“Với mong muốn có một nghị định phù hợp và khả thi, các hiệp hội xin có 1 góp ý chung và 6 góp ý - đề xuất cụ thể quan trọng”, bản kiến nghị nêu rõ.
Theo đó, doanh nghiệp “tha thiết đề nghị” Nghị định hướng dẫn chi tiết không đưa ra những điều nằm ngoài quy định của Luật Bảo vệ môi trường (BVMT), không tạo mâu thuẫn với các văn bản pháp luật khác.
Dự thảo cần tuân thủ đúng ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại công văn số 6739/VPCP-NN ngày 22-9-2021 “đảm bảo phù hợp với thực tiễn, đảm bảo công tác quản lý nhà nước về môi trường nhưng hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất - kinh doanh”, cũng như các nghị quyết của Chính phủ để không làm tăng thêm quy định hành chính và thủ tục hành chính đối với doanh nghiệp.
Trong số các đề xuất cụ thể, nổi bật là kiến nghị đơn giản, minh bạch hóa thủ tục cấp Giấy phép môi trường (GPMT) và chuyển sang hậu kiểm thay vì chỉ tiền kiểm, do thủ tục cấp GPMT trong Dự thảo rất phức tạp, phát sinh nhiều thủ tục hành chính, không rõ ràng, rất dễ tạo cơ chế xin - cho ảnh hưởng đến môi trường đầu tư - kinh doanh tại Việt Nam mà không đạt được mục đích bảo vệ môi trường tốt hơn, và chỉ dựa vào tiền kiểm, nên không có nhiều hiệu quả quản lý.
Doanh nghiệp cũng cho rằng, cần sửa đổi hoặc bãi bỏ những quy định không phù hợp với thực tiễn Việt Nam, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường đầu tư kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp.
Chẳng hạn, quy định về khoảng cách an toàn với khu dân cư áp dụng với cả doanh nghiệp đã hoạt động từ trước đây, nghĩa là nếu có dân đến ở gần thì doanh nghiệp phải di dời nhưng chi phí di dời do ai trả thì không đề cập. Điều này mâu thuẫn với Luật Đầu tư và không phù hợp với thực tiễn.
Tương tự, với quy định phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động (Điều 100), đại diện doanh nghiệp bày tỏ thắc mắc: “Không rõ dự thảo dựa vào căn cứ nào để đưa ra các mức phải quan trắc tự động. Dự thảo ngày 20-7 đưa ra mức nước thải 500m³/ngày đêm, dự thảo ngày 10-8 giảm xuống còn 200m³, dự thảo 5-10 (mới nhất) đưa trở lại 500m³. Quy định hiện tại đang ở mức 1.000m³/ngày đêm”. Trong khi đó, quan trắc tự động rất tốn kém về chi phí đầu tư, chi phí vận hành. Hơn nữa, dự thảo cũng không phân biệt giữa các loại nước thải ít ảnh hưởng đến môi trường (như nước rửa cá) với nước thải ảnh hưởng nhiều đến môi trường (sơn mạ).
Một nội dung khác được doanh nghiệp coi là rất bất hợp lý là quy định “bảo đảm sau năm 2025, không lưu hành và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy” sẽ dẫn đến hàng loạt nhà máy sẽ phải đóng cửa từ 1-1-2026 vì không có bao bì để đóng gói, vật liệu để sản xuất và nhiều quy định bất hợp lý khác.
Bên cạnh đó, đại diện doanh nghiệp cũng đề xuất phải bổ sung khung pháp lý rõ ràng nhằm quản lý khoản “đóng góp tài chính để tái chế bao bì, sản phẩm và xử lý chất thải”, do các quy định trong dự thảo sử dụng khoản đóng góp này được doanh nghiệp cho là “không đúng mục đích và trái luật”.
Điều chỉnh tỷ lệ tái chế bắt buộc để tái chế sản phẩm, bao bì, tỷ lệ đóng góp để xử lý chất thải cho phù hợp dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn Việt Nam, không để mức quy định thiếu phù hợp, chưa rõ cơ sở khoa học, thiếu công bằng, phí chồng phí, gây khó khăn cho doanh nghiệp, tăng giá thành sản phẩm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.
Đề nghị bỏ yêu cầu nhà sản xuất, nhập khẩu phải thu gom và tái chế đạt một tỉ lệ nhất định hay đóng góp tái chế cho sản phẩm/bao bì tự phân hủy sinh học (bởi chúng không có hại với môi trường) hoặc sản phẩm/bao bì có giá trị thương mại khi hết thời gian sử dụng như thiết bị kim loại, ô tô, xe máy cũ (bởi không tự thu gom được do người sở hữu thường bán chứ không thải bỏ).
Kiến nghị cuối cùng là lùi lộ trình thực hiện đóng góp tái chế đến tháng 1-2025 để có thời gian xây dựng công nghiệp tái chế chuẩn bị sẵn sàng cho việc áp dụng được khả thi, đồng thời giúp các doanh nghiệp có thời gian phục hồi sau đại dịch Covid-19.
Các hiệp hội đồng kiến nghị gồm: Dệt may Việt Nam, Gỗ và lâm sản, Chế biến và xuất khẩu thủy sản, Thực phẩm minh bạch, Sữa Việt Nam, Bia - Rượu - Nước giải khát, Lương thực, Hàng Việt Nam chất lượng cao, Chè Việt Nam, Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam.
