Ngày 12-6, Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức tọa đàm với chủ đề: “Thị trường tín chỉ carbon: Góc nhìn từ kinh tế, môi trường và khuôn khổ pháp lý”.
Tại hội thảo, TS Võ Trung Tín, Trưởng bộ môn Luật Đất đai - Môi trường, Khoa Luật Thương mại, Trường ĐH Luật TPHCM cho rằng, nhằm tăng cường công tác quản lý tín chỉ carbon, Bộ TN-MT cần chủ trì, phối hợp các bộ, ngành liên quan sửa đổi Nghị định 06/2022. Trong đó, đề xuất bổ sung các quy định đối với dự án tín chỉ carbon nói chung cần có quy trình thực hiện dự án tín chỉ carbon.
Cụ thể, một dự án tín chỉ carbon trong khuôn khổ Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) cần trải qua các bước cơ bản như: Đăng ký ý tưởng dự án và phương pháp luận; đăng ký dự án; báo cáo thực hiện dự án; thẩm định và cấp tín chỉ carbon. Hiện nay, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP chưa quy định trách nhiệm cơ quan quản lý thực hiện các hoạt động này.
Về cơ quan thẩm quyền, Chính phủ có thể giao cho từng bộ quản lý công nhận phương pháp luận, phê duyệt ý tưởng dự án, phê duyệt dự án, cấp tín chỉ carbon phù hợp với trách nhiệm tổ chức thực hiện hệ thống giám sát - báo cáo - thẩm định (MRV) cấp lĩnh vực, cấp cơ sở thuộc phạm vi quản lý của các Bộ quản lý lĩnh vực.
Còn vấn đề thuế của tín chỉ carbon nói riêng cũng như hạn ngạch phát thải nói chung, theo luật sư Lê Duy Khang (Công ty Luật TNHH MTV Tín và Tâm), Chính phủ cần nghiên cứu và sớm ban hành đồng bộ. Bởi dự kiến, lộ trình sàn giao dịch tín chỉ carbon sẽ được vận hành vào 2025 và đi vào hoạt động chính thức năm 2028. Nếu chậm trễ ban hành sẽ dẫn đến thiệt hại cả về thất thu ngân sách và gây khó khăn cho doanh nghiệp phải xử lý về mặt kế toán đối với loại tài sản mới này.
Trả lời câu hỏi nếu doanh nghiệp sẵn sàng xả thải, sẵn sàng mua tín chỉ carbon thì quy định thế nào, TS Cao Tung Sơn, Trưởng phòng Khí tượng Thuỷ văn và Biến đổi khí hậu, Sở TN-MT TPHCM cho biết, quy định về thị trường tín chỉ carbon, trong đó các doanh nghiệp có thể mua tín chỉ carbon để bù đắp lượng phát thải vượt quá hạn ngạch.
Tuy nhiên, việc mua bán tín chỉ carbon phải tuân thủ các quy định về minh bạch và công khai, nhằm tránh tình trạng lợi dụng mua bán tín chỉ để tiếp tục xả thải không kiểm soát.
Theo Sở TN-MT TPHCM, căn cứ vào Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính thì TPHCM có 140 doanh nghiệp, gồm ngành công thương có 109 doanh nghiệp, ngành giao thông vận tải có 3 doanh nghiệp, ngành xây dựng có 24 doanh nghiệp và 4 khu liên hợp xử lý chất thải.
Các quy định về mua, bán tín chỉ carbon
Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, tín chỉ carbon là chứng nhận có thể giao dịch thương mại và thể hiện quyền phát thải 1 tấn khí CO2 hoặc một tấn khí CO2 tương đương.
Tín chỉ carbon được coi như một loại giấy phép cho phép chủ sở hữu thải ra 1 lượng khí CO2 nhất định hoặc khí thải nhà kính khác (CH4, NO2).
Theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể mua tín chỉ carbon thông qua các sàn giao dịch tín chỉ carbon được Bộ TN-MT công nhận hoặc từ các tổ chức/cá nhân khác có tín chỉ carbon dư thừa.
Giá của tín chỉ carbon phụ thuộc vào thị trường và có thể dao động theo cung cầu. Hiện tại, giá trung bình trên thị trường quốc tế dao động khoảng 5 USD/tín chỉ carbon (tương đương với 1 tấn CO2 giảm phát thải).
