Tràn lan đồ nhựa dùng một lần
Hiện nay, đồ nhựa dùng một lần đang dần chiếm thị trường đến mức đáng báo động. Khảo sát nhanh tại một số tiệm bán nước cam vắt, trà sữa, nước mía, đồ ăn nhanh gần các trường học, bệnh viện và dọc một số tuyến đường trên địa bàn TPHCM, đều thấy cũng có một điểm chung là đều sử dụng ly, muỗng, ống hút, hộp đựng mang về bằng nhựa bán cho khách hàng, kể cả khách uống tại quán lẫn mang đi.
Chúng tôi ghé vào một quán cà phê của một thương hiệu nổi tiếng có chi nhánh tại đường Cộng Hòa (quận Tân Bình) và ghi nhận tất cả các loại đồ uống đều được đựng trong những chiếc ly nhựa, đi kèm muỗng nhựa, ống hút nhựa. Tiếp tục ghé vào một quán trà sữa của một thương hiệu được nhiều bạn trẻ biết đến có chi nhánh tại đường Phan Văn Trị (quận Gò Vấp), cũng thấy như vậy. Ở đây, dù là khách uống tại chỗ hay mang đi, quán đều bán theo dạng combo, gồm ly, ống hút, muỗng, tất cả đều bằng nhựa. Khi chúng tôi nêu thắc mắc về việc sao không sử dụng ly bằng thủy tinh hoặc bằng sứ để uống ngon hơn, lịch sự hơn, một nhân viên tại quán này cho biết: “Sử dụng ly nhựa dùng một lần để đỡ tốn thời gian rửa; uống xong chỉ việc vứt vào thùng rác”.
Các loại đồ nhựa sử dụng một lần đang bán tràn lan trên thị trường gồm đủ chủng loại, màu sắc bắt mắt mà giá lại rất rẻ. Giá ly nhựa chỉ từ 25.000 đồng đến 30.000 đồng/100 cái; muỗng nhựa chỉ 20.000 đồng/100 cái; ống hút nhựa 19.000 đồng/100 cái. Chính vì giá thành rẻ hơn các loại vật liệu khác, và tiện dụng nên những loại đồ nhựa dùng một lần đang được nhiều cửa hàng đồ uống, thức ăn nhanh sử dụng tràn lan. Với mục đích bỏ qua việc rửa ly chén, nhờ vậy giảm chi phí thuê nhân công, các cửa hàng ăn uống chuyển sang sử dụng đồ nhựa dùng một lần không cần quan tâm đến những mối nguy hại từ loại vật liệu này gây ra.
Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người
Giá rẻ, tiện dụng và sự dễ dãi của người tiêu dùng Việt Nam đã giúp đồ nhựa dùng một lần trở thành phổ biến. Vì thế lượng rác thải nhựa ngày càng tăng lên, đây là một thách thức lớn đối với môi trường sống. Rác thải nhựa khi vào môi trường tự nhiên phải cần tới 400 - 500 năm để phân hủy hoàn toàn. Các vi hạt độc hại có trong đồ nhựa có thể phân tán ngấm vào lòng đất, nguồn nước, hủy hoại môi trường sinh thái. Chưa kể các loại đồ nhựa rẻ tiền, không đảm bảo an toàn, khi sử dụng các chất nguy hại có thể hòa tan với đồ ăn thức uống, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.
Ở Việt Nam việc sử dụng tràn lan các loại ly, chén, muỗng, ống hút, hộp đựng mang về bằng nhựa như hiện nay đang đi ngược lại với xu thế xanh của thế giới. Nhiều nước đã có những biện pháp chặt chẽ để giảm thiểu tối đa lượng rác thải nhựa ra môi trường. Ngày 31-10-2018, Hội đồng Châu Âu gồm các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU), đã ra quyết định ủng hộ việc chấm dứt sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần.
Quyết định này của Hội đồng châu Âu là bước tiến quan trọng đưa EU tiến gần hơn tới việc cấm hoàn toàn các sản phẩm vốn chiếm một lượng khổng lồ trong rác thải đại dương, bảo vệ môi trường trong bối cảnh rác thải nhựa đang làm ô nhiễm các con sông, bờ biển và đại dương trên thế giới.
Ngoài ra, Hội đồng châu Âu còn đưa ra đề xuất các công ty nhập và xuất khẩu các sản phẩm nhựa phải chia sẻ chi phí thu gom rác thải nhựa cùng với các hãng sản xuất đồ nhựa theo đề xuất của Ủy ban châu Âu (EC, cơ quan hành pháp EU). Hội đồng châu Âu cũng kêu gọi đề ra mục tiêu giảm mức tiêu thụ sản phẩm nhựa dùng một lần tại những nước chưa có sản phẩm thân thiện môi trường thay thế.
Trong bối cảnh đó, nước ta cần có những biện pháp mạnh để giảm thiểu lượng rác thải nhựa, hạn chế tác động xấu đến môi trường sống. Các cửa hàng ăn uống và người tiêu dùng nên hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần, đồng thời chọn các vật dụng từ các vật liệu khác như gỗ, thủy tinh, gốm, sứ… có thể tái sử dụng nhiều lần và thân thiện với môi trường.
