Ngày 5-2, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã họp phiên toàn thể lần thứ 26, thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và tờ trình, đề án của Chính phủ về việc sắp xếp, thành lập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Trình bày tờ trình của Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh cho biết, sau hơn 6 năm triển khai thi hành luật, bên cạnh những kết quả đạt được, luật đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập lớn, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung. Đơn cử, mức phạt tiền tối đa trong một số lĩnh vực còn quá thấp, thiếu tính răn đe. Sự thay đổi tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của các chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính dẫn đến thay đổi về thẩm quyền xử phạt; thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm bị giới hạn bởi thẩm quyền phạt tiền dẫn đến tình trạng dồn quá nhiều vụ việc lên cơ quan cấp trên.
Các quy định liên quan đến trình tự, thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính còn rườm rà, nhiều quy định chưa thống nhất; một số quy định thiếu tính khả thi… Dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung nội dung của 52/142 điều, sửa kỹ thuật 12/142 điều, bổ sung mới 2 điều, bãi bỏ nội dung liên quan đến 5 điều.
Trong đó, một số nội dung đáng lưu ý là tăng mức phạt tối đa trong một số lĩnh vực (giao thông đường bộ, thủy lợi, kinh doanh bất động sản…) lên đến 750 triệu đồng. Hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả có mức phạt tiền cao nhất lên đến 200 triệu đồng...
Báo cáo ý kiến của Thường trực Ủy ban Pháp luật về dự án luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang nhận định, các tài liệu hồ sơ dự án luật chưa phân tích, làm rõ được lý do, căn cứ và sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung hầu hết các nội dung của dự thảo luật. “Nhiều nội dung lớn được sửa đổi, bổ sung trong dự thảo luật không phải là vấn đề bất cập được xác định trong báo cáo tổng kết, chưa được đánh giá tác động cụ thể.
Các tài liệu trong hồ sơ dự án luật chưa làm rõ sự cần thiết phải tăng mức phạt tiền tối đa trong xử lý vi phạm hành chính. Báo cáo tổng kết thi hành cho thấy, quá trình thực hiện không có khó khăn, vướng mắc liên quan đến nội dung này. Trong khi đó, mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực hiện đã cao hơn khá nhiều so với mức tối thiểu của khung hình phạt tiền được Bộ luật Hình sự quy định là hình phạt chính đối với các tội ở cùng lĩnh vực”, ông Nguyễn Trường Giang nhận định.
Bình luận rằng “nhiều nội dung sửa đổi mới chỉ chú trọng tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước mà chưa chú trọng đến quyền cơ bản của công dân được Hiến định”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Thị Dung đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình rõ những căn cứ để tăng thẩm quyền tịch thu tang vật, tăng mức tiền phạt, mở rộng việc tạm giữ đối với người vi phạm hành chính, tăng thời hạn và giao Chính phủ áp dụng một số biện pháp hạn chế quyền công dân. Liệu có cần bổ sung nguyên tắc đối với cùng hành vi vi phạm thì mức phạt tiền tối đa đối với hành vi vi phạm hành chính phải thấp hơn mức phạt tiền tối thiểu là hình phạt chính đối với hành vi vi phạm hình sự không?
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu tán thành việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, song ông nêu rõ, việc sửa đổi phải khắc phục được những tồn tại, bất cập vướng mắc trong quy định của luật và áp dụng luật trong thực tế; đáp ứng tốt hơn yêu cầu phòng chống vi phạm hành chính trong thời gian tới. Đề nghị tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, bổ sung đánh giá tác động với các chính sách mới, có rà soát thống kê đầy đủ tình hình thực tiễn về mức xử phạt, đối tượng áp dụng… Đồng thời bổ sung chế tài trách nhiệm của người thi hành công vụ để phòng ngừa lạm dụng...
