Theo Hội Điều Bình Phước, toàn tỉnh có hơn 134.000ha điều với hơn 100 DN và trên 400 cơ sở chế biến, sản xuất hạt điều; trong đó có 31 DN lớn, tổng công suất khoảng 82.000 tấn/năm, sản phẩm được xuất khẩu đến hơn 30 quốc gia, vùng lãnh thổ, giải quyết việc làm thường xuyên cho khoảng 50.000 lao động. Tuy nhiên, nhiều năm qua sản lượng trong nước không đáp ứng được nhu cầu sản xuất, chế biến, do đó các DN chế biến điều trên địa bàn tỉnh phụ thuộc lớn vào nguồn cung nguyên liệu từ Campuchia và các quốc gia châu Phi.
Ông Đặng Văn Hậu, chủ Cơ sở chế biến hạt điều Công Hậu, xã Phước Minh, huyện Bù Gia Mập, cho biết, năm nay do thời tiết không thuận lợi nên cả Việt Nam và Campuchia đều thất mùa điều khiến khó mua nguyên liệu. Riêng điều của châu Phi đã có DN lớn thu mua, phân phối với trữ lượng lớn, dẫn đến giá thành khi về đến cơ sở luôn ở mức cao, dù chất lượng điều châu Phi hay Campuchia không bằng điều Bình Phước.
Tương tự, ông Tạ Ngọc Tuân, chủ Cơ sở chế biến điều Ngọc Tuân, xã Phước Minh, tâm sự: “Đầu ra đã ký hợp đồng với đối tác thì không thể tăng giá, nguyên liệu đầu vào thiếu hụt nên phải cạnh tranh với giá cao, cơ sở mua đến đâu chế biến đến đó và khả năng sản xuất năm nay sẽ bị gián đoạn. Nguyên nhân, điều từ các quốc gia châu Phi đang thu hoạch, phải qua đơn vị phân phối nên còn khá lâu nguồn cung này mới về đến Việt Nam, do đó hơn 50 công nhân của cơ sở sẽ phải ngừng việc”.
Mọi năm, cơ sở của ông có thể gia công, chế biến hàng chục tấn điều thô/ngày, nhưng nay, khi vụ thu hoạch điều ở Bình Phước sắp kết thúc, cơ sở gần như không mua được hạt điều Bình Phước, trong kho chỉ còn 2.000 tấn điều nhập khẩu từ Campuchia và thời gian ngắn nữa, cơ sở phải tạm dừng hoạt động do thiếu nguyên liệu.
Theo Sở NN-PTNT Bình Phước, cây điều phụ thuộc rất lớn vào thời tiết, nếu thời tiết thuận lợi thì năng suất đạt cao, còn thời tiết xấu như mưa trái mùa, mưa dầm, sương muối, nắng nóng kéo dài thì dù có phân bón, xịt thuốc…cũng không thể đạt năng suất. Năm nay điều trên địa bàn tỉnh thất mùa nghiêm trọng, chỉ đạt khoảng 50% so cùng kỳ. Khoảng 10 năm trở lại đây cũng có 3-4 năm xảy ra tình trạng điều thất mùa do bị ảnh hưởng thời tiết. Sở khuyến cáo người dân không nên vội chặt bỏ cây điều để trồng cây khác vì không phải năm nào thời tiết cũng bất lợi và việc đầu tư trồng loại cây khác sẽ mất thời gian, chi phí đầu tư lớn.
Để tăng thu nhập trên cùng đơn vị diện tích, sở khuyến cáo bà con nên trồng xen các loại cây trong diện tích điều như cà phê, tiêu, ca cao vì khi bón phân, tưới nước cho cây điều, các cây khác sẽ cùng hưởng lợi và nếu điều thất mùa bà con vẫn còn nguồn thu.
