Chiều 11-10, Thanh tra Chính phủ đã hoàn tất kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa đối với 9 khu đất tại 3 tỉnh, thành phố (5 khu đất được UBND tỉnh, thành phố cho chuyển mục đích sử dụng từ đất sản xuất sang xây dựng nhà ở, trung tâm thương mại; 4 khu đất sử dụng cho sản xuất, được UBND tỉnh, thành phố thu hồi đất, giao đất theo hình thức có thu tiền sử dụng đất để xây dựng nhà ở, trung tâm thương mại).
Theo đó, quá trình thanh tra đã xác định nhiều vi phạm tại 9 dự án ở 3 tỉnh, thành phố (Hà Nội, TPHCM, Bình Dương). Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để tiếp tục điều tra, xác minh, làm rõ.
Theo đó, các dự án ở tỉnh Bình Dương gồm: Dự án nhà ở, chung cư thương mại đường sắt Dĩ An trên diện tích 96.504m2 đất tại phường Dĩ An. Dự án này được xác định, việc Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An bán 5 nền đất thuộc dự án nhà ở, chung cư thương mại đường sắt Dĩ An trái với quy hoạch chi tiết 1/500 đã được UBND thị xã Dĩ An phê duyệt. Dự án này cũng bị xác định có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Cơ quan thanh tra còn cho rằng, với dự án này, việc các sở, ngành tham mưu UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt đơn giá đất tính theo thời gian thực hiện dự án điều chỉnh từ 3 năm thành 5 năm theo đề nghị của chủ đầu tư, dẫn đến tiền sử dụng đất bị giảm hơn 14 tỷ đồng, có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Bên cạnh đó là Dự án khu nhà ở thương mại đường sắt trên diện tích hơn 64.000m2 đất tại phường Dĩ An. Theo Thanh tra Chính phủ, việc UBND tỉnh Bình Dương cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An sử dụng diện tích trên để thực hiện dự án, không đấu giá quyền sử dụng đất, là vi phạm Luật Đất đai 2013 và có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Thêm nữa, từ tháng 12-2016 đến nay, chưa xác định nghĩa vụ tài chính để thu ngân sách trong việc giao diện tích đất trên là vi phạm Luật Đất đai 2013, nguy cơ thất thu ngân sách với số tiền rất lớn (theo tính toán của đơn vị tư vấn, tiền sử dụng đất khoảng 220,466 tỷ đồng), có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Đối với Dự án khu nhà ở thương mại đường sắt mở rộng trên diện tích hơn 47.800m2 đất tại phường Dĩ An, cơ quan thanh tra xác định, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt và thực hiện nghĩa vụ tài chính về sử dụng đất, chưa có quyền sử dụng đất, chưa được phê duyệt dự án đầu tư, cấp phép xây dựng, nhưng đã ký hợp đồng huy động vốn, vi phạm nghiêm trọng quy định về huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại.
Hơn nữa, ngày 19-1-2021, UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành quyết định thu hồi quyết định trước đó về việc cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được phép thực hiện dự án, nhưng vốn huy động (từ năm 2018) chưa hoàn trả khách hàng với số tiền rất lớn (còn nợ khoảng 191,7 tỷ đồng), có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Cùng với đó là Dự án khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An (diện tích hơn 96.000m2).
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu để xem xét điều tra, xử lý đối với Dự án nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ tại số 120 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Tại khu đất này, cơ quan thanh tra cho rằng, việc UBND TP Hà Nội phê duyệt tiền sử dụng đất thấp hơn 57,595 tỷ đồng so với giá trị quyền sử dụng đất đã được Bộ Công thương phê duyệt trong giá trị doanh nghiệp khi thực hiện cổ phần hóa Tổng Công ty Thép Việt Nam, nguy cơ làm giảm giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa và sẽ dẫn đến giảm nguồn thu ngân sách nhà nước.
Cơ quan thanh tra cũng đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu đối với Dự án tổ hợp nhà ở, văn phòng và dịch vụ thương mại tại đường Pháp Vân, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội; Dự án đầu tư xây dựng khu Trung tâm thương mại, dịch vụ và nhà ở tại số 275 đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Trong khi đó, đối với 2 dự án tại TPHCM (Dự án tòa nhà văn phòng, thương mại và nhà ở tại số 244 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức và Dự án khu nhà ở thấp tầng tại số 5 đường 22, khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức) được xác định, việc Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM (thời điểm thanh tra) đã ký văn bản chấp thuận cho Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị Toàn Bộ chuyển mục đích sử dụng 2 khu đất trên là vi phạm quy định của Luật Đất đai 2003 và không đúng thẩm quyền, dẫn đến việc phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất không đúng.
