Ngày 20-9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ TN-MT Trần Quý Kiên chủ trì cuộc họp về đề xuất nhiệm vụ hoàn thiện cơ chế sử dụng đất đối với hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản cho mục đích làm vật liệu san lấp.
Tại cuộc họp, ông Mai Thanh Dung, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên - môi trường, cho biết Chính phủ đã có nhiều Nghị quyết ban hành về các thủ tục cấp phép thực hiện dự án khai thác vật liệu phục vụ xây dựng đường cao tốc; song hiện nay, các dự án này vẫn chưa thể thực hiện hoàn chỉnh, chủ yếu do các vướng mắc liên quan đến lĩnh vực đất đai. Các chủ đầu tư dự án cao tốc cũng chưa chủ động xác định nguồn nguyên liệu, dự báo nhu cầu sử dụng để có kế hoạch phù hợp.
Để thực hiện dự án khai thác khoáng sản nói chung, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng nói riêng, cần liên quan đến các thủ tục hành chính giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… Tuy nhiên, Luật Khoáng sản hiện hành chưa có chế tài điều chỉnh riêng đối với khoáng sản làm vật liệu san lấp và mất nhiều thời gian để hoàn thành các thủ tục liên quan.
Đóng góp ý kiến về vấn đề này, ông Lê Văn Bình, Phó Vụ trưởng Vụ Đất đai, nêu rõ Luật Đất đai đã có những quy định để triển khai thi hành công trình cao tốc và công trình khoáng sản. Nhà nước chỉ thu hồi đất đối với các dự án khai thác khoáng sản do Bộ TN-MT cấp phép; đối với các dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường do UBND tỉnh cấp phép, Nhà nước không thu hồi đất.
Vì vậy, khi được cấp phép khai thác khoáng sản đối với những khu vực đất đã giao và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân thì doanh nghiệp phải tự thỏa thuận bồi thường với người dân để nhận chuyển nhượng, hoặc thuê lại đất khai thác khoáng sản, đồng thời, cần thực hiện thủ tục thuê đất và nộp tiền thuê đất cho Nhà nước.
Theo chuyên gia này, quy định nêu trên dẫn đến khó khăn trong giao dịch, cũng như làm tăng chi phí sản xuất và thời gian.
Nhận định đây là một vấn đề “nóng” đang rất được quan tâm, Thứ trưởng Bộ TN-MT Trần Quý Kiên yêu cầu Viện Chiến lược, chính sách TN-MT khẩn trương nghiên cứu quy định hiện hành, tham khảo và lấy ý kiến tư vấn, phối hợp với các đơn vị của Bộ TN-MT để tham mưu, đề xuất nội dung các nghị định/ nghị quyết mới theo hướng cho phép địa phương thực hiện rút gọn các thủ tục về đất đai như thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đảm bảo lợi ích các bên, đáp ứng yêu cầu, tiến độ thực hiện dự án xây dựng đường cao tốc.
Nội dung cần làm rõ theo từng lĩnh vực, khu vực (khu vực chưa nằm trong quy hoạch nhưng có nguồn nguyên liệu phù hợp để làm vật liệu san lấp; khu vực đã được quy hoạch sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản nhưng chưa đủ điều kiện/ thủ tục khai thác; các loại đất được áp dụng cơ chế đặc thù) và phương án rút gọn các thủ tục liên quan về thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất…
