Trước đó, ngày 20-6-2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định công bố Lễ hội Đền Chiêu Trưng đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Lễ hội Đền Chiêu Trưng đã tồn tại trên 500 năm, được tổ chức từ ngày mùng 1 đến mùng 3 tháng 5 Âm lịch hàng năm và đã trở thành một nếp sống, nét đẹp văn hóa dân gian truyền thống, gắn bó mật thiết của người dân ở các xã vùng bãi ngang ven biển Thạch Bàn, Thạch Hải (huyện Thạch Hà) và xã Thạch Kim, Mai Phụ (huyện Lộc Hà).
Mặc dù địa hình diễn ra lễ hội giao thông đi lại khó khăn, chủ yếu là bằng đường bộ và đường biển nhưng năm nào cũng thu hút hàng ngàn lượt người trong và ngoài tỉnh Hà Tĩnh đến tham gia.
Ngay sau lễ đón bằng di sản, lễ rước bằng di sản được tiến hành về Di tích Đền Lê Khôi ở núi Nam Giới Thông qua lễ hội, người dân vừa tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của vị anh hùng dân tộc danh tướng Lê Khôi vừa cầu mong cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, làm ăn gặp nhiều thuận lợi; đồng thời cầu mong cho mỗi chuyến ra khơi bám biển luôn được bình an, cá mực đầy thuyền...
Bằng di sản được rước bằng thuyền về Di tích Đền Lê Khôi Lê Khôi (thuỵ là Võ Mục, quê ở tỉnh Thanh Hóa) là con trai của Lê Trừ (anh thứ hai của Lê Lợi). Cha mẹ mất sớm, Lê Khôi ở với chú ruột Lê Lợi… Ông là một danh tướng tài ba, lập nhiều chiến công xuất sắc vào chiến công chung của nghĩa quân Lam Sơn; là người có công phò tá 3 đời vua Lê, giúp triều đình nhà Lê dẹp giặc ngoại xâm, giữ nhiều chức vụ lớn trong triều đình. Ông có tên trong Hội Thề Lũng Nhai, được triều đình nhà Lê dựng biển khắc tên Khai Quốc Công Thần và xếp thứ 16 trong danh sách 93 vị này.
Năm 1443, ông được phái vào làm Tổng trấn Hoan Châu. Tại đây, ông chú trọng phát triển nông nghiệp đắp đập khai hoang lập làng, phát triển bờ cõi phía Nam. Năm 1446, phụng mệnh vua, ông cầm quân đi đánh Chiêm Thành, khi đoàn chiến thuyền trên đường trở về đến Cửa Sót, ông lâm bệnh nặng qua đời và được an táng, lập đền thờ tại núi Nam Giới. Năm 1487 ông được vua Lê phong là “Chiêu trưng Đại vương”.
Và để tưởng nhớ đến công lao to lớn của Lê Khôi đối với đất nước, hàng năm cứ vào ngày mùng 1 đến 3 tháng 5 Âm lịch, người dân các địa phương lại tổ chức lễ tế ông.
Tượng Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi tại Di tích Đền thờ Lê Khôi Đền Chiêu trưng Đại vương Lê Khôi hay còn gọi là Đền Võ Mục thờ danh tướng Lê Khôi. Đây là 1 trong 4 ngôi đền cổ kính, đẹp nhất vùng Nghệ Tĩnh xưa và được xếp trong “tứ linh từ” của vùng đất An Tĩnh (đền Cờn, đền Quả, Bạch Mã, Chiêu Trưng).
Để ghi nhận công đức của Lê Khôi và gìn giữ những giá trị kiến trúc nghệ thuật thời Lê tại đền, năm 1990, Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) quyết định công nhận đền thờ và lăng mộ Lê Khôi là Di tích cấp Quốc gia...
