
Chiều 26-4, UBTVQH cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND.
Trình bày tờ trình tại phiên họp, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức hệ thống tòa án theo hướng không tổ chức TAND cấp cao, TAND cấp huyện; thành lập TAND khu vực; chuyển các TAND sơ thẩm chuyên biệt thành các tòa chuyên trách trong TAND khu vực.
Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống tòa án gồm: TAND tối cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND khu vực. Dự thảo cũng bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị; bổ sung quy định trong cơ cấu tổ chức của TAND tối cao có các tòa phúc thẩm TAND tối cao và giao UBTVQH quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các tòa phúc thẩm TAND theo đề nghị của Chánh án TAND tối cao.
Về số lượng thẩm phán TAND tối cao, dự thảo quy định tăng từ 13 đến 17 người như hiện nay lên thành từ 23 đến 27 người để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND cấp cao chuyển về…
Nêu quan điểm thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết ban hành luật; đồng thời nhận thấy quy định của dự thảo là thực hiện đúng chủ trương về tăng cường phân cấp, phân quyền; phù hợp với tổ chức bộ máy, nguồn lực hiện có và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao của các TAND.
Tuy nhiên, đối với đề nghị tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc thận trọng để phù hợp với chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức bộ máy.
Theo đó, thay vì tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao thêm thì cần bổ sung, tăng cường năng lực cho đội ngũ công chức, thẩm phán làm công tác tham mưu giải quyết án; nâng cao chất lượng xét xử sơ thẩm, phúc thẩm; nghiên cứu, sửa đổi quy định giám đốc thẩm tại các luật tố tụng để quy định chặt chẽ điều kiện nộp đơn, căn cứ kháng nghị giám đốc thẩm, tránh khiếu nại không có điểm dừng, dồn việc lên TAND tối cao. Bên cạnh đó, thẩm phán TAND tối cao là cán bộ thuộc diện Ban Bí thư quản lý.
“Việc tăng số lượng là vấn đề quan trọng, liên quan đến chủ trương của Đảng, do đó, đề nghị TAND tối cao xin ý kiến cấp có thẩm quyền theo quy định”, ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.
Tương tự, liên quan đến việc thành lập tòa chuyên trách về kinh tế tại TAND khu vực; thành lập tòa chuyên trách sở hữu trí tuệ, tòa chuyên trách phá sản tại một số tòa án khu vực, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành, song lưu ý rằng việc thành lập các tòa chuyên trách này làm phát sinh đầu mối, cần xin ý kiến cấp có thẩm quyền.
Cung cấp thêm thông tin, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí cho biết, trung bình mỗi năm, TAND tối cao giải quyết 2.800 đơn (vụ)/3.400 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thuộc thẩm quyền; giải quyết, xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 200 vụ/năm. 3 TAND cấp cao giải quyết 6.500 đơn (vụ)/7.900 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thuộc thẩm quyền; giải quyết, xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 800 vụ.
Như vậy, sau khi tiếp nhận một phần nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm của các TAND cấp cao, dự báo TAND tối cao sẽ phải giải quyết khoảng 11.000 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm/năm; xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 1.000 vụ/năm. Với khối lượng công việc như vậy, Chánh án khẳng định, phải tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao mới đáp ứng được yêu cầu của công việc.