"Đoạn trường vinh hoa": Chuyện đời gánh cải lương tuồng cổ

Đoạn trường vinh hoa được xây dựng theo tinh thần hướng tới phong cách tài liệu điện ảnh trực tiếp. Đó là hành trình theo chân một gánh cải lương tuồng cổ hiếm hoi còn sót lại rong ruổi qua những đình làng, cổ miếu ở các tỉnh miền Tây. Trong phim, nhân vật chính của gánh hát là bà bầu Phương Ánh - người mà hơn 40 năm nay đau đáu tìm lối giữ nghề hát gia truyền.

Những "ông hoàng - bà chúa" trên sân khấu nhưng cũng là những người lao động chân lấm tay bùn, chật vật với đời sống mưu sinh khi bức màn sân khấu hạ xuống. Biến cố ập tới khi sóng gió xảy ra với những trụ cột của gánh hát.

“Hơn 100 giờ quay, 18 tháng đồng hành cùng nhân vật trên sân khấu đam mê và cả trong những mảnh ghép cuộc đời để gói trọn trong 50 phút phim là những khoảnh khắc trần trụi, xúc cảm và đáng trân trọng…” – đại diện ê-kíp làm phim chia sẻ. Phim bắt đầu khảo sát bối cảnh đầu tiên vào tháng 3-2019 và hoàn thành vào tháng 8-2020, nằm trong khuôn khổ dự án VTV đặc biệt.

Bối cảnh của Đoạn trường vinh hoa như một cuộc rong ruổi của những người nghệ sĩ mang lời ca, tiếng hát của mình đến với khán giả là người dân vùng quê các tỉnh miền Tây.

Vào mỗi dịp lễ Kỳ Yên, các thành viên trong gánh hát Phương Ánh, mỗi người một nơi, người ở Cần Thơ, người ở Sóc Trăng, người ở Bạc Liêu lại gói ghém đồ đạc, phục trang biểu diễn tụ họp về các Đình thần, vừa là để biểu diễn phục vụ người dân, vừa là để trả lễ cho ông tổ nghề, cầu mong sự bình an, đủ đầy và hạnh phúc.

Cũng từ những hành trình này, con người miền Tây Nam Bộ hiện lên qua những phút phim nhiều khó khăn, vất vả nhưng không vì thế mà làm mất đi bản chất tốt đẹp, chất phóng khoáng vốn có.

Bằng việc lựa chọn hình thức thể hiện hướng tới phong cách phim tài liệu điện ảnh trực tiếp, nhóm làm phim đã đồng hành cùng gánh hát Phương Ánh như một phần trong công việc và cuộc sống của họ.

Được ăn ngủ cùng họ, chứng kiến những gì diễn ra xung quanh niềm đam mê của họ một cách gần gũi, bộc lộ tính cách nhân vật một cách chân thực là niềm hạnh phúc đặc biệt mà những người làm phim có được.

Theo đạo diễn Lê Mỹ Cường: “Phim ghi lại diễn biến cuộc sống như những mảnh ghép. Chúng tôi tìm đến họ với tâm thế tò mò, muốn ghi nhận cuộc sống của họ, không hề có định kiến về sự khổ sở.  

Chỉ có sự chân thành và cầu thị mới giúp chúng tôi bỏ sang một bên những định kiến của bản thân, để hiểu và trân trọng những nhân vật của mình. Và sau cùng là có thể kể lại câu chuyện về cuộc đời của họ gần nhất với cách mà họ đã sống”. 

Thanh Nguyễn – đồng tác giả dự án bổ sung: “Đối với những người theo đuổi và thực hiện dự án, cái quý giá của việc làm phim tài liệu thực tế như thế này là có thể đồng hành trong đời sống của nhân vật một cách tự nhiên, biến bản thân mình từ một người xa lạ trở thành một phần trong thế giới vốn kín đáo và bí mật vô cùng của họ…”.

Theo đại diện ê-kíp sản xuất, phim muốn hướng tới các nhóm đối tượng khán giả đa dạng khác nhau. Đặc biệt, với những khán giả trẻ nhóm làm phim mong muốn đưa Cải lương Tuồng cổ - loại hình nghệ thuật truyền thống quay trở lại dưới một góc nhìn mới gần gũi, sâu sắc, giàu tính nhân văn, kích thích người xem tìm hiểu về môn nghệ thuật này sau khi bộ phim được công chiếu.

Còn riêng với những người nghệ sĩ, đây chính là cơ hội để họ chia sẻ tiếng nói, tâm tư của mình sau ánh đèn sân khấu.

Đoạn trường vinh hoa được công chiếu tại Hà Nội, TPHCM và Cần Thơ trong tháng 10 và 11. Sau đó, phim được phát sóng trong khuôn khổ VTV đặc biệt tháng 11.

Ngoài ra, ê-kíp sản xuất lên kế hoạch gửi phim đi dự thi một số liên hoan phim tài liệu trong và ngoài nước, đặc biệt những sự kiện về đa dạng văn hoá, thúc đẩy sự gìn giữ và phát triển văn hoá bản địa.

>> Một số hình ảnh ấn tượng từ bộ phim Đoạn trường vinh hoa: