Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các ĐB Quốc hội góp ý, kiến nghị để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035.
Giữ chất lượng chuyên môn tuyến dưới
Liên quan tới chế độ tiền lương và phụ cấp đối với nhân viên y tế, ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) hoan nghênh quy định xếp lương bác sĩ từ bậc 2 và phụ cấp ưu đãi nghề 100% đối với các lĩnh vực đặc thù. Tuy nhiên, ông cũng đề nghị ban soạn thảo cân nhắc bổ sung phụ cấp trách nhiệm nghề nghiệp theo từng vị trí công tác chứ không chỉ theo chuyên ngành.
Lý do là tại tuyến y tế cơ sở và tại các đơn vị hồi sức, chống độc, áp lực công việc, cường độ trực và rủi ro nghề nghiệp rất cao, nhưng nếu không quy định phụ cấp trách nhiệm thì khó đảm bảo giữ chân và tạo động lực nghề nghiệp bền vững. Đây là yếu tố quyết định cho chiến lược phát triển nguồn nhân lực y tế - thách thức lớn nhất hiện nay.
Trong khi đó, ĐB Phạm Khánh Long Lan (TPHCM) nêu quan điểm, quy định chế độ, chính sách về tiền lương cho nhân viên y tế như dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân: "Bác sĩ (bao gồm cả: bác sĩ y học cổ truyền, bác sĩ răng hàm mặt), bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ được xếp lương từ bậc 2 của chức danh nghề nghiệp được tuyển dụng", là không đáng kể.
Theo ĐB Phạm Khánh Phong Lan, việc "ưu tiên" xếp lương bậc 2, thực tế so với bậc 1 không đáng kể, không cách nhau bao nhiêu. Theo bà, mỗi bậc lương thể hiện 3 năm làm việc (nếu không có lỗi lầm gì), chỉ khoảng từ 0,3 tới 0,4 nhân với hệ số lương cơ bản.
"Sao chúng ta không nâng luôn bậc 3, bậc 4? Việc chỉ áp dụng các chính sách đối với bác sĩ, dược sĩ và bác sĩ dự phòng là chưa toàn diện; bởi thực tế còn rất nhiều nhân viên y tế khác. Tôi nghĩ, nếu Bộ Y tế dám đề xuất thì chắc Quốc hội cũng sẽ dám quyết", ĐB Phạm Khánh Phong Lan nêu ý kiến.
Ở khía cạnh khác, ĐB Trần Kim Yến (TPHCM) cho rằng, lâu nay chúng ta luôn nêu ra thực trạng bệnh viện tuyến dưới thường vắng bệnh nhân, trong khi đó các bệnh viện chuyên khoa, đa khoa tuyến cuối luôn quá tải. Để giải bài toán này, một số bệnh viện đa khoa đã tổ chức “bệnh viện vệ tinh”. Đánh giá sơ bộ, mô hình này cơ bản đã giảm tải phần nào cho tuyến trên… song theo bà, hành lang pháp lý đang thiếu, do đó ĐB đề nghị xây dựng mô hình bệnh viện vệ tinh, bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối được mở thêm cơ sở ở khu vực xa trung tâm vào dự thảo Nghị quyết để tạo hành lang pháp lý mạnh, để cho phép thí điểm “vượt hơn” so với quy định hiện hành.
“Trước mắt có thể cho phép Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ… được ưu tiên đăng ký thực hiện trước”, ĐB Trần Kim Yến nêu quan điểm.
Mở rộng đối tượng thụ hưởng
ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) đồng tình với dự thảo quy định miễn viện phí theo lộ trình đến năm 2030 và tăng mức hưởng bảo hiểm y tế cho các nhóm yếu thế. Tuy nhiên, ông đề nghị ban soạn thảo cân nhắc bổ sung tiêu chí xác định nhóm đối tượng được tăng mức hưởng theo mức độ rủi ro sức khỏe và nguy cơ bệnh lý cao thay vì chỉ dựa trên tiêu chí xã hội - hành chính.
Theo ĐB, vì thực tế những người có nguy cơ cao như bệnh mãn tính, bệnh di truyền, rối loạn chuyển hóa sớm… luôn cần chi phí điều trị lớn và kéo dài. Việc mở rộng chuẩn tiếp cận theo hướng “ưu tiên theo nguy cơ sức khỏe” sẽ hướng chính sách đúng thực tiễn, bảo đảm công bằng y tế và góp phần giảm gánh nặng bệnh tật của xã hội trong dài hạn.
Đồng tình với ĐB Nguyễn Tâm Hùng, ĐB Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) nêu quan điểm, việc mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân là định hướng kịp thời, đáp ứng trực tiếp mong mỏi lâu dài của người dân, nhất là người nghèo, người yếu thế, người cao tuổi, người dân ở vùng khó khăn. Tuy nhiên, theo ông, định hướng này phải đảm bảo tính khả thi và bền vững trong tổ chức thực hiện. Do đó, ĐB Dương Khắc Mai đề nghị cụ thể hóa rõ hơn lộ trình thực hiện theo từng giai đoạn 3 đến 5 năm, gắn với các chỉ tiêu về cân đối Quỹ Bảo hiểm y tế và Ngân sách nhà nước.
“Thực tiễn cho thấy, nhu cầu khám, chữa bệnh tăng rất nhanh theo tốc độ già hóa dân số và gia tăng bệnh không lây nhiễm; nếu chúng ta không thiết kế lộ trình đủ chặt chẽ, có thể dẫn đến nguy cơ mất cân đối quỹ bảo hiểm y tế trung và dài hạn. Việc chăm sóc tối đa sức khỏe cho nhân dân chỉ thực sự bền vững khi Quỹ Bảo hiểm y tế được vận hành an toàn, ổn định và minh bạch”, ĐB Dương Khắc Mai nêu vấn đề.
Theo ĐB Trần Thị Nhị Hà, Bộ Y tế cần xây dựng gói sàng lọc cơ bản hàng năm phù hợp với khả năng ngân sách và Quỹ bảo hiểm y tế; đồng thời quy định rõ việc tích hợp kết quả khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh vào hồ sơ sức khỏe điện tử, tránh trùng lặp, chồng chéo khi thực hiện sàng lọc. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra dòng thông tin y tế liên tục, đầy đủ và chính xác cho từng người dân, giúp theo dõi, đánh giá và phát hiện sớm bệnh tật một cách hiệu quả nhất.
ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TPHCM) nêu vấn đề, từ sau dịch Covid-19 đến nay, xảy ra tình trạng nhiều bệnh nhân đến bệnh viện nhưng hết thuốc, máy móc hư, phải thực hiện các thủ thuật bên ngoài mà chưa được đền bù, chi trả. Do đó, để dự thảo Nghị quyết “đi xa” hơn, bà đề nghị bổ sung điều khoản để thực tế hóa việc chi trả của bảo hiểm y tế, vì đây là quyền lợi của người dân. “Trước khi nói những điều cao xa, chúng ta hãy thực hiện, hãy giải quyết những vướng mắc, tồn tại nhiều năm qua”, ĐB Phạm Khánh Phong Lan nêu ý kiến.
