Kết quả điều tra có thể dẫn đến việc ngừng chương trình giảm thuế cho than đã xử lý bằng hóa chất, theo kế hoạch sẽ hết hạn vào cuối năm 2021.
Theo Văn phòng thẩm định trách nhiệm chính phủ (GAO), cơ quan trực thuộc Quốc hội Mỹ, Chính phủ Mỹ thiệt hại ít nhất 1 tỷ USD/năm cho chương trình xử lý than này.
Cuộc điều tra xuất phát từ lời kêu gọi của nhiều nghị sĩ lưỡng đảng sau khi xuất hiện thông tin từ các bài điều tra của Reuters cho thấy nhiều nhà máy điện chạy than ở Mỹ sử dụng “than sạch” còn thải khí ô nhiễm nhiều hơn các nhà máy sử dụng than chưa xử lý.
Tổ chức phi lợi nhuận độc lập Resources for the Future sau đó cũng xác nhận, lượng khí thải của các nhà máy sử dụng “than sạch” không hề giảm nồng độ chì, nitrogen oxide (NO) hay sulfur dioxide (SO2) như chương trình công bố.
Cảnh quan tại một nhà máy điện chạy than ở Conran, bang Missouri, MỹTheo Reuters, trong vòng một thập niên qua, các công ty Mỹ đã bỏ túi nhiều tỷ USD với chương trình xử lý than này. Cơ quan thông tin năng lượng Mỹ cho biết, riêng trong năm 2020, cả nước Mỹ đốt 150 triệu tấn “than sạch”, theo đó mỗi tấn tốn chi phí xử lý 7,3 USD. Tổng số tiền miễn thuế cho số “than sạch” này tương đương gần 1,1 tỷ USD.
Theo điều tra của Reuters, những công ty thụ hưởng lợi ích từ chương trình nói trên bao gồm Công ty môi giới bảo hiểm toàn cầu Arthur J. Gallagher & Co, Công ty tiện ích Detroit DTE Energy Co, Công ty Fidelity Investments, Goldman Sachs Group Inc, JPMorgan Chase & Co Inc, Tập đoàn dược phẩm khổng lồ Mylan NV và Waste Management Inc.
Sở Thuế vụ, cơ quan giám sát chương trình miễn thuế của Chính phủ Mỹ, cho phép các công ty đủ điều kiện tham gia chương trình chỉ cần thử nghiệm một lượng nhỏ “than sạch” trong phòng thí nghiệm, thay vì đo khí thải thực tế tại các nhà máy điện.
Tuy nhiên, các công ty luôn có nhiều thủ thuật tinh vi lách luật. Dư luận Mỹ lo ngại không ít tiền ngân sách hỗ trợ sẽ bị đổ sông đổ biển. Chính vì vậy, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ron Wyden đã đề nghị các cải cách về thuế cho sản xuất năng lượng sạch, sau đó đã đưa ra Đạo luật Năng lượng sạch vào năm 2019.
Dự luật sẽ loại bỏ 44 “khoản giảm thuế” cho các hoạt động khác nhau trong lĩnh vực năng lượng. Thay vào đó, tập trung giảm thuế cho việc xây dựng các các nhà máy phát điện mới có lượng khí thải sạch hơn 35% so với nhà máy hiện tại và xây dựng những tòa nhà mới tiết kiệm năng lượng.
Ngoài ra, dự luật của Thượng nghị sĩ Wyden loại bỏ hoàn toàn các khoản trợ cấp hay giảm thuế cho nhà máy sản xuất điện từ nhiên liệu hóa thạch, trong đó có nhà máy điện chạy than.
Đầu tư và giảm thuế với sản xuất năng lượng sạch là một trong những ưu tiên của Tổng thống Mỹ Joe Biden. Nước Mỹ dưới thời của Tổng thống Biden đang đẩy nhanh mục tiêu cắt giảm khí thải theo Hiệp định Paris thông qua việc đầu tư xây dựng mới, áp dụng công nghệ thân thiện với môi trường hơn trong các ngành công nghiệp, cũng như thúc đẩy các xu hướng sản xuất năng lượng tái tạo.
