số 136 ngày 26-6-2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng đã trao cho thành phố nhiều chính sách vượt trội.
Trong đó, việc thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng được đề xuất phát triển theo mô hình đô thị kinh doanh tích hợp, gồm nhiều khu chức năng như: khu sản xuất, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định pháp luật nhằm tận dụng tối đa lợi thế của địa phương
Chính sách đặc thù này áp dụng cho TP Đà Nẵng còn gắn với lộ trình phát triển trong tương lai của cảng biển Liên Chiểu và cả sân bay quốc tế Đà Nẵng, là điều kiện thuận lợi để Đà Nẵng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực và quốc tế, góp phần thu hút mạnh mẽ các dòng vốn đầu tư trong nước và FDI vào thành phố và vùng động lực miền Trung.
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài, việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng là cơ sở để thí điểm các chính sách mới, làm tiền đề để luật hóa các quy định về khu thương mại tự do cho cả nước. Việc phát triển mô hình các khu thương mại tự do sẽ là cơ hội thuận lợi đưa ngành dịch vụ logistics Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng phát triển và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng logistics toàn cầu.
Xanh hóa và số hóa
PGS.TS Bùi Quang Bình, đại diện đơn vị tư vấn xây dựng đề án Khu thương mại tự do Đà Nẵng cho rằng, việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng được phê duyệt theo Nghị quyết 136 cho phép TP Đà Nẵng vượt giới hạn về không gian, địa lý; vươn tầm với quy mô kinh tế không chỉ trong phạm vi miền Trung, cả nước mà còn cả quốc tế. Muốn phát triển, Đà Nẵng nhìn nhận thị trường vươn tầm thế giới.
Theo TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ KH-ĐT), xác định phát triển bền vững và áp dụng các tiêu chuẩn môi trường cao trong Khu thương mại tự do Đà Nẵng là yêu cầu quan trọng. Khu vực này dự kiến không chỉ hướng tới tăng trưởng kinh tế mà còn cần đảm bảo tính bền vững và thân thiện với môi trường. Đà Nẵng nên khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, giảm phát thải carbon và thúc đẩy sản xuất xanh trong khu.
“Các khu thương mại tự do tại Đức và Costa Rica là minh chứng thành công trong việc kết hợp sản xuất xanh với các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường, tái chế và tiết kiệm năng lượng. Áp dụng mô hình này sẽ giúp địa phương không chỉ bảo vệ môi trường mà còn nâng cao hình ảnh của thành phố như một điểm đầu tư thân thiện, đáp ứng xu hướng phát triển bền vững toàn cầu”, TS. Hồng Minh lý giải.
Không chỉ vậy, theo TS. Trần Thị Hồng Minh, việc số hóa quy trình quản lý kho bãi, theo dõi vận chuyển và xử lý thủ tục hải quan sẽ giúp giảm chi phí, tăng hiệu quả hoạt động và hỗ trợ các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế. Ứng dụng công nghệ blockchain trong quản lý dữ liệu và truy xuất nguồn gốc hàng hóa, cùng với AI để phân tích chuỗi cung ứng, tạo lợi thế cạnh tranh đáng kể.
Nhìn nhận hiệu quả của hệ thống thương mại điện tử xuyên biên giới, ông Võ Văn Khanh, Trưởng đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam khu vực miền Trung - Tây Nguyên dẫn chứng, Amazon đã có hơn 10 triệu sản phẩm Việt Nam được bán trên toàn cầu. Vì vậy đề xuất nên có Hub Thương mại điện tử xuyên biên giới của khu vực đặt ngay tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng.
“Như vậy, chúng ta có thể tận dụng lợi thế về chính sách, ưu đãi và là động lực thúc đẩy logistics. Chọn những luồng hàng quá cảnh (chưa nhập về Việt Nam, nằm ngay ở Khu thương mại tự do Đà Nẵng) để kết nối thị trường lớn của thế giới (Ấn Độ, Trung Quốc). Đây cũng là động lực phát triển của doanh nghiệp Đà Nẵng và khu vực”, ông Võ Văn Khanh nêu.