Theo báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM, hệ thống kênh, rạch trong phạm vi nội thành TPHCM bao gồm 5 tuyến chính và các chi lưu, với tổng chiều dài hơn 105km, giải quyết tiêu thoát nước lưu vực 14.200ha. Tuy nhiên, lòng kênh bị thu hẹp do bị các hộ dân lấn chiếm. Tổng số căn nhà trên và ven kênh rạch lên đến hơn 65.000 căn (thống kê từ năm 1993 đến nay). Nhìn chung, các giai đoạn thực hiện chương trình giải tỏa, di dời, tái định cư (TĐC) nhà trên và ven kênh rạch TPHCM đều đạt chỉ tiêu khá thấp (dưới 50%).
Theo kế hoạch, giai đoạn 2021-2025, TPHCM đặt ra mục tiêu di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch, với tổng vốn đầu tư dự kiến 19.280 tỷ đồng, chủ yếu là dự án sử dụng vốn ngân sách. Kết quả cho đến nay, đối với các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch đã triển khai bước chuẩn bị đầu tư giai đoạn 2016-2020, đến thời điểm tháng 6-2023 chỉ có 5/14 dự án được tiếp tục bố trí nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và TĐC; dự kiến sẽ hoàn tất di dời 585 căn trước năm 2025.
Ý kiến của một số đại biểu tại hội thảo cho rằng, Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM mở ra nhiều cơ hội để huy động nguồn lực đầu tư tiếp nối cho chương trình quan trọng này. Lãnh đạo chính quyền, các sở, ngành chức năng của TPHCM cần đúc kết, bổ sung và xây dựng các giải pháp, chính sách toàn diện hơn, để triển khai thành công chương trình giải tỏa, di dời, TĐC, ổn định cuộc sống của các hộ dân đang sinh sống trên và ven kênh rạch trên địa bàn TPHCM.
