Sáng 15-7, tại kỳ họp thứ 17, HĐND TPHCM khóa X, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Ngọc Hải trình bày tờ trình của UBND TPHCM về Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TPHCM theo Kết luận 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo đó, Đề án nhằm phát triển đường sắt đô thị hiện đại, đồng bộ, hình thành phương thức vận tải công cộng văn minh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể, Đề án hướng tới phấn đấu tỷ lệ vận tải hành khách công cộng đến năm 2030 đạt từ 15-20%, đến năm 2035 đạt 40-50% và sau năm 2035 đạt 50-60%.
Tổng nhu cầu vốn đầu tư xây dựng và vận hành khai thác sơ bộ (chưa tính lãi vay khi xây dựng) từ nay đến năm 2035 khoảng 837.250 tỷ đồng (khoảng 35 tỷ USD), không gồm vốn đầu tư tuyến đường sắt đô thị số 1.
Báo cáo tại kỳ họp, Giám đốc Sở GTVT TPHCM Trần Quang Lâm thông tin thêm, vốn đầu tư công là chủ đạo, phát huy nguồn lực nhà thầu trong nước. Do đó, đề án xin cơ chế cho nhà thầu tham gia vào khâu thiết kế thi công. TPHCM sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan lựa chọn công nghệ phù hợp.
Đặc biệt, để thực hiện mục tiêu đến năm 2035 xây dựng 183km đường sắt đô thị, đề án đề xuất Quốc hội, Chính phủ 28 cơ chế, chính sách thuộc 6 nhóm vấn đề. Trong đó có nhóm chính sách về quy hoạch; về thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư; về huy động vốn; trình tự thủ tục, thẩm quyền đầu tư xây dựng và triển khai dự án; tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ và nhóm chính sách về cơ chế tổ chức quản lý, khai thác.
Cụ thể, đề án đề xuất cho phép TPHCM phê duyệt các chỉ tiêu trong đồ án quy hoạch đối với khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) khác với tiêu chuẩn, quy hoạch hiện hành. Đặc biệt, đề xuất cho phép TPHCM được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương với lãi suất ưu đãi.
Đề án đề xuất cho phép TPHCM thành lập Tổng Công ty Đường sắt đô thị do TPHCM nắm 100% vốn điều lệ, có chức năng huy động vốn, quản lý đầu tư xây dựng và kinh doanh đa ngành để khai thác hiệu quả các tài sản thuộc quản lý của Tổng Công ty...
Dự kiến trong tháng 7, TPHCM sẽ báo cáo Chính phủ về đề án, trình Bộ Chính trị xin ý kiến trong quý 3-2024 và dự kiến trình Quốc hội vào cuối năm 2024.