Chiều 24-5, Quốc hội làm việc tại tổ, thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ; dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi).
Khi thảo luận tại tổ chiều 24-5 về dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội (ĐB) cơ bản đồng tình với sự cần thiết phải sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, song nhiều đại biểu Quốc hội vẫn còn băn khoăn nếu luật được thông qua, cơ quan tố tụng sẽ gặp khó khăn trong một số trường hợp.
Trong đó, tại tổ TPHCM, ĐB Nguyễn Thanh Sang (TPHCM) băn khoăn có xử lý tội danh tàng trữ, vận chuyển vũ khí thô sơ, trong đó có tàng trữ, vận chuyển dao mang tính sát thương cao trong một số trường hợp hay không. Ngoài mục đích sử dụng phục vụ cho sản xuất, sinh hoạt, một số đối tượng tàng trữ, vận chuyển dao có tính sát thương cao thì xử lý hình sự hay hành chính.
“Những trường hợp này nếu xử lý cũng rất phức tạp”, ĐB Nguyễn Thanh Sang nhận định và cho rằng, trong thực tế có rất nhiều loại dao mang tính sát thương cao chứ không chỉ những con dao dài từ 20cm. Vì vậy, ĐB đề nghị ban soạn thảo dự án luật cân nhắc quy định cụ thể để các cơ quan tố tụng áp dụng được, tránh tình trạng áp dụng không thống nhất, dẫn đến tranh cãi.
Đồng tình với ý kiến của ĐB Nguyễn Thanh Sang, ĐB Dương Văn Thăng (TPHCM) cho rằng cần quy định phân biệt rõ giữa vũ khí thô và phương tiện sinh hoạt, sản xuất. Cần phân biệt rõ hai việc này để không làm khó cho các cơ quan tố tụng khi thực thi pháp luật.
Đối với quy định dao có tính sát thương cao, ĐB nhất trí với quy định này tuy nhiên đề nghị cần bổ sung quy định chặt chẽ dao có tính sát thương cao. Trong đó quy định phải xác định rõ thông số kỹ thuật của dao có tính sát thương cao. Bởi thực tế có những loại dao không tới 20cm nhưng cũng có tính sát thương cao.
Trao đổi thêm, ĐB Nguyễn Minh Đức (TPHCM) cho rằng, cần quy định rõ ràng để không những khơi thông được hoạt động sản xuất của người dân mà còn quản lý chặt chẽ những loại vũ khí thô sơ, dao có tính sát thương cao, nhất là quy định cụ thể, rõ ràng trong quá trình vận chuyển những loại này.
ĐB cho rằng việc này nhằm tránh tình trạng trong quá trình vận chuyển, đối tượng sử dụng dao đang vận chuyển để tấn công, gây sát thương cho người khác khi có mâu thuẫn.
Mặt khác, hiện nay ở các chợ có nhiều nơi bày bán dao mà không có quy định đảm bảo an toàn, nếu đối tượng có mâu thuẫn là có thể lấy ngay những con dao đó tấn công người khác.
“Ở đây là phải quy định để loại trừ nguyên nhân và điều kiện phát sinh tội phạm hiện nay”, ĐB Nguyễn Minh Đức nhấn mạnh và đề xuất cần có quy định quản lý những trường hợp bán hàng lẻ, hàng sỉ các loại dao, trong quá trình vận chuyển cần phải có quy định chặt chẽ để đảm bảo an toàn.
ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TPHCM) cho rằng, ở những nơi mua bán dao cần phải có quy định chặt chẽ việc bảo quản, quy định quá trình vận chuyển. Nơi bán dao không thể để những con dao "lộ thiên", bất cứ ai cũng có thể vớ lấy để gây sát thương cho người khác. Khi người dân mang dao đi ngoài đường phải bao bọc cẩn thận.
Theo ĐB, ban đầu cơ quan chức năng khuyến cáo người dân, sau vài năm thì bắt buộc việc này và xử phạt nếu vận chuyển trên đường gây nguy hiểm.
“Việc này người dân sẽ rất đồng tình, chứ còn kêu người dân khai báo dao dài 20cm thì gây náo loạn xã hội mà không giải quyết được vấn đề gì”, ĐB Phạm Khánh Phong Lan nói và nhấn mạnh đến yêu cầu quản lý vũ khí thô sơ, dao có tính sát thương cao.
Theo tờ trình của Chính phủ, thực tế trong 5 năm, toàn quốc đã phát hiện 28.715 vụ, bắt giữ 48.987 đối tượng sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, các loại dao và phương tiện tương tự dao gây án.
Trong đó tội phạm sử dụng súng tự chế, vũ khí thô sơ, dao và phương tiện tương tự dao làm công cụ, phương tiện gây án chiếm tỷ lệ rất cao, phát hiện 27.161 vụ, bắt giữ 46.693 đối tượng (chiếm 94,5% tổng số vụ, 92,8% tổng số đối tượng). Như vậy, tội phạm sử dụng súng tự chế, vũ khí thô sơ, dao và phương tiện tương tự dao gây án đang diễn biến rất phức tạp.
Riêng đối tượng sử dụng dao và phương tiện tương tự dao gây án chiếm tỷ lệ cao, phát hiện 16.841 vụ, bắt giữ 26.472 đối tượng (chiếm 58,6% tổng số vụ, 54% tổng số đối tượng).
Nhiều vụ đối tượng sử dụng dao sắc, dao nhọn, dao sắc nhọn có tính sát thương rất cao, gây án với tính chất rất manh động, tàn ác, dã man gây bức xúc dư luận xã hội, hoang mang, lo lắng trong nhân dân.
Thực tế điều tra các vụ án cho thấy, chỉ xử lý hình sự được khi có đủ căn cứ kết luận đối tượng phạm tội về các tội danh khác như: giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích… không xử lý được đối tượng về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì trong Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ không quy định dao là vũ khí.
Do đó, các đối tượng đã lợi dụng kẽ hở của pháp luật để chế tạo, tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại súng tự chế, dao và công cụ, phương tiện tương tự vũ khí thô sơ.
Tờ trình nêu rõ nếu không kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh trật tự. Vì vậy, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung các quy định về khái niệm vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ để bảo đảm phù hợp với thực tiễn.
Trong đó, bổ sung dao có tính sát thương cao vào nhóm vũ khí thô sơ, trường hợp sử dụng dao có tính sát thương cao vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này. Đồng thời, quy định vũ khí thô sơ khi sử dụng với mục đích xâm phạm tính mạng, sức khỏe con người trái pháp luật là vũ khí quân dụng.
