Chiều 24-8 tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với các chuyên gia, cơ quan quản lý cùng các địa phương ở Nam Trung bộ và Tây Nguyên sau hàng loạt trận động đất liên tục xuất hiện ở khu vực này trong thời gian qua, nhất là vào ngày 23 và 24-8.
8 tháng có 146 trận động đất
Theo báo cáo của Tổng cục Phòng chống thiên tai, thời gian gần đây, động đất xảy ra thường xuyên và có xu hướng gia tăng cả về tần suất lẫn cường độ trên địa bàn huyện Kon Plong. Từ năm 1903 đến năm 2020 (117 năm) chỉ ghi nhận 33 trận động đất có độ lớn từ 2,5 đến 3,9 độ richter. Nhưng từ tháng 2-2021 đến nay, động đất ở đây có xu hướng gia tăng.
Trong đó, năm 2021: 114 trận; 8 tháng đầu năm 2022: 146 trận. Riêng từ ngày 23 đến 24-8 đã xảy ra liên tiếp 12 trận động đất, trong đó trận động đất lúc 14 giờ 8 phút chiều 23-8 có độ lớn 4,7 (tương đương cường độ động đất tại thủy điện Sông Tranh 2), đã gây rung chấn trong khu vực huyện Kon Plong và các địa phương lân cận (Quảng Nam, Đà Nẵng).
Theo báo cáo ban đầu của các địa phương, động đất đã làm hư hại mái ngói của 1 nhà dân tại xã Đắk Ring, huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum; trên địa bàn tỉnh Quảng Nam không ghi nhận thiệt hại.
Khẩn cấp xây dựng 8 trạm theo dõi động đất
Khẳng định nguyên nhân sơ bộ của chuỗi trận động đất tại tỉnh Kon Tum là do hồ chứa thủy điện gây ra, song để đưa ra được nguyên nhân cụ thể, ông Phạm Thế Truyền, Phó Giám đốc Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần (Viện Vật lý địa cầu) cho rằng, cần phải có những khảo sát chi tiết, đánh giá cụ thể trong thời gian tới.
Theo đại diện Viện Vật lý địa cầu, thời gian qua, sau khi xảy ra hàng loạt vụ động đất liên tục, kéo dài, nhất là sau khi có chỉ đạo của Thủ tướng, cơ quan theo dõi động đất đã đầu tư, lắp đặt 3 trạm quan trắc động đất tại huyện Kon Plong và dự kiến trước ngày 2-9, sẽ lắp đặt thêm 3 trạm nữa tại khu vực này.
Ngoài ra, trong thời gian tới, Viện Vật lý địa cầu còn đầu tư thêm 2 trạm quan trắc động đất tại khu vực thủy điện Đắk Đring. Như vậy, tổng cộng sẽ có 8 trạm quan trắc động đất. Song trước nguy cơ động đất xuất hiện với tần suất dày, cường độ cao nhất có thể đạt 5,5 độ richter, đại diện Viện Vật lý địa cầu đề nghị, về lâu dài, không chỉ xây dựng các trạm quan trắc ở tỉnh Kon Tum mà cần bố trí thêm tại các địa phương khác trong khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên.
Xem lại việc tích nước tại các hồ thủy điện
Thông tin về mức độ nguy hại của động đất tại Nam Trung bộ và Tây Nguyên, ông Lê Minh Long, Phó Vụ trưởng Vụ KH-CN (Bộ Xây dựng) cho biết, nếu theo tiêu chuẩn, quy chuẩn Việt Nam thì các trận động đất vừa qua ở Kon Tum là dưới cấp 6, không gây ảnh hưởng nhiều tới sự an toàn của công trình. Tuy nhiên, dự kiến trong vòng 1 tháng, Bộ Xây dựng sẽ sửa đổi tiêu chuẩn đánh giá về mức độ ảnh hưởng của động đất tới công trình xây dựng, cập nhật toàn bộ thông tin đã nghiên cứu về động đất ở nước ta trong vòng 5 năm qua. Và cũng theo kết quả nghiên cứu này thì mức độ động đất ở khu vực Tây Nguyên cũng không ảnh hưởng tới những công trình xây dựng đảm bảo tiêu chuẩn.
“Đối với những công trình được gọi là xây tạm, nhà truyền thống như lợp mái ngói, mái tôn… thì dĩ nhiên có thể rơi, không đủ khả năng chống chịu động đất, nhưng không ảnh hưởng gì tới sinh mạng của người dân cả”, ông Lê Minh Long nói. Do đó, Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Kon Tum và các địa phương tuyên truyền để người dân không hoang mang về động đất.
Đồng thời trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ ban hành văn bản hướng dẫn sửa chữa công trình hư hỏng và xây mới công trình dân dụng nằm trong vùng động đất ở khu vực huyện Kon Plong và tỉnh Kon Tum để các địa phương căn cứ thực hiện.
Trước xu thế động đất gia tăng với cường độ lớn, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai đề nghị các tỉnh Kon Tum, Quảng Nam khẩn trương tổ chức đánh giá nơi ở an toàn, công trình cơ sở hạ tầng, nhất là các hồ chứa thủy lợi, thủy điện để có giải pháp ứng phó kịp thời.
Theo báo cáo của các đơn vị quản lý và vận hành, hồ Thượng Kon Tum có dung tích là 145,5 triệu m3, đến chiều 24-8 có mức nước cao 1.151,22m; còn hồ Đắk Đring có dung tích là 248,51 triệu m3, mức nước hồi 7 giờ ngày 24-8 cao 406,35m.
“Hồ Đắk Đring cần hạ dần mực nước về cao trình 405m trước ngày 1-9 theo quy định tại Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Trà Khúc”, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai yêu cầu.
Cùng với đó, Bộ Công thương, Bộ NN-PTNT, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chỉ đạo kiểm tra, đánh giá, xem xét việc tích nước tại các hồ chứa trên cơ sở xác định nguyên nhân của Viện Vật lý địa cầu. Bộ KH-CN chủ trì, phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam làm rõ nguyên nhân, mức độ nguy hiểm của động đất tại khu vực và đề xuất các giải pháp ứng phó.
