Thế nhưng, trước thực trạng hiện nay cả nước có đến 97% DN ở mức nhỏ và vừa, liệu việc vận động phát triển thêm như thế có tạo ra những DN… siêu nhỏ? Cách nào để hỗ trợ DN yên tâm làm ăn, phát triển lớn mạnh, phóng viên Báo SGGP đã trao đổi với Cục trưởng Cục Thuế TPHCM Trần Ngọc Tâm.
Cục trưởng Cục Thuế TPHCM Trần Ngọc Tâm
Lên DN có lợi hơn: lỗ không phải nộp thuế!
PHÓNG VIÊN: Mục tiêu của UBND TPHCM là hỗ trợ người kinh doanh thành lập DN, thế nhưng theo thăm dò của chúng tôi, điều các hộ kinh doanh sợ nhất khi thành lập DN là vấn đề kế toán và thuế. Ngành thuế TP làm gì để giải tỏa nỗi lo lắng này, thưa ông?
Ông TRẦN NGỌC TÂM: Hỗ trợ DN khởi nghiệp gồm cả hỗ trợ DN mới thành lập và hộ cá thể có nhu cầu thành lập DN. Với DN khởi nghiệp, Cục Thuế TP có chương trình hỗ trợ kiến thức ban đầu trong lĩnh vực kê khai, nộp thuế, thủ tục về thuế để DN có đủ điều kiện hoạt động; còn những DN đã ra đời và tồn tại được thì ngành thuế có các chương trình hỗ trợ khác cao hơn. Với tư cách người đứng đầu ngành thuế TP, tôi cam kết với người dân rằng: Chúng tôi không để người dân nào phải ngưng kinh doanh vì thủ tục thuế. DN mới thành lập, ai còn lúng túng về thuế thì đến với chúng tôi, sẽ được hỗ trợ nhiệt tình.
Với chỉ tiêu đẩy mạnh phát triển hộ kinh doanh cá thể lên DN, liệu điều đó có tạo ra những DN siêu nhỏ không, khi mà hiện nay đã có đến 97% DN ở mức nhỏ và vừa? Quan điểm của Cục trưởng về vấn đề này như thế nào?
Hiện nay, cơ quan thuế đang quản lý khoảng 250.000 hộ kinh doanh cá thể, trong đó có khoảng 13.000 - 14.000 hộ thường xuyên phát sinh hóa đơn. Chúng tôi theo dõi thì những hộ này có mức giao dịch tương đối lớn với các DN khác, quan hệ mua bán và lượng hóa đơn cần xuất nhiều. Chủ trương của lãnh đạo TP là vận động hộ cá thể lên DN, nhưng chỉ vận động những hộ nào có tiềm lực. Chẳng hạn, hộ cá thể nào có thế mạnh, có mặt bằng, tay nghề, có vốn, thì chúng tôi sẽ động viên họ phát triển lên DN. Từ đó, giúp họ có điều kiện tiếp cận thị trường, tiếp cận nguồn vốn, tăng uy tín để mở rộng sản xuất kinh doanh.
Nhân viên Cục Thuế TPHCM hướng dẫn người nộp thuế làm tờ khai. Ảnh: CAO THĂNG
Khi hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN, họ có được lợi gì không, thưa ông?
Đó là câu hỏi chúng tôi nhận được nhiều nhất, rằng khi lên DN thì có được hỗ trợ mức thuế thấp hơn không. Thật ra, thuế là một phần của chi phí thôi, thuế không phải là tất cả chi phí quyết định sự sống còn của DN. Việc có tồn tại được hay không, phụ thuộc vào năng lực sản xuất kinh doanh của DN là chính. Còn về thuế, nếu là hộ kinh doanh cá thể thì sẽ áp thuế khoán - ấn định thuế, nhưng hiện ngành thuế đang xây dựng cơ sở dữ liệu tiệm cận đến doanh thu hộ khoán và khi đó sẽ tính thuế khoán các hộ này chặt chẽ hơn. Với thuế khoán sẽ dễ tạo ra bất công, vì mỗi tháng dù thu nhập cao hay thấp đều phải nộp mức thuế ấn định quanh năm. Còn khi lên DN, DN được quyền tự tính, tự khai, tự nộp thuế, chỉ khi nào có nguồn thu, có lợi nhuận thì mới nộp thuế, còn lỗ thì không phải nộp thuế.
Trong chương trình này, Cục Thuế có mời các đại lý thuế và họ đã cam kết năm đầu tiên khi các hộ cá thể lên DN, họ sẽ miễn phí dịch vụ khai thuế cho hộ cá thể, kể cả hóa đơn chứng từ cũng miễn phí một năm. Hộ cá thể sẽ làm quen dần trong một năm này, để năm sau họ có thể tự làm được.
Bị làm khó, hãy gọi vào đường dây nóng
Thực tế, người dân vẫn rất “sợ” cơ quan thuế, vì hiện nay luật không rõ ràng, việc khai thuế khá chuyên sâu nên người dân không hiểu hết, do vậy rất dễ bị cán bộ thuế gây khó dễ…
Cục Thuế TP thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ, trao đổi chuyên sâu với DN theo từng ngành nghề, mỗi tháng một ngành. Đồng thời, Cục Thuế cũng kết hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp hội Doanh nghiệp TP thành lập một trang web, như một liên kết giữa 3 bên, để đưa những thông tin liên quan, các thủ tục mới cập nhật thường xuyên lên web. Mục đích của chúng tôi là hỗ trợ để những DN mới thành lập, những DN siêu nhỏ có thể phát triển lớn mạnh. Trang web cũng là nơi công khai những phản ánh của DN, mọi khó khăn, vướng mắc của DN qua đó sẽ được giải quyết công khai.
Hai tháng qua, ngành thuế TP tiếp nhận thông tin hơn 50.000 lượt giao dịch của các DN; 45.800 lượt truy cập thông tin qua trang điện tử; 2.200 người đến trao đổi trực tiếp tại cơ quan thuế; 2.700 email. Trong số này có cả những người chưa thành lập DN, nhưng hỏi để chuẩn bị cho câu chuyện khởi nghiệp.
Tuy nhiên, đối với thư điện tử, một số DN nhỏ đăng ký hộp thư nhưng không sử dụng mà ủy quyền cho kế toán sử dụng, đến khi kế toán “nhảy việc”, hộp thư bị đóng khiến ngành thuế không thể trao đổi thông tin 2 chiều với DN. Cần nhắc lại, theo quy định, khi DN thay đổi hộp thư điện tử, phải báo cho cơ quan thuế biết.
Tuy nhiên, đối với thư điện tử, một số DN nhỏ đăng ký hộp thư nhưng không sử dụng mà ủy quyền cho kế toán sử dụng, đến khi kế toán “nhảy việc”, hộp thư bị đóng khiến ngành thuế không thể trao đổi thông tin 2 chiều với DN. Cần nhắc lại, theo quy định, khi DN thay đổi hộp thư điện tử, phải báo cho cơ quan thuế biết.
Không ít DN thường phản ánh việc cán bộ thuế hay điện thoại kêu DN lên, điều này không đúng với quy chế hành chính nên khiến cho DN cảm thấy lo lắng. Ông có thể nói rõ quy định nào thì cán bộ thuế được mời DN lên làm việc và mời bằng hình thức nào?
Không có quy định nào cho phép cán bộ thuế được quyền gọi điện thoại mời DN cả. Nếu cán bộ thuế phát hiện DN có vấn đề thì lãnh đạo cơ quan thuế phải ký văn bản đề nghị DN giải trình. Muốn mời DN lên làm việc hay xuống kiểm tra thì cũng phải gửi văn bản, thư mời báo trước 3 ngày; khi làm việc với DN cũng phải có biên bản rõ ràng. Khi DN nộp hồ sơ, nếu cán bộ từ chối, thì phải trả lời bằng văn bản cho DN biết lý do hồ sơ không được tiếp nhận và nói rõ thiếu giấy tờ gì.
Nếu cán bộ thuế cố tình làm sai, chúng ta có giải pháp gì để bảo vệ DN?
Gọi ngay cho chúng tôi qua đường dây nóng của cơ quan thuế, được công khai số trên website Cục Thuế. DN không việc gì phải sợ cán bộ thuế. Cán bộ phải làm theo luật. Nếu phát hiện cán bộ nào làm sai quy định thì DN cứ hỏi cán bộ thuế đó là điều luật, quy định nào bắt phải như thế? Cơ quan thuế sẵn sàng tiếp nhận mọi bức xúc, phản ánh của DN. Ngoài đường dây nóng, DN có thể gửi văn bản, mail vào hộp thư Cục Thuế để được trả lời.