Sức ép liên tục
Sau cuộc bỏ phiếu trên, Chủ tịch Ủy ban Tài chính Hạ viện, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Patrick McHenry, đại diện của bang North Carolina, tạm thời đảm nhiệm vị trí quyền Chủ tịch Hạ viện cho đến khi cơ quan lập pháp này bầu nhà lãnh đạo mới. Ông McCarthy bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch Hạ viện vào ngày 7-1-2023. Ông tuyên bố không ra tranh cử chức Chủ tịch Hạ viện một lần nữa.
Đây là lần đầu tiên Hạ viện Mỹ bỏ phiếu bãi miễn nhà lãnh đạo của mình. Lý do là một nhóm thành viên đảng Cộng hòa do Hạ nghị sĩ Matt Gaetz dẫn đầu đã phản đối việc ông McCarthy dựa vào phiếu bầu của đảng Dân chủ để thông qua Nghị quyết gia hạn tài trợ tạm thời cho chính phủ tiếp tục hoạt động thêm 45 ngày (tới 17-11).
Ông McCarthy liên tục đối mặt với sự phản đối từ nhóm nghị sĩ trên khi thỏa hiệp với đảng Dân chủ về nguồn tài trợ và viện trợ của chính phủ cho Ukraine.Đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện với đa số sít sao 221-212 nên chỉ cần 5 người có động thái phản đối là đủ đe dọa quyền lực của ông McCarthy trong trường hợp tất cả các đảng viên Dân chủ cùng bỏ phiếu phế truất.
 |
Cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy |
Cuộc chiến lập pháp khốc liệt
Sau diễn biến tại Hạ viện, người phát ngôn Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết, Tổng thống Joe Biden mong muốn được làm việc cùng với tân chủ tịch Hạ viện và với Thượng viện để giải quyết các ưu tiên của người dân Mỹ. Những thách thức cấp bách mà nước Mỹ đang phải đối mặt còn đó, vì thế ông hy vọng hạ viện sẽ nhanh chóng bầu chủ tịch mới.
Chủ tịch hạ viện là vị trí quyền lực thứ 3 trong Chính phủ Mỹ, sau tổng thống và phó tổng thống. Chọn chủ tịch hạ viện là công việc mang tính chất nội bộ của đảng chiếm đa số. Thông thường, sau bầu cử, toàn bộ nghị sĩ tại hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu chủ tịch sau khi quốc hội bắt đầu nhiệm kỳ mới. Ứng viên cần giành được ít nhất 218 phiếu ủng hộ trong số 435 ghế hạ viện, có thể thấp hơn nếu có nghị sĩ không tham gia bỏ phiếu.
Theo Hiến pháp Mỹ, chủ tịch hạ viện không nhất thiết phải là thành viên Quốc hội. Đó là lý do một số đảng viên Cộng hòa đã đề cử cựu Tổng thống Donald Trump vào chức vụ này. Tuy nhiên, ông Donald Trump tuyên bố tranh cử tổng thống và khẳng định không muốn đảm nhận vị trí tại hạ viện. Hạ viện Mỹ dự kiến duy trì tình trạng hiện tại trong ít nhất một tuần. Nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa cho biết có kế hoạch nhóm họp vào ngày 10-10 để tìm người kế nhiệm ông McCarthy, việc bỏ phiếu bầu tân chủ tịch hạ viện dự kiến diễn ra ngày 11-10.
Giới quan sát nhận định, diễn biến trên cho thấy cuộc chiến giữa các nhà lập pháp ở Washington ngày càng gay gắt. Việc ghế chủ tịch hạ viện bị bỏ trống trên thực tế sẽ làm hầu hết hoạt động của cơ quan lập pháp này bị ngưng trệ cho đến khi có nhà lãnh đạo mới. Tình cảnh này diễn ra trong bối cảnh Quốc hội Mỹ chỉ có 40 ngày để thông qua các dự luật chi tiêu ngân sách cho tài khóa 2024; nếu không, Chính phủ Mỹ lại đứng trước nguy cơ đóng cửa.
