Ngày 18-4, một đoàn công tác gồm 3 cơ quan liên quan là Bộ NN-PTNT, Bộ Công thương và Bộ Tài chính, do Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường dẫn đầu, đã lên các cửa khẩu phía Bắc để kiểm tra thực tế tình hình hàng hoá, nông sản đang ùn ứ và ách tắc tại đây.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Lạng Sơn và cơ quan hải quan cửa khẩu, mặc dù trong thời gian qua đã nỗ lực thông quan nhưng đến nay vẫn còn hơn 2.600 xe tồn đọng tại các cửa khẩu, riêng tại cửa khẩu Tân Thanh là hơn 1.000 xe.
Bà Lâm Thị Phương Thanh, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Lạng Sơn cho biết, do các xe chở hàng phải nằm lại chờ thông quan nên số lượng người tập trung tại cửa khẩu này lên đến hàng ngàn người. Vừa đảm bảo phòng, chống dịch bệnh Covid-19, an toàn cho người dân, vừa giải phóng nhanh hàng hóa và giảm chi phí phát sinh cho doanh nghiệp, tỉnh Lạng Sơn đã có đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về việc tạm dừng tiếp nhận hàng hóa lên cửa khẩu Tân Thanh.
“Hiện nay, phía chúng ta chủ động và phía bạn cũng đang rất tích cực để tháo gỡ như chủ trương là sẽ tiếp tục thông quan vào thứ 7, chủ nhật và kéo dài thời gian thông quan hơn. Chúng tôi hy vọng trong một thời gian ngắn có thể sẽ giải toả được tình trạng hàng hóa tồn đọng hiện nay. Nếu như lượng xe từ các tỉnh lên tiếp tục giảm bớt thì sẽ giảm áp lực hơn cho cửa khẩu”, bà Lâm Thị Phương Thanh thông tin.
Qua kiểm tra thực tế công tác thông quan ở khu vực cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị của tỉnh Lạng Sơn cho thấy, do phía Trung Quốc siết chặt biên giới để chống dịch nên thời gian qua, mỗi ngày chỉ có khoảng 600 lượt xe thông quan, giảm 50% so với trước đây.
Theo ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giải pháp tháo gỡ trước mắt là Việt Nam và Trung Quốc cần thống nhất mở thêm một số luồng để tăng lưu lượng kiểm tra, làm thủ tục cho xe nông sản thông quan được nhiều hơn. Cùng với đó, tăng thêm thời gian thông quan tại các cửa khẩu, như cửa khẩu Tân Thanh sẽ tăng thời hoạt động từ 5 giờ lên 7 giờ mỗi ngày và không nghỉ cuối tuần. Việt Nam và Trung Quốc cũng cần làm việc để nâng được năng lực bốc dỡ hàng hóa 2 đầu để giải tỏa nhanh lượng xe lớn đang ùn ứ hiện nay.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường lưu ý, các tỉnh phía Nam tạm dừng việc đưa xe nông sản lên cửa khẩu biên giới để giảm tải hàng hóa, tránh tình trạng hư hỏng và tổn thất chi phí. Trong thời gian tới, khi tình hình dịch khả quan hơn, thông thương trở lại bình thường thì các cấp, các ngành cần lên kế hoạch từ sớm, sẵn sàng đẩy mạnh năng lực xuất nhập khẩu đáp ứng nhu cầu thị trường.
Đồng tình với quan điểm này, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công thương cho rằng, trong tình hình hiện nay cần giãn hoặc tạm dừng lượng hàng hóa đưa lên cửa khẩu; hướng dẫn nông dân, chủ hàng chuyển hướng sang xuất khẩu nông sản chính ngạch và tăng cường giao thương nông sản bằng đường sắt giữa 2 bên Việt Nam - Trung Quốc.
