Diễn đàn có sự tham gia của hơn 300 đại biểu là lãnh đạo các sở ban ngành và các chuyên gia, doanh nghiệp. Đồng chí Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TPHCM đến dự và phát biểu chỉ đạo.
 |
| Các đại biểu tham dự diễn đàn Thương mại xanh năm 2023, sáng 14-6. Ảnh: CAO THĂNG |
Không “xanh”, không thể tồn tại
Phát biểu khai mạc, đồng chí Võ Văn Hoan nhìn nhận, hiện nay nhận thức về tiêu dùng xanh đã có một bước tiến dài. Nếu như trước đây tiêu dùng xanh chỉ được hiểu là một khâu của quá trình sản xuất, đó là người tiêu dùng lựa chọn sử dụng các sản phẩm xanh.
Hiện nay, tiêu dùng xanh không chỉ dừng lại ở ý nghĩa đó mà được mở rộng hơn rất nhiều, là khái niệm mang tính hệ thống, hoàn thiện ở tất cả các khâu, từ sản xuất phân phối đến tiêu dùng và quay trở lại sản xuất. Để có được sản phẩm xanh để phục vụ tiêu dùng, thì cần một hệ sinh thái tạo, từ nguyên liệu xanh, tài chính xanh, năng lượng xanh, đặc biệt là hệ thống chính sách, hành lang pháp lý.
 |
| Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: HOÀNG HÙNG |
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan chia sẻ, hiện nay tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế bền vững trở thành xu thế tất yếu của thế giới. Các nhà đầu tư những năm gần đây khi đến với TPHCM luôn đặt câu hỏi về năng lượng tái tạo, nguyên liệu xanh. Những nhà đầu tư đã đến từ trước cũng muốn trở bộ để “xanh” hơn. Bởi nếu không đáp ứng được các tiêu chí xanh thì sản phẩm của họ sản xuất ra không thể xuất khẩu vào các thị trường châu Âu và các nước phát triển khác. Như vậy thì không thể tồn tại, phát triển được và do đó chuyển đổi xanh trở thành vấn đề rất cấp bách.
“Cho nên, không cần phải tới năm 2050, mà ngay từ bây giờ chúng ta đã đứng trước nguy cơ tụt hậu trong thu hút đầu tư nước ngoài sụt giảm nếu như không chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Khi đó sản xuất hàng hóa không đưa ra được thị trường thế giới, thì không thể hội nhập, tăng trưởng”, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan nói và nhấn mạnh ý nghĩa tích cực của diễn đàn do báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp với các đơn vị tổ chức.
 |
| Quang cảnh diễn đàn. Ảnh: HOÀNG HÙNG |
Theo Phó Chủ tịch UBND TP, những diễn đàn như thế này có tác động rất tích cực đến nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, của người sản xuất, của xã hội. Từ đó thúc đẩy hình thành nên chính sách để nền kinh tế tăng trưởng xanh tồn tại và phát triển.
 | |
|
Nhà báo Phạm Văn Trường, Phó Tổng Biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng nhận định, chuyển đổi sang sản xuất xanh giờ đây không còn là khẩu hiệu tuyên truyền, vận động mà đã trở thành hướng đi tất yếu, sống còn không chỉ với doanh nghiệp mà cho cả nền kinh tế quốc gia cũng như đời sống xã hội. Tuy nhiên, để có thể lựa chọn hướng phát triển xanh vừa phù hợp nội lực của doanh nghiệp Việt Nam, vừa đáp ứng tiêu chuẩn xanh mà các thị trường quốc tế đang áp dụng là vấn đề không dễ.
Điều này càng trở nên khó khăn hơn khi có đến 99% doanh nghiệp Việt là doanh nghiệp có quy mô sản xuất nhỏ và vừa, nội lực cạnh tranh yếu, vốn đầu tư mỏng. Nhà báo Phạm Văn Trường nhấn mạnh mục đích của diễn đàn nhằm tạo cơ hội để các cơ quan chức năng, bộ ngành, lãnh đạo thành phố, các chuyên gia, doanh nghiệp cùng chia sẻ về những thông tin liên quan đến các rào cản xanh đang được áp dụng phổ biến tại thị trường xuất khẩu và trong nước, nâng cao nhận thức về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn hướng tới phát triển kinh tế bền vững. Đồng thời trao đổi tìm kiếm các giải pháp khả thi để thúc đẩy phát triển xanh, phát triển nền kinh tế tuần hoàn trên địa bàn thành phố, tạo nền tảng phát triển rộng trong cả nước.
 |
| Các đại biểu dự diễn đàn. Ảnh: HOÀNG HÙNG |
Trợ lực cho doanh nghiệp trên con đường xanh hóa
Chia sẻ tham luận với chủ đề về Kinh tế tuần hoàn góp phần phát triển xanh cho doanh nghiệp, PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TPHCM cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ chịu nhiều tác động trước những rào cản xanh đặt ra bởi các thị trường quốc tế. Dù vậy, Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển và lợi thế cạnh tranh khi sản xuất các sản phẩm xanh.
 |
| PGS.TS Nguyễn Hồng Quân. Ảnh HOÀNG HÙNG |
Quá trình chuyển đổi Xanh (yêu cầu thiết yếu) trong doanh nghiệp vẫn còn nhiều thách thức (tài chính, công nghệ, thể chế, đặc biệt trong liên kết các bên) đòi hỏi phải có sự nỗ lực, quyết tâm của các bên, đặc biệt vai trò của nhà nước.
Khảo sát hiện trạng áp dụng kinh tế tuần hoàn của doanh nghiệp thuộc 5 nhóm ngành (nhựa, dệt may, thép, chế biến thực phẩm, bia, rượu và nước giải khát) cho thấy 87,8% doanh nghiệp có các giải pháp tối ưu hóa đầu vào, 55,6% có giải pháp tái tạo hệ sinh thái và giảm ô nhiễm môi trường, 70,3% có giải pháp kéo dài vòng đời sản phẩm. Hai yếu tố được doanh nghiệp đánh giá là quan trọng nhất, là yếu tố tài chính (vốn, lợi ích, chi phí) và yếu tố nhận thức, niềm tin của khách hàng. Những yếu tố này còn được nhìn nhận cao hơn là yếu tố chính sách, yếu tố kỹ thuật, yếu tố liên quan đến thị trường, cơ sở hạ tầng.
 |
| Diễn đàn có sự tham gia của hơn 300 đại biểu. Ảnh HOÀNG HÙNG |
PGS.TS Nguyễn Hồng Quân đề xuất phát triển các yếu tố cần thiết cho hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn, như các Quỹ đầu tư/tài trợ, mô hình hợp tác kết nối các bên, sự hỗ trợ quốc tế, công nghệ, nhân lực. Bên cạnh đó cần mô hình thí điểm, vai trò “dẫn dắt” của doanh nghiệp đầu ngành, cùng phối hợp với nhà nước, nhà khoa học, tổ chức quốc tế. Đặc biệt, cần có đề án cụ thể cho TPHCM tuy nhiên áp dụng theo hướng mở, có lộ trình từng bước và thực chất, hiệu quả, khả thi, không cầu toàn.
Với tư cách là doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam nhận chứng chỉ trung hoà carbon, ông Lê Hoàng Minh, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) chia sẻ, công ty đã đề ra lộ trình tiến đến Net Zero 2050, trong đó 4 lĩnh vực trọng tâm là chăn nuôi bền vững, sản xuất xanh, tiêu dùng bền vững, logistics thân thiện môi trường.
 |
| Ông Lê Hoàng Minh, đại diện Vinamilk phát biểu. Ảnh HOÀNG HÙNG |
Các thực hành phát triển bền vững góp phần giảm thiểu dấu chân carbon. Đó là đo lường, kiểm kê khí nhà kính theo ISO 14064; giảm thải và đầu tư vào công nghệ thân thiện môi trường. Đồng thời vận dụng kinh tế tuần hoàn, sử dụng chất thải từ trang trại để làm hệ thống biogas, biến chất thải thành tài nguyên (phân bón, nước, khí đốt…) và trả lại dinh dưỡng hữu cơ tự nhiên cho đất, tạo thành vòng tuần hoàn tái tạo đất…
Bên cạnh đó là thực hành nông nghiệp bền vững, 100% trang trại canh tác theo phương pháp hữu cơ. 70% diện tích các trang trại Vinamilk Green Farm được bao phủ bởi mảng xanh. Gần 87% năng lượng Vinamilk sử dụng cho hoạt động sản xuất là năng lượng xanh. Với năng lượng mặt trời công suất 72,55MWp, lượng CO2 giảm thiểu là 72.500 tấn/năm, tương đương gần 7 triệu cây xanh được trồng.
Theo ông Lê Hoàng Minh, chủ động chuyển đổi xanh là giải pháp giúp công ty ngày càng mở rộng thị phần trên toàn cầu.
 |
Nhà báo Phạm Văn Trường trao đổi với các đại biểu bên lề hội nghị. Ảnh: HOÀNG HÙNG |
Là hệ thống bán lẻ hàng đầu Việt Nam – Saigon Co.op khẳng định luôn chú trọng và xem công tác bảo vệ môi trường là một trong những ưu tiên hàng đầu và định hướng phát triển bền vững của mình.
Ông Trần Lâm Hồng, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op cho biết, đơn vị này đã từng bước phát triển nguồn hàng hóa chất lượng cao – hữu cơ, canh tác theo hướng thân thiện môi trường. Từ năm 2010 không còn sử dụng túi nilon khó phân hủy trên toàn hệ thống, từng bước sử dụng các vật liệu thân thiện môi trường trong bao gói, giới thiệu sản phẩm như lá chuối, xơ dừa, rổ tre,…
 |
| Ông Trần Lâm Hồng, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op phát biểu. Ảnh HOÀNG HÙNG |
Ngoài ra, Saigon Co.op cũng có chính sách ưu tiên lựa chọn các nhà cung cấp áp dụng/đạt các tiêu chuẩn quốc tế, trong đó có tiêu chuẩn về môi trường để đưa vào kinh doanh trong hệ thống.
Nhằm duy trì và phát huy thế mạnh của nhà phân phối, Saigon Co.op cam kết tiếp tục là cầu nối trong việc thúc đẩy sản xuất xanh và tiêu dùng xanh thông qua các chính sách hỗ trợ nhà sản xuất/kinh doanh và hỗ trợ người tiêu dùng thông qua các chương trình kích cầu tiêu dùng xanh.
Là đơn vị có 45 năm kinh nghiệm thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải, ông Phan Hồng Thái, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị TPHCM (CITENCO) khẳng định đơn vị tự tin có đủ khả năng thực hiện đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Kinh nghiệm này cùng với các cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, phương tiện, công nghệ hiện đại, đội ngũ cán bộ, chuyên viên, công nhân giỏi, lành nghề CITENCO đã, đang và sẽ đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng trong lĩnh vực thu gom, vận chuyển, xử lý tái chế chất thải.
 |
| Ông Phan Hồng Thái trình bày giải pháp xử lý chất thải cho doanh nghiệp tại diễn đàn. Ảnh HOÀNG HÙNG |
Đặc biệt, Công ty tự tin có đủ năng lực thực hiện các dịch vụ tư vấn, thiết kế các giải pháp thu hồi, xử lý tái chế chất thải. CITENCO đang đề xuất với UBND TPHCM xây dựng Trung tâm tái chế. Với trung tâm này, toàn bộ chất thải sinh hoạt, sản xuất, kể cả chất thải nguy hại sẽ được tái chế trở thành các viên đốt, viên gỗ, hạt nhựa, phần không tái chế được thì đưa vào lò đốt để tạo năng lượng phát điện.
Theo ông Phan Hồng Thái, sau diễn đàn này, CITENCO có thể kết nối, tùy nhu cầu của doanh nghiệp sẽ có giải pháp cụ thể để xử lý từng sản phẩm chất thải cho doanh nghiệp.
Chia sẻ với diễn đàn về giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường thông qua xét chọn và trao danh hiệu “Doanh Nghiệp Xanh”, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM (HUBA) nhấn mạnh mục đích của danh hiệu này là tôn vinh, khen thưởng, khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ các quy định về xử lý chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh; có nhiều nghiên cứu và sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường.
 |
| Ông Nguyễn Ngọc Hòa. Ảnh HOÀNG HÙNG |
Đây là chương trình do Báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp với HUBA tổ chức. Ngày 31-5 vừa qua, ban tổ chức đã công bố chương trình xét chọn và trao danh hiệu này. Ông Nguyễn Ngọc Hòa khẳng định, HUBA và Báo Sài Gòn Giải Phóng sẽ đồng hành, cam kết đi đến cùng với doanh nghiệp trên hành trình xanh hóa, chứ không chỉ là người xét chọn, trao danh hiệu. Sự đồng hành này thể hiện ở chỗ các thành viên hội đồng thẩm định là các chuyên gia hàng đầu có thể gợi ý giải pháp phù hợp với từng doanh nghiệp. Ngoài ra còn sự đồng hành về vốn, về kết nối và tiêu thụ sản phẩm, xúc tiến thị trường quốc tế…
Trình bày cụ thể về Tín dụng xanh cho doanh nghiệp, ông Nguyễn Quang Thanh, Phó Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TPHCM (HFIC) nêu ra những lĩnh vực phù hợp với trái phiếu xanh, với tiêu chuẩn trái phiếu xanh CBI, tiêu chuẩn ICMA và tiêu chuẩn trái phiếu xanh của EU. Ông cũng nêu danh mục lĩnh vực cho vay của HFIC được hỗ trợ lãi suất theo chương trình kích cầu của TPHCM.
Theo ông, đây là những sự tiếp sức cần thiết cho doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi xanh và HFIC đã, đang có nhiều hoạt động phối hợp để hỗ trợ cho doanh nghiệp trên con đường này.
 |
| Ông Nguyễn Quang Thanh phát biểu về hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh. Ảnh HOÀNG HÙNG |
Diễn đàn nằm trong chiến dịch Tiêu Dùng Xanh lần thứ 14, là hoạt động thường niên do Báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp với các đơn vị tổ chức. Chiến dịch nhằm vận động cộng đồng ưu tiên sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường, sản phẩm của các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường với quy mô lớn và duy nhất trên cả nước. Từ đó, thiết lập thói quen tiêu dùng mới trong xã hội – tiêu dùng có lợi cho môi trường.
Năm nay, bên cạnh diễn đàn này, chiến dịch Tiêu Dùng Xanh còn có chuỗi hoạt động như xây dựng chiến lược truyền thông thương hiệu doanh nghiệp gắn với trách nhiệm xã hội về môi trường; vận động đông đảo các tình nguyện viên tham gia với vai trò “đại sứ thông tin” để hỗ trợ cộng đồng nhận diện rõ sản phẩm thân thiện môi trường, sản phẩm của các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường. Đặc biệt, tại hệ thống phân phối của Saigon Co.op, chiến dịch xây dựng những chính sách khuyến mãi, chính sách bán hàng với giá ưu đãi kết hợp với bố trí các khu vực trưng bày riêng biệt cho sản phẩm thân thiện môi trường, sản phẩm của các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.
