Theo Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn quốc gia, từ tháng 12-2024 đến tháng 2-2025, khu vực này xuất hiện mưa trái mùa với lượng mưa cao hơn trung bình nhiều năm, nhưng do đây là giai đoạn cuối mùa khô nên lượng mưa tăng không đáng kể.
Về nhiệt độ, dữ liệu lịch sử cho thấy nhiệt độ cao nhất tại TP Cần Thơ trong giai đoạn này dao động từ 30°C đến 33,9°C.
Hiện chưa có báo cáo cụ thể về tình trạng hạn hán trong khu vực. Tuy nhiên, xâm nhập mặn đang là vấn đề cần cảnh báo. Dự báo từ tháng 2 đến tháng 4-2025, xâm nhập mặn tại ĐBSCL có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm, đặc biệt tại các cửa sông lớn như sông Tiền và sông Hậu.
Đồng thời, mực nước sông Cửu Long đang dao động theo triều, với xu hướng giảm dần. Tổng lượng nước về ĐBSCL từ tháng 11-2024 đến tháng 1-2025 chỉ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm; riêng tháng 2-2025, tổng lượng nước về thấp hơn trung bình nhiều năm 5-10%.
Nhìn chung, các dòng sông ở ĐBSCL vẫn có nước, nhưng mực nước thấp hơn trung bình nhiều năm, cùng với tình trạng xâm nhập mặn gia tăng, có thể ảnh hưởng đến nguồn nước ngọt cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.
Trước tình hình hạn mặn tăng cao năm nay, ngày 20-2, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ra văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL khẩn trương thực hiện các biện pháp cấp bách ứng phó với cao điểm xâm nhập mặn, theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 15/CĐ-TTg.
Theo đó, các địa phương cần chủ động triển khai các biện pháp đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt, phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn trong mùa khô 2024-2025. Cụ thể, tăng cường theo dõi chặt chẽ diễn biến xâm nhập mặn, cập nhật thường xuyên các bản tin dự báo nguồn nước do Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam và các cơ quan chuyên môn cung cấp để kịp thời đưa ra phương án ứng phó phù hợp.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng chỉ đạo các địa phương tổ chức vận hành hợp lý hệ thống công trình thủy lợi để lấy và tích trữ nước ngọt tối đa vào các kênh mương, ao hồ phân tán, đặc biệt tại các vùng trồng cây ăn trái, nhằm đảm bảo đủ nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt trong giai đoạn cao điểm xâm nhập mặn. Các địa phương cần đo độ mặn trước khi lấy nước tưới để bảo vệ cây trồng, đồng thời xác định các khu vực dân cư có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt và xây dựng phương án cung cấp nước kịp thời.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đề nghị sử dụng các nguồn kinh phí mà địa phương quản lý để thực hiện ngay các biện pháp cấp bách như lắp đặt trạm bơm dã chiến, đắp đập tạm, đào ao, nạo vét cửa lấy nước và hệ thống kênh trục nhằm đảm bảo nguồn nước ngọt. Trường hợp cần hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, các địa phương cần có văn bản đề xuất theo quy định tại Quyết định số 305/QĐ-TTg ngày 5-3-2021.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các tỉnh, thành ở ĐBSCL và TPHCM tăng cường tuyên truyền, phổ biến thông tin về tình hình xâm nhập mặn trên các phương tiện truyền thông để chính quyền địa phương, người dân và các tổ chức có liên quan chủ động ứng phó.
Các cơ quan chức năng tại địa phương cần thường xuyên báo cáo tình hình ảnh hưởng của xâm nhập mặn, các đề xuất và kiến nghị về Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, báo cáo Chính phủ.
