Phó Chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến nhận xét việc rút gọn quy trình nêu trên là nhằm tạo thuận lợi cho người dân, đồng thời hạn chế nhũng nhiễu, tiêu cực từ cán bộ giải quyết cấp phép xây dựng.
Cấp phép trong vòng 3 - 5 ngày
Tuy UBND TPHCM đã ban hành Quyết định 3090 (quy trình dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, có hiệu lực từ ngày 15-6-2017) nhằm tạo thuận lợi cho người dân, nhưng theo ông Nguyễn Hoàng Ngọc Q. (ngụ phường Linh Tây, quận Thủ Đức, một người chuyên làm dịch vụ về nhà đất), thủ tục xin giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ hiện nay vẫn còn khá nhiêu khê.
Ngoài đơn đề nghị cấp phép xây dựng, người dân còn phải nộp nhiều loại giấy tờ, mà khâu dễ bị hành nhất bản vẽ thiết kế. Một số quận, huyện đã cung cấp dịch vụ tra cứu thông tin quy hoạch trực tuyến, trong đó có thông tin chi tiết một số chỉ tiêu xây dựng như về chiều cao, lộ giới…
Từ các thông tin này, người dân, đơn vị tư vấn thiết kế sẽ dễ dàng lập bản vẽ xin phép xây dựng được chính xác ngay từ đầu. Tuy nhiên, tình trạng cán bộ tiếp nhận hồ sơ yêu cầu người dân “phải điều chỉnh một số chi tiết trong bản vẽ cho phù hợp”, khiến người dân phải tới lui nhiều lần làm thời gian kéo dài.
“Theo quy định hiện hành, thời hạn giải quyết hồ sơ xin cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ cho người dân là 15 ngày làm việc. Nhưng thực tế thời gian này khó được đảm bảo”, ông Q. nói.
Một công trình nhà ở riêng lẻ đang được xây dựng Trước thực tế này, ông Lê Hòa Bình, Chủ tịch UBND quận 7, cho biết quận đã triển khai thí điểm quy trình cấp phép xây dựng trực tuyến mức độ 3 theo thủ tục rút gọn tại 4 tuyến đường.
“Trước khi khởi công xây nhà ở riêng lẻ thì chủ nhà phải xin phép xây dựng. Đây là thủ tục bắt buộc phải tuân thủ. Quận 7 đã triển khai những cách thức thực hiện linh hoạt, đơn giản thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ cho người dân. Với quy trình mới, quận cố gắng giải quyết hồ sơ cấp phép xây dựng trong vòng 3 - 5 ngày”, ông Bình thông tin.
Mở rộng phạm vi áp dụng
Theo ông Lê Hòa Bình, quận 7 sẽ thí điểm ở các đường số 41, 43, 45, 47 phường Tân Quy. Người dân tại 4 tuyến đường này có nhu cầu xây nhà thì truy cập vào trang web của quận, điền các thông tin về số tờ, số thửa của khu đất. Từ đó, người dân sẽ biết công trình được xây dựng với chiều cao tối đa bao nhiêu, khoảng lùi ra sao… Sau khi nắm thông tin, người dân đăng ký cấp phép, sẽ được giải quyết mà không cần phải đến quận nộp hồ sơ, cũng không phải lập bản vẽ xin phép xây dựng.
“Theo kế hoạch, quận thực hiện thí điểm quy trình cấp phép xây dựng trực tuyến mức độ 3 theo thủ tục rút gọn trong 6 tháng để đánh giá, rút kinh nghiệm. Tuy nhiên, trong thời gian này, quận sẽ chủ động triển khai mở rộng ở các khu vực đã có quy chế quản lý quy hoạch và quy chế quản lý kiến trúc đô thị”, ông Bình cho biết.
Đánh giá về việc thí điểm trên, Phó Chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến nhấn mạnh: Điều quan trọng là cơ chế kiểm soát sau cấp phép. Hiện nay, chúng ta nặng ở khâu cấp phép, siết cấp phép rất kỹ, nhưng sau đó thì “thả lỏng”, khiến vi phạm xây dựng vẫn diễn ra phổ biến.
Vì vậy, việc UBND quận 7 cải tiến, lược bỏ các chi tiết không cần thiết trong bản vẽ, chỉ giữ lại chỉ tiêu về chiều cao, khoảng lùi trước và sau của công trình, để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát việc xây dựng tuân theo các chỉ tiêu quy hoạch; rút ngắn thủ tục cấp phép xây dựng mà vẫn đảm bảo quản lý chặt chẽ, là rất cần thiết. Kết quả thí điểm của quận 7 sẽ là căn cứ để TPHCM xem xét triển khai mở rộng ra nhiều địa bàn khác. Dựa trên các thông tin thiết kế đô thị được công khai, người dân sẽ biết được tại từng thửa đất khi xây dựng sẽ có khoảng lùi, tầng cao tối đa… cụ thể ra sao. Đây là các thông tin rất cơ bản để người dân căn cứ vào đó xin cấp phép.
“Quy trình của quận 7 áp dụng sẽ khắc phục những bất cập hiện nay. Người dân nắm rõ thông tin quy hoạch, không phải xin ai cả; cán bộ cũng không phải mất nhiều thời gian cho công tác cấp phép, và như vậy sẽ có thêm điều kiện thực hiện việc kiểm tra, giám sát sau khi cấp giấy phép”, Phó Chủ tịch Trần Vĩnh Tuyến đánh giá.
Dần tiến tới bỏ cấp phép xây dựng
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, nhận xét việc quận 7 thực hiện thí điểm đơn giản thủ tục cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính, phục vụ người dân. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cần xem xét, nghiên cứu bỏ giấy phép xây dựng.
Ở các nước đã bỏ cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ, người dân muốn chỉ cần tra địa chỉ muốn xây nhà vào bản đồ quy hoạch thì biết được vị trí đất đó sẽ được xây dựng bao nhiêu tầng, khoảng lùi, cốt nền bao nhiêu, chiều cao mỗi tầng... Một số nước như Pháp, Hàn Quốc, Nhật… còn quy định ở từng ô phố, kiểu dáng tầng trệt, màu sơn mặt tiền của những căn nhà riêng lẻ giống nhau. Những chuẩn đó được tuân thủ nghiêm ngặt, được thực hiện ở những nơi đã có quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế đô thị.
Ở nước ta, muốn xây nhà người dân phải xin phép xây dựng. Giấy phép này đã làm nảy sinh nhiều vấn đề, khiến người dân bị phiền hà, nhũng nhiễu và tình trạng vi phạm xây dựng cũng không vì có giấy phép mà giảm hơn. Do đó, đối với khu vực nào được phê duyệt quy hoạch 1/500 thì cần công bố ngay và áp dụng việc bỏ giấy phép xây dựng.
