Điện mặt trời “núp bóng” dự án nông nghiệp ở Phú Yên - Bài 1: Điện mặt trời núp bóng trang trại

Tỉnh Phú Yên hiện có 21 trang trại nông nghiệp, trong đó 2 trang trại do UBND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư, 2 trang trại do Ban quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên cấp phép còn lại thuộc cấp huyện, xã. Tuy nhiên, thay vì tập trung phát triển nông nghiệp, các trang trại này ồ ạt đầu tư lắp đặt công trình áp mái pin điện mặt trời (ĐMT) khiến nhiều đại biểu, cử tri đặt câu hỏi: Có hiện tượng “đội lốt trang trại để làm điện mặt trời” hay không?

Để làm rõ câu hỏi trên, PV Báo SGGP Online đã có cuộc ghi nhận thực tế.

Các công trình kiên cố lắp đặt hệ thống ĐMT tại Dự án nông nghiệp Công ty TNHH Fam Việt

Điện mặt trời "núp bóng" trại trồng nấm, dưa

Dự án “Ứng dụng công nghệ cao nông sản Farm Việt” (Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên, xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa) do Công ty TNHH Farm Việt là chủ đầu tư có tổng diện tích là 86.700m². Mục tiêu dự án là trồng trọt, sản xuất rau, củ quả, trái cây, nấm các loại; bảo quản sơ chế các loại nông sản công nghệ cao.

Giai đoạn 1 thực hiện đầu tư tại tiểu khu D-D1-24 với diện tích 5,27ha, dự kiến đi vào hoạt động từ tháng 3-2021. Giai đoạn 2 thực hiện tại tiểu khu D-D1-25 với diện tích 3,4ha, dự kiến đi vào hoạt động từ tháng 6-2022. Tổng mức vốn đầu tư là 31,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, ghi nhận tại khu dự án này có 7 công nhân đang làm việc tại 2 nhà nấm (tổng diện tích 650m²); nhà màn, nhà lưới trồng các loại dưa hoàng kim và dưa lưới (diện tích 1.600m²).

>> Clip dự án trang trại nông nghiệp nhưng dày đặc mái điện mặt trời của Công ty TNHH Farm Việt:

Hệ thống điện mặt trời lắp đặt trên diện tích lớn tại dự án nông nghiệp Công ty TNHH Fam Việt

Ngoài ra, có 7 dãy nhà có diện tích khoảng 5.250m² đã được lắp các tấm pin ĐMT cùng với 6 trạm biến áp nằm ở phía Nam nhà nấm. Theo ông Đoàn Minh Hiếu, Phó Giám đốc Công ty TNHH Farm Việt, việc lắp các tấm pin ĐMT trên mái là chủ trương của Công ty TNHH Farm Việt, nhiệm vụ của ông chỉ là vận hành, phát triển các sản phẩm nông nghiệp tại dự án.

Mặc dù trong chủ trương đầu tư, điện mặt trời được dùng phục vụ cho hoạt động của dự án, nhưng tại đây có tới 6 hệ thống điện. Công ty TNHH Fam Việt đã “chia nhỏ” các hệ thống điện mặt trời này và đứng tên nhiều công ty khác nhau. Cả 6 hệ thống điện mặt trời trong dự án của Công ty TNHH Fam Việt đều có công suất là 990,25KWp. Các mã khách hàng đã được cấp gồm: PC08HH0836811, PC08HH0836812, PC08HH0836813, PC08HH0836814, PC08HH0836815, PC08HH0836816.

Ngày 19-4-2023, theo kiểm tra hiện trạng của Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên đối với Công ty TNHH Fam Việt, các hạng mục xây dựng nhà nấm (trên mái là các tấm pin ĐMT) không có trong giấy phép xây dựng do Ban Quản lý khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên cấp phép; toàn bộ các tấm pin, 6 trạm biến áp là những thay đổi so với bản vẽ thiết kế.

Tương tự, Sở Xây dựng cũng cho rằng việc trên mái có pin ĐMT, cũng như các trạm biến áp của Công ty TNHH Nam Việt Hưng là không có trong bản vẽ thiết kế ban đầu.

Một trạm biến áp tại Dự án nông nghiệp Công ty TNHH Nam Việt Hưng

Bên trong khu vực trồng nấm của Dự án Công ty TNHH Nam Việt Hưng

Điểm chung của 2 dự án nông nghiệp là rất ít cây trồng, còn hệ thống ĐMT thì rất hiện đại và kiên cố.

Ông Nguyễn Văn Hưng, Trưởng Ban Quản lý khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên cho biết: “Chúng tôi không cấp chủ trương đầu tư riêng các dự án điện mặt trời. Đây không phải là loại hình điện mặt trời trang trại mà tận dụng mái để sản xuất điện phục vụ cho sản xuất các loại nấm lạnh. Giấy phép xây dựng các hạng mục tại các dự án này do Ban Quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên cấp. Việc doanh nghiệp vi phạm trong xây dựng, Ban xin nhận thiếu sót trong quản lý. Giai đoạn đầu, doanh nghiệp đang trong quá trình đầu tư nên còn khó kiểm soát, chúng tôi sẽ giám sát hoạt động theo đúng mục tiêu dự án trong thời gian tới”.

Nhiều bất thường

Theo ông Nguyễn Thanh Tuấn, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Phú Yên, không có khái niệm điện mặt trời trang trại, mà chỉ có điện mặt trời mái nhà. Điều này được quy định tại khoản 5, điều 3 Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 6-4-2020 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam.

Tại báo cáo kiểm toán chuyên đề “Đánh giá hiệu quả của chính sách ưu đãi và hỗ trợ về thuế, đất đai, bảo vệ môi trường cho phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo theo Quyết định số 2068/QĐ-TTg ngày 25-11-2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại tỉnh Phú Yên” chỉ rõ: Hệ thống điện mặt trời của Công ty TNHH Fam Việt và Công ty TNHH Nam Việt Hưng Phú Yên tại Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên có tên trong danh sách các dự án/trang trại điện mặt trời mái nhà, chưa chuyển mục đích sang đất nông nghiệp khác tại thời điểm nghiệm thu, đấu nối và thời điểm kiểm tra đối chiếu. Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị UBND tỉnh Phú Yên và các đơn vị liên quan kiểm tra, xử lý đúng theo quy định.

Dự án nông nghiệp của Công ty TNHH Nam Việt Hưng dày đặt mái pin ĐMT xây dựng kiên cố

Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Hưng, Trưởng Ban Ban Quản lý khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên lại cho rằng hai dự án của Công ty Fam Việt và Công ty Nam Việt Hưng Phú Yên không cần phải chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này được căn cứ theo Nghị quyết số 129/NQ-HĐND ngày 12-12-2014 cho phép thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, cộng đồng. Diện tích 460ha của Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao không nằm trong danh mục công trình, dự án phải thu hồi, chuyển mục đích đất lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.

“Hai dự án của Công ty TNHH Fam Việt và TNHH Nam Việt Hưng Phú Yên đã được chúng tôi chấp nhận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư và quyết định cho thuê đất để thực hiện dự án phù hợp theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 56 Luật Đất đai 2013. Chủ đầu tư là Công ty Fam Việt đã được Sở TN-MT Phú Yên cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Còn Công ty TNHH Nam Việt Hưng Phú Yên đang làm các thủ tục đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”, ông Hưng nói.