Đi tìm vẻ đẹp mong manh và bất tận của văn học Nhật Bản

Dịch giả Lam Anh vốn được biết đến là một dịch giả văn học Nhật Bản uy tín với những dịch phẩm đã được giới thiệu tại Việt Nam như: Gối đầu lên cỏ, Ngày 210, Cỏ ven đường, Xứ tuyết… Ngoài dịch, chị cũng có nhiều năm giảng dạy và nghiên cứu văn học Nhật Bản. Tác phẩm Văn học Nhật Bản - Vẻ đẹp mong manh và bất tận (NXB Tổng hợp TPHCM) là thành quả đó của chị. 

Nhật Bản là đất nước của tinh thần duy mỹ. Người Nhật sống hết mình với hoạt động sáng tạo, thưởng thức, trân trọng và bảo tồn cái đẹp. Thế nên lịch sử văn hóa Nhật Bản là một tiến trình dài với rất nhiều thành tựu thuộc về nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau. Văn chương cũng là một lĩnh vực sáng tác nghệ thuật hòa trong dòng chảy đó.

Là một bộ phận của văn hóa, đồng thời là sản phẩm được tạo nên từ tinh thần duy mỹ của người Nhật, văn học Nhật Bản cần được hiểu trong sự gắn kết với cảm thức thẩm mỹ và những nét đặc trưng của văn hóa truyền thống. Đó là điều quan trọng, nhưng đối với độc giả sinh trưởng bên ngoài không gian văn hóa đã hình thành nền văn học ấy thì việc thực hiện không đơn giản.

Đi tìm vẻ đẹp mong manh và bất tận của văn học Nhật Bản ảnh 1 Ngoài là dịch giả uy tín của một số tác phẩm văn chương Nhật, dịch giả Lam Anh còn là người có nhiều năm giảng dạy và nghiên cứu văn học Nhật Bản
Từ rất xa xưa, từ khởi nguyên của văn chương với waka và thần thoại, người Nhật Bản đã ký thác vào nghệ thuật ngôn từ tư tưởng về cái đẹp và bản chất vô thường của thế giới. Cho nên văn chương Nhật Bản từ khởi thủy đã nói lên vấn đề cốt lõi về thân phận con người, đã có tính hiện thực ở tầm vóc nhân loại và đặc biệt là có giá trị thẩm mỹ cao.

Bên cạnh đó, vì cái đẹp trong văn chương Nhật Bản gắn với sự vô thường của thế giới, sự mong manh của kiếp người nên thường phảng phất nét buồn và tâm thái trầm tư. Đó là một đặc trưng quan trọng tồn tại xuyên suốt tiến trình lâu dài của lịch sử văn học Nhật Bản. Đặc trưng này biểu hiện ở nhiều sắc độ khác nhau trong nhiều giai đoạn, nhiều loại hình văn chương từ waka truyền thống, Truyện Genji đến những sáng tác của nhiều nhà văn hiện đại và đương đại.

Nếu nói về giao lưu văn hóa, thì việc thưởng thức món ăn theo kiểu Nhật, hay thử mặc trang phục truyền thống của người Nhật, xem nghệ nhân Nhật Bản cắm hoa, pha trà, làm bánh… là những cách thưởng thức vẻ đẹp Nhật Bản dễ dàng hơn rất nhiều so với đọc văn chương, đặc biệt là đọc văn học cổ điển.

Nhưng mặt khác, nếu hiểu “vẻ đẹp” theo nghĩa rộng, tức là những giá trị tinh hoa của văn hóa tư tưởng Nhật Bản, thì những hoạt động giao lưu nói trên chỉ có thể giới thiệu đến người tham gia những biểu hiện ở mức độ đơn giản của vẻ đẹp ấy, theo chiều hướng và trong phạm vi phù hợp với tình huống diễn ra hoạt động giao lưu.

Trong khi đó, đọc văn chương ở mức độ sâu rộng sẽ giúp cho người đọc có cái nhìn toàn diện, đa chiều về văn hóa Nhật Bản.

Đi tìm vẻ đẹp mong manh và bất tận của văn học Nhật Bản ảnh 2 Ấn phẩm "Văn học Nhật Bản - Vẻ đẹp mong manh và bất tận" vừa được giới thiệu đến bạn đọc
Bước vào trang sách, người đọc có cơ hội “chứng kiến” mọi cảnh ngộ của đời sống con người, trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, có thể cảm thấy hoài nghi hay hoang mang tột độ, nhưng chính vì như thế nên cảm nghiệm văn hóa thật hơn, đầy đủ hơn qua những thông điệp mà chủ nhân của nền văn hóa ấy gửi gắm vào tác phẩm.

Những bài viết trong cuốn sách Văn học Nhật Bản - vẻ đẹp mong manh và bất tận là kết quả của một quá trình tìm kiếm vẻ đẹp trong văn học Nhật Bản theo ý nghĩa như vậy.

Vẻ đẹp đằng sau những dòng chữ không dễ thấy, dễ cảm như “Đám mây” anh đào trong lễ hội thưởng hoa. Nhưng với độc giả đủ kiên trì, đủ nặng lòng để đi tìm tinh hoa văn hóa Nhật Bản trên trang viết, vượt qua nhiều khúc ngoặt của ngôn từ ảo diệu và cảm thức thâm u, thì niềm vui phát hiện vẻ đẹp sẽ là món quà xứng đáng.

Vẻ đẹp ấy mong manh vì nó giống như sinh mệnh tồn tại trong đời, chênh vênh giữa hai miền sáng tối, giữa thực tại nghiệt ngã và mộng ước thanh cao, giữa nhịp sống xô bồ và cái tâm tĩnh lặng.

Nhưng điều thú vị là xuyên suốt chiều dài lịch sử, vẻ đẹp mong manh ấy vẫn là cái hồn của thế giới văn chương, là chiếc cầu nối từ văn học cổ điển đến văn học hiện đại, vẫn là làn hương tinh tế đón chào lữ khách đã chấp nhận cuộc hành trình vất vả để tìm đúng bông hoa.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Góp tấm lòng với văn chương phương Nam

Góp tấm lòng với văn chương phương Nam

Ngày 29-3, Khoa Văn học Trường ĐH KHXH và NV - ĐH Quốc gia TPHCM tổ chức giao lưu giới thiệu ấn phẩm "Góp lời cho văn chương phương Nam" (NXB Đà Nẵng). Ấn phẩm có sự tham gia của GS Võ Văn Nhơn trong vai trò chủ biên, cùng 13 tác giả khác.

Những tư liệu quý về Đại thắng mùa Xuân năm 1975

Nhiều tư liệu quý về Đại thắng mùa Xuân năm 1975

Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật giới thiệu hai cuốn sách giá trị về Đại thắng mùa Xuân năm 1975: “Thư vào Nam” của Tổng Bí thư Lê Duẩn và “Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa”.

"Trường Sa – Nơi ta đến" hành trình kết nối biển đảo và trái tim tuổi trẻ

"Trường Sa – Nơi ta đến" hành trình kết nối biển đảo và trái tim tuổi trẻ

Ngày 26-3, tại Hà Nội, Nhà Xuất bản Kim Đồng tổ chức chương trình giao lưu Trường Sa – Nơi ta đến. Sự kiện diễn ra nhân dịp Tháng Thanh niên và kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, nhằm giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về biển đảo quê hương và những con người ngày đêm canh giữ chủ quyền Tổ quốc.

Anh Hoàng Nam Tiến, con trai út của Thiếu tướng Hoàng Đan

"Từ sông Bến Hải đến Dinh Độc Lập" – Hồi ký chiến trường của Thiếu tướng Hoàng Đan

Cuốn sách từ sông Bến Hải đến Dinh Độc Lập không chỉ là một hồi ký chiến trường mà còn là những bài học quý báu về tư duy lãnh đạo và chiến lược. Trong đó, câu chuyện của Thiếu tướng Hoàng Đan, một vị tướng gắn bó trọn đời với sự nghiệp quân sự, được tái hiện qua những dòng chữ đầy xúc động và chân thực.

Cùng tác giả Yuichi Kimura ghé thăm vùng đất trẻ thơ

Cùng tác giả Yuichi Kimura ghé thăm vùng đất trẻ thơ

Vào lúc 10 giờ ngày 29-3, tại Nhà Xuất bản Kim Đồng (55 Quang Trung, phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) sẽ diễn ra chương trình giao lưu “Cùng chơi với bé - Ghé thăm vùng đất trẻ thơ” với sự tham gia của tác giả Yuichi Kimura đến từ Nhật Bản.

Xuất bản sách hỏi - đáp về chuyển đổi số tại Việt Nam

Xuất bản sách hỏi - đáp về chuyển đổi số tại Việt Nam

Nhằm cung cấp thông tin thiết yếu về chuyển đổi số, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ KH-CN cùng Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tổ chức biên soạn và xuất bản cuốn sách Những nội dung cơ bản về chuyển đổi số: Hỏi và đáp.

Nhà văn Gia Bảo tái ngộ bạn đọc nhỏ tuổi qua "Mùa hè có tuyết"

Nhà văn Gia Bảo tái ngộ bạn đọc nhỏ tuổi qua "Mùa hè có tuyết"

Ngày 23-3, tại Đường sách TPHCM, chương trình giao lưu với nhà văn Gia Bảo đã diễn ra nhân dịp ra mắt tác phẩm Mùa hè có tuyết (NXB Kim Đồng). Sự kiện là cơ hội để tác giả cùng khách mời chia sẻ về quá trình sáng tác cũng như những thông điệp ý nghĩa mà cuốn sách muốn gửi gắm đến độc giả nhỏ tuổi.

Chuyến du hành vào "Nước Đức - Cổ tích mùa đông"

Chuyến du hành vào "Nước Đức - Cổ tích mùa đông"

"Nước Đức - Cổ tích mùa đông" mở ra một cánh cửa bước vào thế giới thi ca Đức, nơi độc giả có thể cảm nhận được tâm hồn, tư tưởng và những cung bậc cảm xúc sâu thẳm của một nền văn hóa lâu đời và giàu truyền thống.

Trường Sa lấp lánh trong thơ của Hồ Huy Sơn

Trường Sa lấp lánh trong thơ của Hồ Huy Sơn

Tập thơ Trái tim của đảo của nhà thơ Hồ Huy Sơn là một món quà ý nghĩa dành cho độc giả nhỏ tuổi, mang đến những hình ảnh gần gũi và sống động về quần đảo Trường Sa thân yêu, vừa ra mắt trong những ngày đầu tháng 3.

Làm chủ tri thức và tương lai với bộ sách "Học tập suốt đời"

Làm chủ tri thức và tương lai với bộ sách "Học tập suốt đời"

Bộ sách Học tập suốt đời do Thái Hà Books ấn hành, gồm bốn cuốn: Học tập suốt đời, Speedreading, Đại học đừng học đại và Future Wise: Điều gì đáng học cho tương lai. Bộ sách không chỉ giúp bạn hiểu được tầm quan trọng của việc học tập liên tục mà còn cung cấp phương pháp học tập và xử lý thông tin hiệu quả nhất.

Xuất bản sách “Phật Tích - Trung tâm Phật giáo cổ nhất ở Việt Nam”

Xuất bản sách “Phật Tích - Trung tâm Phật giáo cổ nhất ở Việt Nam”

Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vừa xuất bản cuốn sách “Phật Tích - Trung tâm Phật giáo cổ nhất ở Việt Nam" do Thượng tọa, Thích Đức Thiện và Nguyễn Thái Bình đồng chủ biên, giới thiệu các nghiên cứu của nhiều nhà khoa học về chùa Phật Tích và Phật giáo Việt Nam.

“Vương miện xanh” và trách nhiệm với môi trường

“Vương miện xanh” và trách nhiệm với môi trường

Chiều 8-3, tại Đường sách TPHCM, NXB Trẻ tổ chức chương trình giao lưu và ra mắt ấn phẩm Vương miện xanh. Đây là cuốn sách của cô gái trẻ Nguyễn Thanh Hà, Hoa hậu Môi trường thế giới năm 2023, với mong muốn truyền cảm hứng về môi trường đến bạn đọc, nhất là các bạn trẻ.

Tìm hiểu văn hóa dân tộc qua “Rực rỡ sắc màu trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam”

Tìm hiểu văn hóa dân tộc qua “Rực rỡ sắc màu trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam”

Ngày 8-3, tại Đường sách TPHCM, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật tổ chức chương trình giao lưu và ra mắt sách Du khảo: Rực rỡ sắc màu trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam của tác giả Nguyễn Bông Mai. Ấn phẩm ghi lại những tư liệu quý giá về trang phục và văn hóa của 35 dân tộc thiểu số Việt Nam.