Theo các nhà nghiên cứu, Ngọ Môn được coi là gương mặt của Hoàng thành, còn điện Thái Hòa là trái tim, bởi nơi đó đặt ngai vàng – ghế rồng của vua, biểu tượng của quyền lực vương triều phong kiến. Điện Thái Hòa là giang sơn của rồng, là không gian rồng bay lượn.
Điện Thái Hòa là công trình quan trọng nhất trong khu vực Hoàng cung Huế - nơi các vị vua nhà Nguyễn ngự trên ngai vàng cai trị đất nước trong 143 năm.
Ngôi điện được khởi công xây dựng vào ngày 22 tháng giêng năm Gia Long thứ 4 (tháng 2 năm 1805) và hoàn thành vào tháng 10 cùng năm. Tuy nhiên, vào năm 1833, khi vua Minh Mạng cho tái quy hoạch các công trình trong Hoàng thành Huế, điện Thái Hòa được dời từ vị trí cũ đến vị trí hiện nay.
Điện Thái Hòa là một trong những công trình tiêu biểu của kiến trúc cung đình Huế. Bên trong điện đặt ngai vàng, vị trí quyền lực tối cao nhất của triều đình nhà Nguyễn.
Phía trước điện Thái Hòa là sân Đại triều nghi, nơi các quan đứng dự lễ Đại triều. Sân có 2 tầng, được lát đá Thanh, hai bên dựng 2 hàng "phẩm sơn" (bia đá nhỏ, trên có khắc thứ bậc của các quan từ nhất phẩm đến cửu phẩm, mỗi bậc có 2 hạng: chánh và tòng).
Tại các buổi lễ, nhà vua sẽ ngự trên ngai vàng, chỉ có một số ít các hoàng thân được phép đứng chầu hai bên, còn tất cả các quan sẽ phải đứng trên sân Đại triều nghi theo đúng thứ bậc đã được ghi trên các tấm bia "phẩm sơn".
Hơn 200 năm tồn tại, trước các tác động của thời gian và khí hậu khắc nghiệt, mặc dù trải qua nhiều lần tu bổ, trùng tu nhưng đến nay điện Thái Hòa bị xuống cấp nghiêm trọng.
Ngày 23-11-2021, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức lễ khởi công dự án Bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích Điện Thái Hòa tại Đại Nội Huế.
Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích Điện Thái Hòa được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt thực hiện với tổng mức đầu tư hơn 128 tỷ đồng (gồm ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và các nguồn huy động khác). Dự án dự kiến hoàn thành vào ngày 23-8-2025.
Với sự nỗ lực rất lớn của tỉnh Thừa Thiên Huế và các bên liên quan trong việc từng bước phục hồi, giữ gìn Quần thể di tích Cố đô Huế, Dự án Bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hòa sẽ được khánh thành, đón khách tham quan vào cuối tháng 11 tới, vượt tiến độ thực hiện 12 tháng so với kế hoạch.
>> Hình ảnh về quá trình trùng tu điện Thái Hoà:
