Không xanh, khó bán được hàng
Theo giới kinh doanh, tiêu chuẩn xanh là một hệ thống quy định những tiêu chuẩn về môi trường sản xuất, trình độ công nghệ sản xuất, xử lý chất thải, giải pháp tận thu, sử dụng, tái chế chất thải, giảm thiểu phát thải… Hiện nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới đang áp dụng các tiêu chuẩn xanh trong nhập khẩu hàng hóa để bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững.
Tại Việt Nam, người tiêu dùng (NTD) ngày càng quan tâm và có nhu cầu nhiều hơn đến sản phẩm xanh. Thống kê từ Bộ Công thương cho thấy, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm xanh tại Việt Nam tăng trưởng trung bình 15% mỗi năm giai đoạn 2021-2023. Có tới 72% NTD Việt Nam sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm xanh, cho thấy nhận thức và sự quan tâm ngày càng tăng của người dân đối với vấn đề bảo vệ môi trường.
Trực tiếp tham gia xuất khẩu ở 2 quốc gia có yêu cầu cao về sản phẩm xanh là Nhật Bản và Hàn Quốc, đồng thời bán hàng tại nội địa, bà Nguyễn Thị Lệ Thy, Phó Giám đốc Công ty Phát triển kinh tế Duyên Hải (Cofidec), cho biết, trong quá trình tiếp cận NTD, Cofidec nhận thấy NTD ngày càng có yêu cầu cao hơn cho sản phẩm như kiểm soát chặt hơn về kháng sinh, quan tâm hơn đến vệ sinh an toàn thực phẩm.
Nhiều doanh nghiệp cho biết, NTD dần thay đổi hành vi mua hàng theo hướng cân nhắc, lựa chọn sản phẩm đem lại lợi ích cho sức khỏe và có yếu tố bảo vệ môi trường nhiều hơn. Đặc biệt, doanh nghiệp (DN) ngành thực phẩm đang chịu nhiều sức ép thị trường quốc tế khi các nước quy định tiêu chuẩn cho hàng hóa nhập khẩu ngày càng khắt khe hơn; sự cạnh tranh đến từ các nước lân cận như Thái Lan, Trung Quốc khiến doanh nghiệp Việt Nam chưa giành được thế chủ động về xuất khẩu hàng hóa, thị trường, công nghệ sản xuất.
Từ đó có thể thấy, tiêu dùng xanh đang là xu hướng không thể đảo ngược và DN nếu không chuyển đổi sẽ không biết tiêu thụ sản phẩm ở đâu, thậm chí không thể bán ngay tại nội địa. Dẫn chứng thêm về việc đầu tư cho sản phẩm xanh sẽ có ưu thế khi tiếp cận thị trường, hiện nay một số kênh bán lẻ, điển hình là SATRA đang có nhiều “ưu ái” cho sản phẩm xanh như: ưu tiên quầy kệ trưng bày, được hỗ trợ quảng bá… và DN đạt chuẩn xanh sẽ dễ dàng tiếp cận kênh bán lẻ này.
Đầu tư mạnh mẽ cho xanh hóa
Thực tế, không riêng SATRA mà hiện nay các hệ thống bán lẻ ở Việt Nam đều có ưu tiên nhất định cho sản phẩm xanh, các sản phẩm đạt tiêu chuẩn xanh sẽ có tấm vé thông hành để được vào hệ thống của họ.
Đáp ứng theo xu thế thị trường, bà Nguyễn Thị Lệ Thy cho biết, Cofidec quản lý chặt chẽ đầu vào nguyên liệu sản xuất bằng việc chú trọng xây dựng vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn xanh, giảm thiểu khí thải ra môi trường. Cùng với đó là việc kiểm soát năng lượng để tiết kiệm điện và tối ưu hóa sản xuất, giảm thiểu tác hại ra môi trường. Cofidec đồng thời áp dụng công nghệ mới để tăng năng suất lao động, cải thiện chuỗi cung ứng, tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh. Theo Cofidec, những giải pháp này đã góp phần đáng kể trong việc giúp công ty giữ chân khách hàng hiện tại và thu hút khách hàng mới.
Hay như với Công ty CP Việt Nam Kỹ nghệ Súc sản (Vissan), ông Trương Hải Hưng, Phó Tổng Giám đốc Vissan, cho biết, DN này đã mạnh tay đầu tư máy móc, công nghệ tiên tiến để tối ưu hóa quy trình sản xuất, một mặt giảm lượng nhiên liệu và năng lượng tiêu thụ, đồng thời tăng hiệu quả kinh tế. Công ty cũng đầu tư vào các hệ thống năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời và năng lượng hơi từ lò hơi đốt trấu nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch, từ đó giảm phát thải khí nhà kính.
Đặc biệt, theo ông Hưng, tại các cửa hàng phân phối của Vissan, khách hàng được sử dụng túi ni lông bằng chất liệu thân thiện môi trường, có thể tự hủy và an toàn cho NTD. Không chỉ vậy, các khay đựng thực phẩm cũng được chuyển từ nhựa sang giấy. Vissan còn xây dựng các giải pháp chuẩn bị tốt nguồn nguyên liệu sạch, ổn định trong dài hạn… qua đó giúp công ty ra mắt thị trường những sản phẩm tốt cho sức khỏe NTD và gần gũi với tự nhiên, hạn chế tối đa các phụ gia có hại. Các sản phẩm của Cofidec, Vissan… hiện cũng đang hiện diện ở nhiều kênh bán lẻ lớn là Satramart, Satrafoods… Ngoài ra, việc hàng hóa đứng trên quầy kệ của các kênh phân phối hiện đại đang tạo ưu thế lớn để DN có sản phẩm xanh tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn.
Ông Vũ Dương Quân, Trưởng Ban quản lý bán lẻ SATRA, cho biết: “Thời gian qua, chúng tôi luôn tạo điều kiện cho DN xanh có thể đưa sản phẩm lên quầy kệ siêu thị, trung tâm thương mại thuộc hệ thống bán lẻ SATRA. Không chỉ vậy, các DN này còn được bố trí quầy kệ riêng để giúp NTD dễ dàng nhận diện hình ảnh sản phẩm. Chúng tôi cũng phối hợp các nhà cung cấp có thương hiệu xanh để tổ chức những hoạt động quảng bá cho sản phẩm như: dùng thử sản phẩm, khuyến mãi trực tiếp trên giá bán… để khách hàng biết đến sản phẩm xanh nhiều hơn. Điều đáng mừng là các sản phẩm của DN xanh sau khi tham gia những hoạt động này đã ghi nhận mức tăng trưởng rõ rệt”.
