Tìm hiểu hoạt động của ngành xuất bản và quan tâm đến văn hóa đọc của người dân trong mùa dịch Covid-19, cũng có những điều đáng ghi nhận.
Chắc chắn công việc phát hành, doanh thu bán sách bị sụt giảm mạnh vì hệ thống siêu thị, nhà sách trên địa bàn dân cư hầu như đóng cửa để phòng chống dịch. Nhưng sách vẫn đến tay bạn đọc được là nhờ hệ thống phát hành sách online của các sàn giao dịch điện tử như Tiki, Lazada, Shopee.
Anh Trần Thanh Việt, Cửa hàng trưởng Nhà xuất bản Trẻ, cho biết, bình thường trước đây khi chưa có dịch, số lượng phát hành qua cửa hàng và bán online đều như nhau. Khi các cửa hàng đóng cửa thì số lượng bán online tăng lên gần 40%.
Tuy nhiên, anh Việt cũng nói thêm, vì sách được xem là loại hàng hóa không thiết yếu nên gặp khó khăn nhiều trong quá trình giao nhận, đưa sách đến tay bạn đọc, khi gần 60% sách không đưa được đến các khu phong tỏa, hay 15% số hóa đơn bị khách hàng hủy vì chờ đợi lâu. Còn Anh Hoàng Ngọc Vinh, CEO của sàn điện tử chuyên bán sách online New Shop, cũng cho hay, dù có rất nhiều đơn hàng đặt mua sách nhưng sàn điện tử của anh cũng không thực hiện được đơn hàng online nào vì sách không phải là loại hàng hóa thiết yếu.
Nhận ra được sự quan trọng của sách và sách nói, trong đợt giãn cách hiện tại, Voiz FM - một đơn vị phát hành sách nói, audio books đã tham gia cùng với Thành đoàn TPHCM, Văn phòng phía Nam Hội Xuất bản Việt Nam và Công ty Đường sách TPHCM đóng góp cho chương trình “Sách trao tay - Học ngày giãn cách”, trao tặng 30 ngày nghe không giới hạn và thư viện hơn 2.000 quyển sách nói chất lượng cao cho người dân, đặc biệt là ở các khu vực bị phong tỏa, cách ly. Chỉ sau 2 tuần phát động, hiện mỗi ngày trên ứng dụng có hơn 10.000 người dùng nghe sách, với hơn 1 triệu phút được nghe mỗi tuần.
Còn về người đọc sách trong mùa giãn cách này, hầu hết người đọc chọn các loại sách yêu chuộng, dễ đọc như truyện tranh, lịch sử, văn học trong nước và nước ngoài, kỹ năng sống đẹp, chăm sóc gia đình, sức khỏe. Nhiều sách dẫn đầu bảng xếp hạng những tựa sách được nghe nhiều nhất trên Voiz FM không phải là những tựa sách về kinh doanh - quản trị như ngày thường nữa, thay vào đó là những tác phẩm mang tính chất xoa dịu tinh thần như: Muôn kiếp nhân sinh (Nguyên Phong), Vô thường (bác sĩ Nguyễn Bảo Trung)...
Có thể thấy, sách đã góp một phần quan trọng vào đời sống tinh thần của người dân, vốn đã bị hạn chế rất nhiều do phải ở nhà để phòng chống dịch bệnh. Và từ đó, hàng loạt chương trình đưa sách đến bạn đọc đã được tổ chức. Đó là chương trình “Sách trao tay, học ngày giãn cách”, mang sách đến các khu phong tỏa ở TPHCM để tặng cho từng nhà; là hoạt động phối hợp giữa NXB Tổng hợp TPHCM với quận Phú Nhuận đưa sách đến các khu cách ly và khu phong tỏa, để người dân có thêm món ăn tinh thần trong những ngày giãn cách phòng chống dịch Covid-19…
Gần đây, từ khóa “thiết yếu” gây nên cuộc tranh luận sôi nổi trong dư luận xã hội. Vậy sách có là hàng hóa thiết yếu không? Xin trả lời: Sách là sản phẩm thiết yếu chứ sao lại không! Bởi vì từ xưa đến nay, sách được xem là món ăn không thể thiếu trong đời sống văn hóa, tinh thần của con người, nó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc nuôi dưỡng tâm hồn và khơi nguồn tri thức, góp phần trong việc xây dựng và phát triển nhân cách con người.
Và với người yêu sách, hoặc chỉ đơn giản là có thói quen đọc, sách cũng thiết yếu không kém những mặt hàng khác. Đặc biệt, với người dân ở các khu cách ly, khu phong tỏa, bệnh viện dã chiến, sách chắc chắn là mặt hàng thiết yếu...
Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam