Trong trang viết lời mạo đầu đề ngày 17-3-2003 cho cuốn hồi ký của Lim Goh Tong, người sáng lập tập đoàn Genting, một trong các tập đoàn lớn mạnh nhất Malaysia hiện nay, Thủ tướng Malaysia lúc đó là Mahathir Mohamad cho rằng, nếu có nhiều doanh nhân giống như ông Lim Goh Tong thì Malaysia sẽ đạt được nhiều thành tựu hơn trong phát triển kinh tế. Lim Goh Tong là ai?
Lập nghiệp từ nghề mua bán sắt vụn!
Lim Goh Tong sinh năm 1918 tại Anxi, một vùng quê nghèo phía Đông-Nam tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Gia đình có 7 anh chị em. Cha ông là lao động chính trong nhà với công việc buôn bán hạt giống rau quả, thỏ và nhiều hàng hóa khác. Năm ông 16 tuổi, thì cha ông qua đời. Lim Goh Tong buộc phải bỏ học để đi làm.
Lim Goh Tong (trái) và Thủ tướng Malaysia Abdullah Ahmad Badawi.
Là con trai lớn nhất trong gia đình (ông có một người anh trai nhưng đã qua đời) nên Lim Goh Tong phải cáng đáng mọi công việc để lo cho 7 miệng ăn. Việc bán hạt giống của Lim thật vất vả, ông phải rời nhà từ tờ mờ sáng đi bán rong trên những con đường dài. Nhờ cần kiệm nên sau 2 năm, Lim đã dành dụm được khoảng 100 USD và trả nợ cho cha 72 USD.
Năm 1937, tình hình Trung Quốc căng thẳng khi phát xít Nhật mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược. Tiếp nối người anh em họ và người chú đã thành công khi đến Malaysia làm ăn, Lim xin phép mẹ tới Malaysia tìm kế sinh nhai. Chàng trai mới 20 tuổi tới Malaysia với 175 USD, trong đó 75USD tiền dành dụm và 100 USD mẹ cho. Trước mắt Lim là tương lai vô định nhưng với niềm hy vọng và quyết tâm làm giàu, Lim tin tưởng mình sẽ thành công.
Khi đến Malaysia, Lim làm thợ mộc cho người chú của mình và hàng tháng dành dụm tiền gửi về cho mẹ. Sau khi trở về quê hương thăm mẹ, ông chuyển sang nghề trồng rau cải. Nhưng quá vất vả, ông tới Kuala Lumpur bán dạo bằng xe đạp các mặt hàng lặt vặt như chè xanh, dầu cù là con cọp và nhiều thứ khác.
Trong thời gian kiếm sống dọc Kuala Lumpur và Selangor, Lim tiếp xúc với nhiều đồng hương thành công trong việc mua bán sắt vụn và từ đó gia nhập đội quân thu mua sắt vụn. Chẳng bao lâu ông tích lũy được một lượng sắt thép vụn đáng kể. Năm 1945, một nhà máy thép của phát xít Nhật tại Klang (Malaysia) mua một lượng lớn sắt phế liệu của Lim nhưng chưa trả tiền do thời kỳ này phát xít Nhật đang suy tàn.
Tuy vậy, nhờ một giấy xác nhận của ông giám đốc người Nhật nên sau khi Anh trở lại đô hộ Malaysia, ông chủ mới của nhà máy đồng ý trả cho Lim hàng trăm ngàn USD. Đây chính là số vốn đáng kể để ông có điều kiện phất lên.
Tiến vào ngành xây dựng và công nghiệp du lịch
Đối với Lim Goh Tong, điều quan trọng nhất dù trong thời chiến hay thời bình đều là phải biết triệt để khai thác các cơ hội. Đất nước Malaysia sau khi kết thúc thời kỳ cai trị của Nhật bắt đầu thời kỳ tái thiết. Công việc tái thiết tại Malaysia khởi đầu từ năm 1946 và kéo dài ba bốn năm sau. Khi các dự án gần hoàn tất, người Anh bắt đầu huy động người dân tham gia đấu thầu để mua máy móc.
Đó chính là cơ hội làm giàu cho Lim Goh Tong. Ông mua máy móc thiết bị đã qua sử dụng về tân trang bán lại với giá gấp 2, gấp 3 lần. Vào năm 1951, Lim thành lập công ty gia đình mang tên Công ty Trách nhiệm hữu hạn Kien Huat chuyên cung cấp máy móc cho ngành xây dựng. Cái tên Kien Huat chẳng bao lâu đã trở nên nổi tiếng trong ngành xây dựng của Malaysia.
Một góc khu công viên chủ đề (Theme Park) ở Genting Highlands.
Từ việc buôn bán máy móc, ông mở rộng sang ngành khai thác quặng. Năm 1953, Lim bán 2 cái máy ủi đất được 53.000 USD cho một công ty khai thác quặng sắt ở Batu Bahat. Do những khó khăn về tài chính, công ty này đề nghị ông hùn vốn đầu tư. Thấy rõ tiềm năng của khu quặng sắt, Lim quyết định đầu tư 12.000 USD và ông trở thành cổ đông của công ty.
Nhờ vào tài kinh doanh và đàm phán, số tiền đầu tư của Lim vào công ty này tăng lên mức 110.000 USD và ông trở thành cổ đông lớn nhất. Chỉ trong 2 năm đầu hoạt động, công ty của ông Lim đã lãi được bình quân 3 triệu USD, sau đó tăng lên 4 triệu rồi 5 triệu, cuối cùng, tổng số tiền lời của công ty hơn 50 triệu USD, vượt xa con số ước tính ban đầu của ông là 35 triệu USD.
Ngay từ khi tới Malaysia, Lim đã ước mơ trở thành nhà thầu xây dựng. Tuy nhiên, do chưa đủ vốn và do chiến tranh nên Lim đành tạm gác ý tưởng này lại. Đầu những năm 1950, ông trở lại với ý tưởng này. Công ty Xây dựng Kien Huat của ông đã trúng thầu xây dựng nhiều công trình thuộc các dự án của chính phủ.
Nhờ thành công trong các công trình xây dựng như đường bộ, hệ thống cống thoát nước, năm 1955, Bộ Công chánh Malaysia đã trao giấy chứng nhận hạng A cho Công ty Kien Huat. Sự công nhận này có nghĩa là Kien Huat giờ đây có thể đảm nhận bất cứ công trình xây dựng nào của chính phủ với bất kỳ quy mô nào.
Trong tất cả các dự án do Kien Huat đảm nhiệm trong thập niên 1950, công trình đáng chú ý nhất là công trình xây dựng đập nước Ayer Itam ở Penang với vốn đầu tư 12 triệu USD. Đây là công ty trong nước đầu tiên thi công con đập đầu tiên của Malaysia.
Thời điểm bước ngoặt đối với Công ty Kien Huat là từ năm 1965 khi Lim cùng một người bạn thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Genting Highlands để thực hiện dự án biến một vùng đồi hơn 6.000 ha với toàn rừng rậm thành một khu phức hợp giải trí mang tên Genting Highlands chỉ cách trung tâm Kuala Lumpur 58 km.
40 năm qua, ông Lim đã phát triển khu đồi Genting Sempah thành một phức hợp khách sạn và khu vui chơi với rất nhiều loại hình giải trí. Trên đỉnh tọa lạc 4 khách sạn lớn tiêu chuẩn 4 sao trở lên được kết nối liên thông với nhau và giữa đồi (cách đỉnh 8km) là một resort với sân golf và hồ bơi.
Tổng cộng khu vực đồi này, Genting có gần 10.000 phòng cho du khách. Khu vực này còn được gọi là thành phố giải trí (City of entertainment). Ngày nay, Genting trở thành một trong những tập đoàn lớn nhất Malaysia với tổng số tài sản hơn 10 tỷ ringit (hơn 2,8 tỷ USD).
Ngoài thành phố giải trí, Genting còn có khu resort ở Kuala Lumpur, resort kèm bãi biển và sân golf mang tên Awana Kijal ở bang Terengganu và khu resort cạnh bãi biển với đội du thuyền Star Cruise ở đảo Langkawi (phía Bắc Malaysia). Lượng du khách tới thành phố giải trí năm 2004 đạt gần 18 triệu người.
Ngoài ra, Genting còn mở rộng sang các lĩnh vực như khai thác dầu cọ, sản xuất điện, khí đốt, sản xuất giấy, bao bì, trồng trọt và kinh doanh bất động sản. Genting còn nhiều chi nhánh tại nhiều nước châu Á, châu Âu, Australia và Mỹ.
Cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad từng phát biểu rằng, sự lớn mạnh của Genting là sự lớn mạnh của Malaysia.
Tài liệu tham khảo: My Story - Lim Goh Tong, NXB Pelanduk Publications – 2004
HUY QUỐC
