Tại TPHCM, khi xuất hiện ngày càng nhiều thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, người tiêu dùng tìm đến các sản phẩm gắn mác “nhà làm” để mong được an toàn hơn. Sản phẩm “trà sữa nhà làm” đang mọc lên khắp các đường phố TPHCM. Thế nhưng, chất lượng đến đâu lại là câu hỏi cần giải đáp.
Nở rộ
Quán trà sữa lưu động ở đường Cống Quỳnh (quận 1) bán 12.000 đồng/ly, có thạch trái cây, trân châu. Quán trà sữa H.A. ở đường Cách Mạng Tháng Tám (quận 3) bán 15.000 đồng/ly, cũng đầy đủ các loại thạch. Ngạc nhiên hơn là quán trà sữa “nhà làm” Đ.B. trên đường Tôn Thất Hiệp (quận 11), chủ tiệm quảng cáo tất cả các sản phẩm có trong ly trà sữa đều do chính tay mình làm, nên cam kết chất lượng rất an toàn và bán rẻ hơn các nơi khác. Trà sữa gồm trân châu, thạch trái cây, giá 13.000 đồng/ly; thêm hương trái cây, hạt thủy tinh, thạch phô mai hoặc bánh flan thì có giá 16.000 - 19.000 đồng/ly. Vì giá rẻ lại có nhiều loại thạch nên quán này lúc nào cũng đông khách, thu hút nhiều học sinh, sinh viên. Nguyễn Trà Khanh (học sinh Trường THPT Nguyễn Du, quận 10) cho biết: “Ngày nào đi học về, em và nhóm bạn cũng ghé vào đây uống trà sữa, do trà sữa ở đây ngon, giá rẻ, ly trà sữa lớn và có nhiều loại thạch. Nghe trà sữa bị hóa chất tụi em cũng sợ, nhưng ở đây chủ quán tự làm nên chắc là an toàn!”.
Chị Thanh Thảo (ngụ quận Gò Vấp, thường xuyên nấu trà sữa để gia đình sử dụng) cho biết: “Nếu nhà tự nấu trà sữa với nguyên liệu giá bình dân nhưng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, như trà lipton túi lọc, sữa đặc, sữa tươi và sữa tươi nguyên kem, thì giá thành đã 25.000 - 30.000 đồng/ly. Còn ở các tiệm bán 15.000 - 20.000 đồng/ly với đầy đủ các loại thạch, trân châu, nếu sử dụng nguyên liệu uy tín thì không thể bán có lời”.
1 vốn 8 lời
Từ những phản ánh đó, chúng tôi tới chợ Bình Tây để tìm hiểu về nguồn gốc các sản phẩm trà sữa nhà làm. Tại cửa hàng T.H.Đ. - nơi chuyên cung cấp nguyên liệu trà sữa cho phần lớn tiệm trà sữa trên địa bàn TPHCM và các tỉnh lân cận - chúng tôi phải xếp hàng chờ hàng giờ đồng hồ, sau hàng chục người, mới đến lượt mua.
Chị Vũ Sơn Trang (ngụ quận Bình Thạnh) băn khoăn kể với chúng tôi: “Tôi có người quen, bán trà sữa, thời gian trước bán hơi chậm, nên cũng ghi tấm bảng trà sữa nhà làm treo trước quán, vậy là bán chạy lắm. Một ngày bán mấy trăm ly, nhưng con cháu trong nhà thì không dám cho uống”.
Khi chúng tôi hỏi mua nguyên liệu nấu trà sữa để bán, anh chủ tiệm cẩn thận hỏi chúng tôi muốn bán giá bao nhiêu 1 ly trà sữa để giới thiệu nguyên liệu phù hợp. Với trà sữa 10.000 đồng/ly, thì dùng loại bột béo màu trắng, đựng trong bịch ni lông cột dây thun, không nhãn mác, giá 25.000 đồng/kg. Loại 15.000 đồng/ly, thì dùng loại bột béo được đóng trong bịch kín, giá 55.000 đồng/kg. Loại 18.000 đồng/ly, thì dùng bột béo nhãn hiệu “Bột kem béo Hàn Quốc”, giá 60.000 đồng/kg. Còn loại trên 20.000 đồng/ly, có loại bột sữa béo Indo hoặc Singapore, giá 65.000 đồng/kg. Tiếp theo, chủ tiệm đưa bịch trà không nhãn mác có giá 30.000 đồng/nửa ký dùng để hãm lấy nước và gói bột trà pha liền có giá 50.000 đồng/hộp 5 gói nhỏ để chúng tôi chọn. Ngoài ra còn có các sản phẩm như trà hồng đào với giá 40.000 đồng/bịch 100 túi lọc; bột trà xanh, bột hương dưa lưới, nho, caramen, kiwi…, đều có giá 40.000 đồng/hộp 60 gói, có thể dùng để pha vào hàng chục lít trà sữa thành trà sữa Thái xanh hoặc trà sữa hương trái cây để khách tùy chọn.
Khi chúng tôi thắc mắc về việc nguyên liệu không nhãn mác, chủ tiệm hướng dẫn: “Trà sữa nhà làm bây giờ đang “hot” lắm, khách hàng của anh toàn bán 300 đến 500 ly/ngày. Về em đun 5 lít nước cho sôi rồi đổ đường nêm cho vừa ngọt, sau đó bỏ 1 kg bột béo vào, khuấy đều. Dùng 1/3 gói trà, hãm lấy nước rồi đổ vào nồi bột béo, đun sôi trở lại. Nếu dùng bột trà, thì đổ trực tiếp 1 gói nhỏ vào nồi bột béo. Để nguội rồi cất ngăn mát tủ lạnh, chừng 3 tiếng sau bỏ ra bán, trà sữa quánh và béo ngậy, thơm lừng”. Anh chủ tiệm còn quảng cáo tiếp các sản phẩm thạch rau câu làm sẵn, với đủ màu sắc và hình thù, nào hình cá, hình viên kim cương, hình tròn, hình chữ nhật, hình trái tim… với giá 120.000 đồng/hộp 3 kg. Thấy chúng tôi nói muốn tự làm các loại thạch bằng màu tự nhiên có trong rau củ quả, anh ta cười lớn rồi khẳng định là không thể, và phán: “Em làm màu tự nhiên thì bán sao lời, màu cũng lợt, nhìn không hấp dẫn đâu. Nhiều người cũng tự làm rồi bán không được, cũng phải tìm mua bột màu thôi!”.
Khi chúng tôi hỏi mua bột màu về tự làm thạch, anh ta khuyên: “Tụi em buôn bán mà làm sao nổi mấy thứ này, cực lắm, tiền công không thôi đã lỗ rồi. Tụi anh sản xuất theo khuôn, cứ hòa bột, nấu lên rồi đổ vào khuôn là ra sản phẩm, chứ ai hơi đâu mà làm. Em mua tất cả nguyên liệu và các phụ phẩm có trong ly trà sữa chỗ anh về bán, thì đảm bảo em bỏ 1 vốn thu 8 lời trở lên”. Nghe chủ tiệm nói vậy, những khách mua hàng cũng tán thành và khuyên chúng tôi nên mua sẵn cho khỏe vì chất lượng cũng vậy. Họ cho biết họ cũng kinh doanh trà sữa nhà làm, nhưng thực tế chỉ tự làm thạch phô mai để lấy uy tín với khách hàng.
Tính ra 1 ly “trà sữa nhà làm” có giá thành chỉ khoảng 2.000 - 2.800 đồng/ly nhưng bán từ 12.000 đồng đến hơn 20.000 đồng/ly, như vậy liệu chất lượng có đảm bảo?