Giữ gìn, phát huy bản sắc hơn 1.000 năm tuổi
Tham luận tại hội thảo, GS-TS Phùng Hữu Phú, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, sau 70 năm giải phóng, Thủ đô Hà Nội đã có tầm vóc, vị thế xứng đáng, tiềm lực đủ mạnh; Đảng bộ, chính quyền, đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân Hà Nội đã trưởng thành vượt bậc, tích lũy được nhiều bài học kinh nghiệm phong phú và quý báu. Đó chính là những tiền đề vững chắc để Hà Nội phát triển bứt phá, trở thành Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, cùng cả nước tiến mạnh vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
“Hà Nội đi nhanh vào hiện đại nhưng phải giữ được bản sắc của một Thủ đô hơn 1.000 năm tuổi với những đặc sắc riêng có; phải bảo đảm sự hài hòa với cảnh quan thiên nhiên của sông, hồ, đồi, rừng, phù hợp với các nhu cầu làm việc, sản xuất, kinh doanh của nhân dân, các hoạt động đối nội, đối ngoại quốc gia, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Thủ đô trong mọi tình huống, từ sớm, từ xa, không để bị động, bất ngờ; đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế; phát huy ưu thế của thành phố vì hòa bình, thành phố sáng tạo, thành phố văn hiến”, GS-TS Phùng Hữu Phú nhận định. GS cho rằng Hà Nội cần có trọng trách giữ nhịp đập cho tiến trình đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước. Trong sự bứt phá, vươn lên thì văn hóa là yếu tố nền tảng để Hà Nội vững bước đi lên, bảo đảm sự phát triển bền vững và thành công.
Trong khi đó, Nhà giáo nhân dân - GS-TS Nguyễn Quang Ngọc, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, cho rằng, con người là nguồn lực lớn nhất, là lợi thế căn bản và giữ vai trò quyết định tương lai phát triển của Thủ đô; cần phát huy tối đa nhân tố con người, xây dựng con người Hà Nội thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và hiện đại, chính là chìa khóa thành công của công cuộc xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.
Biến tiềm năng thành sức mạnh hiện thực
Dưới góc nhìn của chuyên gia kinh tế, PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam thẳng thắn cho rằng, Hà Nội có tiềm năng lợi thế lớn và thành tựu nhiều. Nhưng điều khiến ông băn khoăn là những thành tựu hiện tại của Hà Nội có xứng với tiềm năng, kỳ vọng? Tiềm năng ấy đúng tầm chưa, thể hiện vai trò dẫn dắt, tiên phong của Thủ đô đất nước chưa? Làm thế nào để Hà Nội có thể vươn mình đúng tiềm năng vị thế, dẫn dắt đất nước?
"Không có gì phải nghi ngờ, Hà Nội là xứ sở, là tọa độ hội tụ sức mạnh quốc gia, là vùng đất tích hợp tiềm năng, tổ hợp lợi thế và hội tụ tài năng. Hà Nội hội tụ các cơ hội phát triển, không có nơi nào trên đất nước có đủ những yếu tố đó. Đó là những lợi thế tuyệt đối", ông Thiên chỉ rõ.
Theo ông Thiên, biến tiềm năng, lợi thế thành sức mạnh hiện thực, Hà Nội chưa đạt được thành tựu như mong đợi vì giải pháp chưa đến tầm và điều kiện chưa đủ. Cùng với đó, Hà Nội còn thiên lệch đến lợi thế tĩnh, lợi thế sẵn có của Thủ đô từ ngàn năm, nhưng lợi thế động, năng lực trí tuệ của Hà Nội trong cuộc đua tranh trong thế giới hiện đại thì chưa được chú trọng. Do đó, cách tiếp cận tiềm năng lợi thế và giải pháp thực hiện chủ yếu phải từ tương lai, hướng tới tương lai, chứ không phải so sánh quá khứ và hiện tại. "Trung ương cần mạnh dạn trao cho Hà Nội quyền đặc biệt, sáng tạo ra hình mẫu phát triển mới, đúng nghĩa thành phố dẫn dắt", ông Thiên đề xuất.
Bế mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, tới năm 2030, Thủ đô Hà Nội sẽ ngày càng hội tụ nhiều tiềm năng to lớn cho phát triển. Tuy nhiên, tình hình mới tiếp tục đặt ra cho Thủ đô không ít cơ hội rộng mở và thách thức mới, đòi hỏi Hà Nội phải vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội để tiếp tục phát triển, thực sự đóng vai trò là động lực, khởi tạo và dẫn dắt sự phát triển của vùng và của cả nước.
Để thực sự tạo đột phá phát triển Thủ đô trong giai đoạn tới, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh cần ưu tiên tập trung vào các vấn đề: dịch vụ và kinh tế đô thị; phát triển công nghiệp văn hoá kết hợp với dịch vụ, du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn; xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm hàng đầu về công nghiệp vi mạch bán dẫn, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo...
