Đổi mới sáng tạo trong báo chí xây dựng Đảng

Những rào cản 

Từ kinh nghiệm thực tế hoạt động báo chí tại địa phương, nhà báo Ngô Kiên, Tổng Biên tập báo Nghệ An cho rằng, khó khăn để đổi mới sáng tạo tại các báo Đảng địa phương còn đến từ nguồn nhân lực, nguồn vốn, môi trường tác nghiệp, công nghệ và kỹ thuật.

Nhà báo Ngô Kiên chỉ rõ, nhiệm vụ ngày càng nhiều, nhu cầu đưa tin, phản ánh, tuyên truyền ngày càng nhiều, nhưng lại phải tinh giản biên chế, bộ máy. Ngoài ra, thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ thay đổi nhanh, nhưng cơ chế chính sách không thay đổi kịp.

“Nghệ An là địa bàn có khí hậu khắc nghiệt, khu vực tác nghiệp nguy hiểm, quy mô rộng lớn… nhưng lại không có cơ chế đặc thù về nhuận bút, công tác phí”, nhà báo Ngô Kiên nêu.

Giải đáp yếu tố hạn chế về công nghệ cho đổi mới sáng tạo từ chính thực tiễn nhà quản lý của một cơ quan báo Đảng địa phương, nhà báo Ngô Kiên cho rằng, các báo Đảng địa phương hiện chưa ưu tiên nguồn lực tương xứng cho báo điện tử, trang thiết bị kỹ thuật thường cũ, lạc hậu. Đổi mới sáng tạo tại các báo Đảng còn gặp rào cản từ chính tư duy nhận thức từ độc giả tại địa phương.

Nhà báo Ngô Kiên cho biết, hiện nay vẫn còn một bộ phận độc giả cao tuổi không cổ vũ đổi mới, hoài nghi đổi mới. Để tiến hành được quá trình đổi mới sáng tạo, người làm báo địa phương phải kiên trì thuyết phục, giải thích bằng nhiều hình thức. Thêm vào đó còn những khó khăn đến từ hệ thống chính trị, từ địa bàn tác nghiệp, môi trường tác nghiệp như một số nơi quá trình phát triển nảy sinh nhiều tồn tại, hạn chế, sai phạm, ngại báo chí, né tránh báo chí.

Trước câu hỏi “Tại sao chúng ta lại đưa chậm hơn các báo khác?”, nhà báo Tăng Hữu Phong, Tổng Biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng cho rằng, đây là một điều trăn trở, hệ thống các báo Đảng không thua các báo khác về độ nhạy thông tin, về nắm bắt tình hình, kể cả các loại thông tin trên mạng. Nhưng báo Đảng nói chung, Báo Sài Gòn Giải Phóng nói riêng, là hệ tham chiếu, vì vậy phải đưa thông tin đạt độ chính xác cao nhất, chứ không thể đưa thông tin như các báo khác.

Phóng viên Báo Sài Gòn Giải Phóng rất muốn đưa thông tin trước, nhưng tác phẩm cần qua nhiều khâu rồi mới đưa. Điển hình, trong mùa dịch Covid-19, rất nhiều thông tin kích động, nhiều thông tin phá rối công cuộc phòng chống dịch của địa phương. Hơn lúc nào hết, độc giả cho dù có đọc thông tin ở đâu thì vẫn quay về hệ thống báo Đảng để kiểm chứng, để biết thông tin đó đúng hay là sai. Cho nên, chậm hơn báo khác nhưng không có nghĩa là tác nghiệp của phóng viên Báo Sài Gòn Giải Phóng và báo Đảng không bằng các báo khác.

Nhà báo Tăng Hữu Phong cũng khẳng định, với báo điện tử, phóng viên hoàn toàn làm được chuyện nhanh trong công tác đưa tin. Vì hệ thống báo điện tử của báo Đảng không thua các báo còn lại, kể cả lượt truy cập cũng không thua quá nhiều. Nhưng độ chính xác phải luôn đảm bảo.

“Lượt truy cập của hệ thống báo Đảng có thể không nhiều nhưng niềm tin của công chúng đặt vào báo Đảng là lớn hơn các tờ báo khác”, nhà báo Tăng Hữu Phong nhận định.

Cần thay đổi tư duy từ lãnh đạo

Ông Nguyễn Hữu Đổng, Phó Tổng biên tập Báo Quảng Nam chia sẻ, thực tế, những đề tài xây dựng Đảng thường là khó, khổ, khô bởi có nhiều khó khăn, cản trở về xây dựng đề tài, ý tưởng, cách viết, làm thế nào đừng để tờ báo thành văn bản hóa, chính trị hóa vì đưa nghị quyết khô khan. Theo cách làm của Báo Quảng Nam, những năm qua, tất cả nghị quyết của Đảng vào đời sống phải qua những tấm gương của già làng trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng, từ đó giúp việc tuyên truyền chính sách chủ trương trở nên sinh động, gần gũi với người dân hơn.

Nhìn thẳng vào những rào cản đối với sự đổi mới sáng tạo của hệ thống báo Đảng, các diễn giả và đại biểu đã gợi mở nhiều giải pháp để tìm ra những bước đột phá cho một lĩnh vực vốn được đánh giá là “khó, khô, khổ”.

Còn theo bà Cao Thị Hòa An, Phó Bí thư tỉnh uỷ Phú Yên cho biết, để Báo Phú Yên phát triển thì việc tương tác giữa phóng viên và cơ quan địa phương là không thể thiếu, nhất là những vấn đề nhạy cảm.

Theo ông Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, bên cạnh việc không ngừng rèn luyện đạo đức, bản lĩnh chính trị của đội ngũ những người làm các cơ quan báo Đảng, cần thay đổi tư duy từ lãnh đạo. Đặc biệt, phải bỏ cơ chế làm thay, bao cấp để các cơ quan phát huy nội lực. Tăng tính phản biện mạnh mẽ, không tô hồng quá mức, thông tin cân bằng giữa tuyên truyền chính sách với phản ánh tâm tư của nhân dân, những vấn đề được người dân quan tâm cũng là những yếu tố tạo nên sự đổi mới sáng tạo cho các báo Đảng.

Nhân lực là trung tâm của đổi mới sáng tạo. Với đội ngũ lãnh đạo làm báo, cố gắng đầu tư quy hoạch người lãnh đạo ngay tại chỗ do làm báo có đặc thù nên cần phải có người làm những công tác tương đồng. Với phóng viên, cần đào tạo, bồi dưỡng những phóng viên, biên tập viên ngay tại chỗ.

Đối với yêu cầu đổi mới công nghệ làm báo, các cơ quan báo Đảng cần nhanh chóng ứng dụng những thành tựu khoa học công nghệ mới nhất trong quá trình tác nghiệp, sản xuất các sản phẩm báo chí trong kỷ nguyên số.